به گزارش خبرگزاری حوزه از شیراز، حجت الاسلام والمسلمین ابراهیم کلانتری تولیت آستان مقدس حرم مطهر شاهچراغ(ع)، روز گذشته در ادامه سلسله مباحث ولایت فقیه که در سالن شهید دستغیب حرم مطهر شاهچرغ(ع) برگزار می‌شود، ضمن تسلیت شهادت جمعی از خدام و زائران حرم مطهر حضرت احمدبن موسی(ع) در حمله تروریستی به حرم مطهر، اظهار داشت: اگر چه این حادثه تروریستی، بسیار تلخ بود و دل‌های عموم مردم ایران را غصه دار کرد، اما فوز عظمای شهادت، آن هم در حال عبادت در جوار مضجع نورانی یکی از فرزندان واجب التکریم حضرت زهرا(س)، سعادت، توفیق و هدیه بزرگی است که خداوند به بندگان خاص و مخلص خودش می‌دهد، «یَا لَیْتَنِی کُنْتُ مَعَهُمْ فَأَفُوزَ فَوْزًا عَظِیمًا - ای کاش ما هم با آنها بودیم، و به رستگاری بزرگی می‌رسیدیم».
وی ادامه داد: امام خمینی(ره) در سال ۴۲ فرمودند که خون بر شمشیر پیروز است، این در واقع حقیقت تاریخ تشیع است، انقلاب اسلامی همواره به برکت خون شهدا، مسیر رو به پیشرفت خودش را ادامه داده و ان‌شاءالله همه ما نیز با اعمال و رفتارمان، حافظ خون شهدا و ادامه دهنده راه آنها باشیم.
تولیت حرم مطهر شاهچراغ(ع) در بخشی دیگر با اشاره به روز ۱۳ آبان، تصریح کرد: ۱۳ آبان که روز دانش آموز و مبارزه با استکبار، نامگذاری شده، در تاریخ انقلاب اسلامی، روزی بزرگ و یادآور سه واقعه مهم در تاریخ معاصر ایران است که در سه دوره مختلف رخ داده است، اولین واقعه تاریخی، تبعید امام خمینی(ره) توسط رژیم ستمشاهی به ترکیه در روز ۱۳ آبان سال ۱۳۴۳ است، که آغاز دوره سختی در انقلاب اسلامی است، با آن اهداف شومی که استکبار داشت، اما همین تفکر شیعه، این تبعید به ظاهر نگران کننده را به فرصت تبدیل کرد و بعد شاهدیم حضرت امام(ره) که سال‌ها از وطن دور بودند، لحظه لحظه انقلاب را مدیریت می‌کنند و کار به جایی می‌رسد که میلیون‌ها قلب تپنده، منتظر قدوم مبارک حضرت امام(ره) می‌شوند و این انقلاب الهی در ایران اسلامی به عنوان بزرگترین انقلاب مردمی جهان، به وقوع می پیوندد، انقلابی که بزرگترین قدرت‌های استکباری جهان را چند دهه است که به چالش کشیده و آخرین نمونه آن را در اغتشاشات اخیر دیدیم که دشمن با همه توان خود وارد شد، اما بازهم ناکام ماند و به اوج استیصال رسید.
وی گفت: حادثه دوم ۱۳ آبان، مربوط به سال ۱۳۵۷ و قیام دانش آموزان متعهد بر ضد رژیم شاه و مورد سوم نیز مربوط به ۱۳ آبان ۱۳۵۸ و تسخیر لانه جاسوسی آمریکا به دست دانشجویان پیرو خط امام(ره) است که به عنوان یک روز بیادماندنی در تاریخ معاصر ایران به ثبت رسید.
وی ادامه داد: مقام معظم رهبری فرمودند که برخی القا می‌کنند آغاز چالش میان ملت ایران و آمریکا به‌واسطه هجوم به لانه جاسوسی است، در صورتیکه این چالش در ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ و هنگامی آغاز شد که آمریکا، دولت مصدق را با کودتایی ننگین سرنگون کرد و پس از آن نیز در ۱۶ آذر همان سال شاهد شهادت دانشجویانی توسط رژیم ستمشاهی هستیم که در اعتراض به دیدار رسمی نیکسون معاون رئیس جمهور آمریکا با شاه پهلوی آن هم کمتر از چهارماه پس از کودتای ننگین ۲۸ مرداد، اتفاق افتاد و این دشمنی آمریکای جنایتکار با ملت ایران تاکنون ادامه داشته و البته به لطف خداوند متعال، ناکام مانده است.
