به گزارش خبرگزاری حوزه به نقل از فارس، نشست تخصصی «بررسی تاریخ معاصر سیاسی کشور عراق» در حسینیه هنر تهران با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین حاج سیدمحمد الحیدری از شاگردان شهید صدر و نویسنده مجموعه کتاب ۶ جلدی تاریخ سیاسی برگزار شد.
در این نشست محمدمهدی شریعتمدار از نزدیکان این نویسنده مشهور عراقی و جمعی از اندیشمندان و دانشجویان عراقی در ایران حضور داشتند.
در ابتدای این نشست، شریعتمدار با معرفی خاندان «الحیدری» در عراق گفت: «من از کودکی با خاندان بزرگ حیدری در عراق و ایران ارتباط داشتم. نخستین دیدار من با «سید محمد الحیدری» در بزرگسالی به سال ۱۳۵۹ در سوریه برمی‌گردد. مدت کوتاهی بعد از آن دیدار او به تهران آمد و همراه با شهید بزرگوار «سیدمحمدباقر حکیم» به تأسیس مجلس اعلا و سایر فعالیت‌های مربوط به جنبش اسلامی عراق پرداختند.»
روایت الحیدری از شهید حکیم و شهید صدر یک روایت زیستی است
رایزن فرهنگی اسبق ایران در لبنان افزود: «روایت من از او یک روایت زیستی و مستقیم است. شخصیت «الحیدری» یک شخصیت چند وجهی با کارویژه‌های متعدد است. شخصیت‌هایی مانند او در حرکت‌های اجتماعی اثرگذار تر هستند. پدر مرحوم او، امام جماعت مسجد خلانی در عراق بود. این مسجد محل دفن نایب دوم امام زمان (عج) است. علاوه بر اینکه این مسجد از لحاظ دفن چنین شخصیتی تقدس دارد، به لحاظ پایگاه فعالیت‌های فرهنگی در بغداد مهم تلقی می‌شود.»
شریعتمدار با اشاره نزدیکی «محمد الحیدری» به «شهید صدر» اظهار داشت: «آقای حیدری از تحصیل در رشته ریاضی در دانشکده علوم دانشگاه بغداد که دانشگاه مادر کشور عراق است، برای تحصیل به حوزه نجف می‌رود. محمد الحیدری که از شاگردان و ملازمان شهید صدر بود، تا کنون کارهای بسیاری را درباره این شهید انجام داده است. او یک کتابی را با عنوان «صدر در خاطرات شهید حکیم» نوشته است. دیگر کتاب محمد الحیدری «صدر در خاطرات مرحوم آیت‌الله هاشمی‌شاهرودی» است.»
وی در ادامه با اشاره به شاگردان خاص شهید صدر اظهار داشت: «مرحوم سیدغنی اردبیلی، شهید حکیم، مرحوم هاشمی شاهرودی، حضرت آیت‌الله آقاسیدکاظم حائری حفظه الله از جمله حواریون شهید صدر به حساب می‌آیند. بر همین اساس آقای حیدری این دو کتاب را نوشته‌اند. در عالم سیاست هم او در خط سیاسیون ولایی در عراق حرکت می‌کند. او همچنین سال‌ها جانشین ولی فقیه در سپاه بدر بود. او ۳۱ سال پیش در سال ۱۳۷۰ شمسی بانک اطلاعات عراق را در ایران پایه‌گذاری کرد. بعدها این بانک اطلاعاتی به مرکز مطالعات عراق تبدیل می‌شود. از جمله کارهایی که این مرکز بعد از سقوط صدام انجام داد، جمع‌آوری اسناد مختلف در عراق بود. هزاران سند دادگاه سران رژیم بعث عراق توسط این بانک اطلاعاتی جمع‌آوری شده است. آنچه که در دادگاه رخ داد، صرفا رسیدگی به یک جنایت و در یک بعد صورت گرفت.»
وی درباره ویژگی‌های مجموعه ۶ جلدی «تاریخ سیاسی عراق» به نویسندگی «سیدمحمد الحیدری» اشاره و عنوان کرد: «بخش قابل توجهی از این کتاب از سال ۱۹۵۸ تا به اکنون که از جلد دوم به بعد را شامل می‌شود، تجربه زیستی جناب آقای حیدری است. درجلد سوم، ۲۵ سند قابل توجه از عراق در این کتاب آورده شده است. این مجموعه ۶ جلدی به دلیل یادداشت‌هایی مبتنی بر تاریخ شفاهی و استفاده از اسناد مجموعه‌ای معتبر به حساب می‌آید. این مجموعه خارج از فضای قدرت‌های حاکم و تأثیر آنان بر تاریخ‌نویسی و تاریخ‌نگاران نوشته شده است، اعتبار خاصی به آن می‌بخشد.»
