به گزارش خبرگزاری حوزه، مرکز هنری‌رسانه‌ای نهضت با تولید مستند «به عشق حبیب» تلاش کرده است تا ابعاد تازه‌ای از فعالیت‌ها و نقش‌های هیأت‌های مذهبی را به تصویر بکشد. این مستند با نگاهی جامع و همه‌جانبه، تلاش می‌کند تا فراتر از تصورات رایج، نقش‌های اجتماعی، فرهنگی و آموزشی این هیأت‌ها را به نمایش بگذارد.
مستند "به عشق حبیب" روایت‌ها و دیدگاه‌های مختلفی را از نقش هیأت‌های مذهبی در شکل‌گیری و ترویج هویت ایرانی‌اسلامی ارائه می‌دهد. این روایت‌ها که از زبان شخصیت‌های مختلف بیان می‌شود، تصویری جامع و چندوجهی از این نهاد فرهنگی - مذهبی به مخاطب ارائه می‌دهد. این مستند به تهیه‌کنندگی مطهره عدالتخواه و با همکاری حمید شاهمرادی، امیرحسین خانی‌پور و میثم غلامی، محصول مرکز هنری‌رسانه‌ای نهضت در ۱۲ قسمت ساخته شده است. به گفته مطهره عدالتخواه، مستند به عشق حبیب در ۱٠ استان (گیلان، قزوین، زنجان، مشهد، شیراز، اصفهان، یزد، شهرکرد، قم و تهران) در داخل کشور و بخش دیگری از کار در کشور عراق در محرم و صفر سال گذشته تولید شد. قسمت‌هایی از کار سال گذشته در محرم و صفر پخش شد و قسمت‌هایی هم امسال در دهه اول محرم در شبکه‌های مختلف سیما به روی آنتن رفت.
عدالتخواه هدف از ساخت این مستند را به‌تصویرکشیدن کارکردهای اجتماعی و فرهنگی هیأت عنوان کرد و گفت: «با مرور زمان هیأت‌ها به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین نهادهای مدنی ایرانی پیشرفت‌های مثبتی داشته‌اند؛ سازمان مردم نهادی که به عشق اهل‌بیت (س) گرد هم آمدند و سیره آنان را در ابعاد مختلف الگوی خود قرار داده‌اند. ما تلاش برای در این مسیر قدم‌نهادن را مثبت دیدیم و تصمیم بر این شد که با جمعی از دوستان به روایت تصویری این فعالیت‌ها در هیئات تشکیلاتی بپردازیم.»
مستند «به عشق حبیب» با ارائه روایت‌های مختلف از هیأت‌های مذهبی، به مخاطب کمک کرد تا نقش این نهاد مهم را در ساختن هویت ایرانی اسلامی به درستی درک کند. در ادامه به چند روایت از این مستند اشاره می‌شود.
بانوان طلبه کانون زینبیون قزوین؛ پیشگامان تربیت نسلی حسینی
مستند «به عشق حبیب» باهدف نشان‌دادن تأثیرات و نقش‌آفرینی هیأت‌های مذهبی در جامعه ایرانی‌اسلامی، بخش‌هایی را به کانون زینبیون قزوین اختصاص داده است. این کانون به‌عنوان یکی از فعال‌ترین هیأت‌های مذهبی در قزوین، در زمینه‌های فرهنگی، اجتماعی و دینی فعالیت‌های گسترده‌ای دارد.
مستند «به عشق حبیب» با تمرکز بر کانون زینبیون قزوین، نقش بانوان طلبه دغدغه‌مند را در تربیت و تشویق به ازدیاد نسلی حسینی به تصویر می‌کشد. مستند با تصاویری از فضای دلنشین کانون زینبیون قزوین آغاز می‌شود. دوربین به‌آرامی به سمت کلاس‌های آموزشی و جلسات تربیتی در این کانون حرکت می‌کند، جایی که بانوان طلبه با شور و اشتیاق به فعالیت‌های آموزشی و تربیتی مشغول‌اند.
یکی از بانوان طلبه در حال آموزش به گروهی از مادران جوان و دختران نوجوان است. در این جلسات، به اهمیت تربیت نسلی وفادار به ارزش‌های حسینی و پیروی از اصول امام حسین (ع) تأکید می‌شود.