تولیت حرم مطهر در ادامه پیرامون مبحث جلسه امروز ولایت فقیه، خاطر نشان کرد: در جلسات گذشته برای اشراف در مباحث ولایت فقیه، پیرامون دو کلیدواژه "ولایت" و "انتصاب" به صورت مفصل بحث شد و در این جلسه واژه «مطلقه»، به عنوان سومین کلید واژه اصلی در مباحث مربوط به ولایت فقیه، بررسی می‌شود.
وی در مورد معنی لغوی واژه مطلقه، یادآور شد: این کلمه در لغت به معنای آزاد، رها، بدون محدودیت و بدون قید، استعمال می‌شود و در اصطلاح سیاسی رایج به حکومتی اطلاق می‌گردد که در آن هیچ قانونی به رسمیت شناخته نمی‌شود و پادشاه در آن صاحب قدرت است و بر اساس میل و اراده خود به اعمال قدرت می‌پردازد.
رئیس انجمن علمی انقلاب اسلامی، تصریح کرد: بسیار روشن است که مراد از مطلقه در مبحث ولایت فقیه هرگز نمی‌تواند چنین مفهومی باشد، زیرا محور در نظام ولایت فقیه «دین خدا» و قوانین الهی و فلسفه وجودی چنین نظامی اقامه حدود الهی و برپا داشتن احکام سعادت بخش اسلام در همه شئون اجتماعی است.
وی ادامه داد: در نظام سیاسی اسلام، حاکم یعنی پیامبر گرامی(ص)، امامان معصوم(ع) و فقیه جامع شرایط، خود نیز نه فقط تابع احکام الهی هستند، بلکه بیش و پیش از سایر شهروندان مقید و محدود به دین خدا می‌باشند.
وی اظهار کرد: امام علی(ع) میفرمایند «ایُّها النّاسُ اِنّی وَاللهِ ما اَحُثُّکُم عَلی طاعَةٍ اِلّا و اَسبَقُکُم اِلیها وَ لا اَنهاکم عَن مَعصیَّةٍ اِلّا وَ اَتَناهی قَبلَکُم عَنها»، ای مردم! به خدا قسم من شما را بر انجام کاری امر نمی‌کنم مگر آنکه خودم پیش از شما به آن مبادرت خواهم کرد و از گناهی باز نمی‌دارم مگر اینکه خودم پیش از شما از آن دوری می‌ورزم، این سخن از امام علی(ع) به وضوح بیانگر این ارزش بزرگ در اندیشه سیاسی اسلام است که در حکومت مبتنی بر اسلام ناب، حاکم نه فقط واجد هیچ امتیازی نسبت به سایر شهروندان نیست، بلکه بیش و پیش از عموم شهروندان تابع احکام الهی است.
تولیت حرم مطهر شاهچراغ(ع) گفت: امام خمینی(ره) که بر مطلقه بودن ولایت فقیه تأکید دارند، خود به روشنی این مطلب را متذکر شده‌اند که در نظام مبتنی بر ولایت فقیه «حکومت کنندگان در اجرا و اداره، مقید به یک مجموعه شروط هستند که در قرآن کریم و سنت رسول اکرم(ص) معین گشته، مجموعه شروط، همان احکام و قوانین اسلام است که باید رعایت و اجرا شود و از این جهت حکومت اسلامی «حکومت قانون الهی بر مردم» است.
وی ادامه داد: امام خمینی(ره) برای جلوگیری از هر گونه سوء برداشتی از مفهوم مطلقه، در ادامه فرمایش خود مجدداً بر این مطلب تأکید می‌نمایند که «حکومت اسلام، حکومت قانون است، در این طرز حکومت، حاکمیت منحصر به خداست و قانون، فرمان خداست. قانون اسلام، یا فرمان خدا، برهمه افراد و بر دولت اسلامی حکومت تام دارد، همه افراد، از رسول اکرم(ص) گرفته تا خلفای آن حضرت و سایر افراد تا ابد تابع قانون هستند، همان قانونی که از طرف خدای تبارک و تعالی نازل شده و در لسان قرآن و نبی اکرم(ص) بیان شده است. حکومت در اسلام به مفهوم تبعیت از قانون است و فقط قانون بر جامعه حکمفرمایی دارد»، مقام معظم رهبری نیز در تشریح مفهوم مطلقه چنین میفرمایند: «بعضی‌ها خیال می‌کنند که این «ولایت مطلقه فقیه» که در قانون اساسی آمده، معنایش این است که رهبری مطلق العنان است و هر کاری که دلش بخواهد، می‌تواند بکند! معنای ولایت مطلقه این نیست، رهبری بایستی مو به مو قوانین را اجرا کند و به آنها احترام بگذارد».