نگاه الحیدری در وقایع نگاری تحلیلی منصفانه است
شریعتمدار درباره ویژگی‌های دیگر این کتاب تصریح کرد: «این کتاب تنها وقایع‌نگاری و روز شمار تاریخی نیست. بلکه جنبه تحلیلی-تاریخی دارد. این مجموعه به بیان علت‌ها و وقوع حوادث تاریخی پرداخته است. همچنین مهمترین بزنگاه‌های تاریخی در این مجموعه ۶ جلدی بررسی شده است. ویژگی سوم این کتاب انصاف فوق‌العاده‌ای است که در این مجموعه دیده می‌شود. او در این کتاب نسبت به مخالفان هم نگاه منصفانه‌ای دارد. به طور مثال در جایی از کتاب آورده شده است که موضع من نسبت به عبدالکریم قاسم -از کودتاگران علیه نظام پادشاهی عراق- منفی است، اما این موضوع مانع از آن نمی‌شود که اگر قاسم در جاهایی کارهای خوبی هم انجام داده است، بیان نشود. ارزیابی آقای حیدری بر اساس عملکرد افراد است نه شخصیت آن‌ها. همچنین در این کتاب درباره اشخاصی که حیدری به آن‌ها دلبستگی دارد، اغراق نشده است. نگاه منصفانه نسبت به دوست و دشمن از ویژگی‌های بارز این کتاب است.»
وی از ویژگی‌های دیگر این کتاب را تصحیح تحریف تاریخ عنوان کرد و افزود: «در این کتاب به وقایع میان ایران و عراق مانند انقلاب اسلامی ایران، جنگ تحمیلی و موضوعات دیگر پرداخته شده است. در این کتاب می‌توان نقدهایی هم وارد کرد، چرا که نویسنده این کتاب از معصومین نیست و ممکن است نقدهایی هم به او وارد شود.»
وی خاطرنشان کرد: «آمریکایی‌ها مدتی بعد از اشغال عراق تصمیم گرفتند تا اوضاع را آرام بکنند. آن‌ها تلاش کردند که آرام‌سازی را از طریق مقابله با شیعیان و فلسطینی‌ها و اقلیت‌ها در انجام دهند. اما در نهایت شیعیان و گروه‌های اقلیتی از اهل سنت به آمریکایی‌های برای خروج از عراق فشار آوردند. همین موضوع سبب شد تا آمریکا مجبور شود بخش زیادی از نیروهای خود را از عراق خارج کند.»
ضمنا ترجمه فارسی دوره ۶ جلدی «تاریخ سیاسی عراق» به نویسندگی حجت‌الاسلام والمسلمین «سیدمحمد الحیدری» در آینده‌ای نزدیک منتشر می‌شود.
اختلاف شیعیان در انتخابات اخیر عراق
در ادامه این نشست حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمد الحیدری در پاسخ به خبرنگار فارس درباره ناهماهنگی جریان صدر با چارچوب هماهنگی شیعیان با توجه به اینکه درگذشته عراق به اشغال آمریکایی‌ها درآمده بود، عنوان کرد: «در آن زمان شهید حاج قاسم سلیمانی جلسه‌ای را با گروه‌های مقاومت عراقی برای تعیین وظایف آن‌ها در برابر آمریکایی‌ها شکل داد. به عنوان مثال آن زمان قرار شد، گروه‌هایی برای مبارزات نظامی شکل گیرد. همچنین گروه‌هایی برای مبارزات سیاسی و گروه‌های بعدی برای حضور در موسساتی که آمریکایی حضور داشتند، فعالیت کنند.»
وی با اشاره به اختلاف شیعیان در انتخابات اخیر عراق گفت: «حکومت‌سازی و نهادسازی در عراق در گذشته رخ نداد اما بعد از دولت جدید آقای السودانی قرار است که این اتفاق رخ دهد. در این باره گروه‌های مختلف سیاسی در عراق به اتفاق نظرهایی دست پیدا کرده‌اند. اما این موضوع تاکنون نتیجه‌ای نداشته است. این گروه‌ها نتوانسته‌اند از تجاربی که در ایران و در لبنان توسط حزب‌الله اتفاق افتاده است، الگو برداری داشته باشند.»
حجت‌الاسلام والمسلمین الحیدری بیان کرد: «یکی از خوبی‌ها و ضرورت‌های برگزاری و انعقاد چنین نشست‌هایی این است که ما رویکرد گذشته‌نگر نداشته باشیم، بلکه تجربه گذشته را برای حال و آینده جهان اسلام را مورد بررسی قرار بدهیم. ما امروز شاهد هجمه وسیعی از سوی رسانه‌های معاند و مخالف علیه جمهوری اسلامی ایران و محور مقاومت و نیز شیعه‌هراسی و ایران‌هراسی هستیم. این موضوع در شبکه‌های مختلف صورت می‌گیرد تا ایرنی‌ها را در چشم اعراب زشت جلوه دهند و بالعکس. این موضوعات نشان می‌دهد که عراق همچنان با یک جریان نیرومند برای تحریف تاریخ و وقایع تاریخی روبرو است.»