این استاد حوزه علمیه پیرامون مفهوم مطلقه در نظریه ولایت فقیه، گفت: با تکیه بر سخنان امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری، به نظر می‌رسد مراد از مطلقه در این مبحث، این مفاهیم دوگانه است: ۱ـ قلمرو ولایت و حاکمیت فقیه جامع شرایط در عصر غیبت امام عصر(عج)، همان قلمرو ولایت و حاکمیت پیامبر گرامی(ص) و امامان معصوم(ع) است، این سخن بدین معناست که قلمرو حاکمیت فقیه در عصر غیبت، کلیه شئون اجتماعی را در بر می‌گیرد، کلیه شئونی که یک حکومت برای قیام به وظایف حاکمیتی خود بدانها نیازمند است، مطلقه در این مفهوم به معنای عدم محدودیت ولایت به یک بُعد خاص از ابعاد گوناگون مرتبط با اداره امور جامعه می‌باشد و لذا بر این اساس هر گاه فقیه جامع شرایط بار مسئولیت اداره جامعه اسلامی را بر دوش کشید، در تمامی ابعاد مرتبط با حوزه سیاست و حاکمیت مسئولیت دارد و در راه تأمین مصالح امت و در تمامی ابعاد آن باید اقدام نماید.
وی اضافه کرد: امام خمینی(ره) در تشریح همین مفهوم چنین میفرمایند: «این توهم که اختیارات حکومتی رسول اکرم(ص) بیشتر از حضرت امیر(ع) بود، یا اختیارات حکومتی حضرت امیر(ع) بیش از فقیه است، باطل و غلط است، همان اختیارات و ولایتی که حضرت رسول(ص) و دیگر ائمه(ع) در تدارک و بسیج سپاه، تعیین وُلات و استانداران، گرفتن مالیات و صرف آن در مصالح مسلمانان داشتند، خداوند همان اختیارات را برای حکومت فعلی قرار داده است، منتها شخص معینی نیست، روی عنوان «عالم عادل» است.
حجت الاسلام والمسلمین کلانتری تصریح کرد: در این مفهوم، مطلقه در مقابل مقیده قرار دارد، در صورتی که در مبحث ولایت فقیه معتقد شویم که ولایت فقیه جامع شرایط در عصر غیبت صرفاً محدود به حوزه افتاء، یا حوزه قضا، یا حوزه امنیت و یا حوزه اقتصاد است، در این صورت معتقد به ولایت مقیّده فقیه شده‌ایم، همچنین اگر بگوییم که در عصر غیبت امام عصر(عج) فقیه جامع شرایط از همه اختیارات حاکمیتی برای اداره جامعه اسلامی برخوردار نیست، در این صورت نیز معتقد به ولایت مقیده شده‌ایم.
تولیت حرم مطهر شاهچراغ(ع) گفت: اعتقاد به وجود چنین اختیارات گسترده‌ای برای حاکم اسلامی مبتنی بر فلسفه حکومت در اسلام است، فلسفه اصلی حکومت به سامان رساندن امور عمومی جامعه و به حرکت در آوردن جامعه در مسیر رشد، اخلاق و بندگی خداوند است، حکومتی که می‌خواهد جامعه را به سامان برساند و به سمت آرمان‌ها و اهداف بلند انسانی و الهی به پیش ببرد، اگر صاحب اختیارات کافی نباشد هرگز قادر نخواهد بود به اهداف بلند خود دست یابد، حکومت باید بتواند جامعه را از بن بست‌هایی که به طور معمول در جوامع بشری رخ می‌نمایند خارج کند، از بروز هرج و مرج جلوگیری کند و در حوادث گوناگون طبیعی صاحب ابتکار باشد، چنین انتظاری از حکومت آنگاه برآمدنی است که حاکم از اختیارات لازم برای اداره جامعه برخوردار باشد و اگر اختیارات حاکم اسلامی محدود به یک حوزه معین حاکمیتی باشد در این صورت دست حاکم در سایر حوزه بسته خواهد بود و چنین وضعیتی جامعه را از تعادل خارج و به سمت هرج و مرج پیش می‌برد.
لازم به ذکر است در پایان نشست امروز، تعدادی از شرکت کنندگان، سوالات خود را پیرامون مطالب بیان شده، طرح کردند، پاسخ های حجت الاسلام والمسلمین کلانتری به این سوالات، به شرح زیر است:
سوال: با توجه به اینکه فقها مانند ائمه(ع) معصوم نیستند، آیا باید به طور مطلق واجب الاطاعه و لازم الاجرا از فرامین آنها اطاعت کرد؟
پاسخ: همان طور که پیشتر گفته شد، فلسفه اصلی حکومت به سامان رساندن امور عمومی جامعه در همه شئون است، نکته دیگر اینکه، اداره هیچ جامعه‌ای، بدون حکومت، ممکن نیست و گرنه بی‌ثباتی و هرج و مرج بوجود می‌آید، در عین حال وقتی دسترسی به انسان معصوم نیست، باز هم از نظر عقلی حتماً حکومت لازم است، "لابُدَّ لِلنّاسِ مِن أَمِیرٍ بَرٍّ أَو فاجِرٍ" - مردم به ضرورت، باید حاکمی داشته باشند، نیکوکار باشد و یا بدکار. یعنی اگر حاکم عادل نبود، حتی حاکم جائر لازم است، چون نبودنش مساوی با هرج و مرج، ریخته شدن خون مردم، هدر رفت مال است، در عصر غیبت نیز برای پاسخ به سوالات و مسائل شرعی از طریق اجتهاد حرکت می‌کنیم، یعنی مراجعه به منابع اصلی دین و استنباط احکام شریعت و در مورد احکام اجتماعی نیز به فقیه جامع شرایط مراجعه می‌کنیم، فقیهی که به منابع اولیه دین مراجعه می‌کند و حکم اسلام را استنباط و ابلاغ می‌کند و این حجت می‌شود و باید حتماً اطاعت شود، حجت آن چیزی است که فقیه عادل عالم از منابع اولیه دین استنباط کرده و در شئون مختلف جامعه پیش پای ما می‌گذارد. مثلا می‌گوید، الان دفاع واجب است، این لازم الاجرا است.
فلسفه بعثت انبیاء و حضور انبیاء در زندگی بشر یک چیز است و آن همانا تمام کردن «حجت» برای بشر است. (رُسُلًا مُبَشِّرِینَ وَ مُنْذِرِینَ لِئَلَّا یَکُونَ لِلنَّاسِ عَلَی اللَّهِ حُجَّةٌ بَعْدَ الرُّسُلِ). امام حسین(ع) با آن شرایط کربلا، چند سخنرانی برای روز عاشورا دارد، (لِئَلَّا یَکُونَ لِلنَّاسِ عَلَی اللَّهِ حُجَّةٌ) برای اینکه حجت باید برای همگان تمام بشود، در همین نظام مقدس جمهوری اسلامی نیز دلیل اینکه در فتنه‌ها، همان ابتدا کار را تمام نمی‌کنند برای این است که هنوز حجت تمام نشده است و باید صبر کرد، تبیین کرد، کتک خورد، شهید داد تا حجت تمام شود، این یک مدل حاکمیت برتر در دنیا است که نمونه ندارد، در برخی مدل‌های حکومتی در بعضی کشورها که نمونه‌های آن نیز کم نیستند، مثل رژیم سعودی، با منتقدین به بدترین و غیر انسانی‌ترین شکل ممکن برخورد می‌کنند یا بسیاری از همین کشورهای مدعی حقوق بشر همچون آمریکا.
فلسفه اساسی بعثت پیامبران و حاکمیت ائمه معصومین و فقهای عادل، همه برای پیدا کردن حجت است، ما در اداره جامعه اسلامی به دنبال حجت هستیم، فقیه با بهره از مکانیزم‌های مختلف همچون مراجعه به منابع اصیل اسلام، مشاوره با کارشناسان خبره، یک تصمیم را صادر و آن حکم حکومتی می‌شود که بین ما و خدا حجت است و لازم الاطاعه و هر کس آن را زیر پا بگذارد، حجت خدا را زیر پا گذاشته و یقینا روز قیامت مشکل پیدا می‌کند، خود فقیه هم تابع همین است و باید به آن عمل کند.
سوال: با توجه به این بیان امام خمینی(ره) که اختیارات حکومتی رسول مکرم اسلام(ص) و مولای متقیان علی(ع) و ولی فقیه در یک سطح هست، لطفا بیشتر توضیح دهید.
پاسخ: آن شئوناتی که مربوط به عصمت است، خاص خود معصومین(ع) است و به غیر معصوم منتقل نمی‌شود، اما اداره جامعه بحث دیگری است، در اداره جامعه باید دست هر کس که حاکم است باز و دارای اختیارات حاکمیتی باشد.
نظر شما