تاریخ‌نگاری عراق را تکلیف شرعی می‌دانم
وی عنوان کرد: «زمانی که به تاریخ‌نگاری عراق نگاه می‌کنیم، می‌بینیم که تلاشی از جریان حزب بعث عراق، برای تحریف تاریخ قدیم و معاصر وجود داشته و دارد. حزب بعث در حال انتشار کتاب‌هایی است که در آن تاریخ عراق در زمینه‌های مختلف به خصوص جنگ ایران و عراق تحریف شده است.»
حجت‌الاسلام والمسلمین الحیدری افزود: «بعد از تأسیس مرکز مطالعات عراق تلاش شد تا کتاب‌هایی منتشر شود. قبل از تالیف و انتشار این مجموعه ۶ جلدی، یک مجموعه چهارجلدی با عنوان «اتفاقات و وقایع در عراق» صرفا بر مبنای مستندنگاری و ثبت تاریخ بدون قضاوت منتشر شد. تلاش در این زمینه را تکلیف شرعی خود می‌دانیم تا درباره اتفاقات مهم عراق روشنگری کنیم. بعد از اشغال عراق توسط انگلیسی‌ها تلاش زیادی برای تاسیس نهادهای حکومتی در عراق شکل گرفت به جز پارلمان. در آن زمان توجهی به پارلمان صورت نگرفت، چرا که مقامات آن زمان نمی‌خواستند که دموکراسی در عراق شکل گیرد.»
وی با اشاره به محتویات این مجموعه عنوان کرد: «جلد نخست این مجموعه به موضوع استعمار و شروع اشغالگری انگلیس از ۱۹۱۴ تا ۱۹۵۸ میلادی می‌پردازد. جلد دوم کتاب از ۱۹۵۸ رژیم سلطنتی تا ۱۹۶۸ میلادی و شروع حضور بعثی‌ها در سیاست عراق است. جلد سوم از ۱۹۶۸ تا ۱۹۷۹ میلادی به ورود بعثی‌ها به عرصه سیاسی و به دست گرفتن قدرت توسط صدام حسین می‌پردازد. جلد چهارم از ۱۹۷۹میلادی یعنی شمسی ۱۳۵۸ تا ۱۹۸۸ یعنی پایان جنگ ایران و عراق می‌پردازد. در جلد پنجم این کتاب به که از ۱۹۸۸ تا ۱۹۹۱ میلادی را در بر می‌گیرد به اشغال خاک کویت توسط صدام و جنگ برای آزادسازی کویت و همینطور انتفاضه شعبانیه پرداخته شده است. جلد ششم و آخرین جلد این کتاب مربوط به دوران محاصره سنگین بین‌المللی علیه عراق است. آخرین جلد از این مجموعه که تا اکنون منتشر نشده است از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۵ میلادی و به دوران اشغال عراق توسط ایالات متحده آمریکا تا زمان تشکیل دولت و تدوین قانون اساسی مربوط می‌شود.»
جایزه حزب بعث برای تحویل سر مجاهدین عراقی
حجت‌الاسلام والمسلمین الحیدر با اشاره به تحریف تاریخ عراق توسط حزب بعث و جنایات این رژیم، عنوان کرد: «بعد از سقوط رژیم بعث بسیاری از شخصیت‌ها موضوعاتی را درباره حزب بعث عراق مطرح کردند. کتاب‌های زیادی هم درباره حزب بعث نوشته شد. مدارک و اسناد زیادی به دست آمد که نشان دهنده جنایت‌های حزب بعث در عراق بود. بر اساس اسناد به دست آمده همه جنایت‌هایی که توسط داعش در عراق و سوریه و اکنون اوکراین صورت می‌گرفت را بعثی‌ها در گذشته انجام داده بودند.»
وی با اشاره به جنایت‌های حزب بعث در عراق یادآور شد: «با شروع دهه هفتاد میلادی اتفاقات و جنایاتی در عراق صورت گرفت که به «جنایات ابوتبر» مشهور شد. این جنایات شامل قطع سر مردم بود. در یکی از این سلسله جنایت‌ها حزب بعث سر یک زن و شوهر را با تبر قطع کرد و سر قطع شده کودک این خانواده را هم برای ایجاد رعب و وحشت در گلدانی قرار داد. همچنین بعد از «انتفاضه شعبانیه» یکی از جنایت‌هایی که اتفاق افتاد، فراخوان و اهدای جوایزی برای افرادی بود که سر مجاهدین را به حزب بعث تحویل می‌دادند. مجاهدین در آن زمان در هور پنهان شده بودند. در یکی از این جنایت‌های پس از انتفاضه هشتاد سر قطع شده برای دریافت جایزه به حزب بعث تحویل داده شد.»
این پژوهشگر تاریخ سیاسی عراق عنوان کرد: «در ماجرای اشغال عراق توسط آمریکا و متحدانش، انتظار حزب بعث این بود که مردم مقاومت کنند. اما جز در بصره مقاومتی در دیگر شهرهای عراق مانند بغداد و غرب و شرق این کشور رخ نداد. این موضوعی بهانه‌ای شد تا آمریکایی‌ها تصور کنند می‌توانند حافظ اسد در سوریه و جمهوری اسلامی را سرنگون کنند.»
پایان پیام/
نظر شما