مستند به تأثیرات این تلاش‌ها بر زندگی خانواده‌ها و نسل جدید می‌پردازد. دوربین کودکان و نوجوانانی را نشان می‌دهد که با شوق و علاقه، سرگرم بازی‌های متنوع هستند و در فعالیت‌های مذهبی نیز مشارکت دارند. همچنین، صحنه‌هایی از مادران جوان که با اعتمادبه‌نفس بیشتری به تربیت دینی و مذهبی فرزندانشان می‌پردازند، به تصویر کشیده می‌شود.
این قسمت از مستند با تصویری از بانوی طلبه پایان می‌یابد که هدف از تأسیس کانون زینبیون را قدم‌گذاشتن در راستای ظهور امام‌زمان (عج) عنوان می‌کند. او با لبخند و امیدواری به آینده، به تأثیرگذاری این فعالیت‌ها بر نسل‌های آینده می‌پردازد و ابراز امیدواری می‌کند که این نسل جدید با آموزه‌های حسینی پرورش یابد و در راه ارزش‌های اسلامی و انسانی گام بردارد.
این روایت در مستند «به عشق حبیب» به‌خوبی نقش و تلاش‌های بانوان طلبه در کانون زینبیون قزوین برای تربیت و تشویق به ازدیاد نسلی حسینی را به تصویر می‌کشد و اهمیت این فعالیت‌ها در حفظ و ترویج اصول عاشورایی را نمایان می‌کند.
هیاتی شبیه محفل‌های شهدای کربلا
حاج مهدی رسولی، مداح مشهور و برجسته اهل‌بیت (ع)، در مستند «به عشق حبیب» از هیأت ثارالله زنجان می‌گوید. او با بیانی پرشور و احساس‌برانگیز، به تبیین ویژگی‌ها و تأثیرات این هیأت می‌پردازد. در ادامه، روایت حاج مهدی رسولی از هیاتی که از ابتدای تشکیل شهدایی بود را مرور می‌کنیم.
به گفته حاج مهدی رسولی، هیأت موردنظر از ابتدای تأسیس با رویکردی ویژه و منحصربه‌فرد فعالیت‌های خود را آغاز کرد. او می‌گوید نسل جوان امروز هیأتی به‌روز می‌خواهد و از روز اول شعار ما این بود که در کنار اقامه عزا، اقامه حق کنیم. به همین دلیل ما بیش از هیأتِ سنتی به دنبال هیات تشکیلاتی بودیم.
این هیأت در کنار گلزار شهدایی که پدر حاج مهدی رسولی نیز در آنجا دفن است، قرار دارد. هیأت ثارالله از همان ابتدا، با تأسیس و برگزاری مراسم‌های عاشورایی و عزاداری‌های ویژه، به‌نوعی به محفل‌های شهدای کربلا شبیه بود. مراسم‌هایی که با شور و حال خاصی برگزار می‌شد
حاج مهدی رسولی با اشاره به ادامه فعالیت‌های این هیأت و تأثیرات آن بر نسل‌های جدید، امیدواری خود را نسبت به تداوم راه شهدای کربلا و حفظ اصول عاشورا بیان می‌کند. او تأکید می‌کند که این هیأت با روحیه‌ای قوی و با پیروی از الگوهای حسینی، به مسیر خود ادامه داده و همچنان در خدمت به اهداف مذهبی و فرهنگی مشغول است.
این روایت حاج مهدی رسولی در مستند «به عشق حبیب» به‌خوبی نمایانگر تلاش‌ها، فداکاری‌ها و تأثیرات این هیأت مذهبی شهدایی در حفظ و ترویج فرهنگ عاشورا و اصول اسلامی است.
هیات یا مهدی واوان، پایگاهی برای خدمت و کار خیر
در قلب اسلامشهر، هیأت مهدی واوان با حضور پرشور مردم در ایام محرم، به‌عنوان یکی از هیأت‌های پیشرو و فعال شناخته می‌شود. مستند «به عشق حبیب» در یکی از قسمت‌های خود، به بررسی دقیق فعالیت‌های این هیأت پرداخته و از نزدیک به تصویر کشیده است که چگونه این هیأت در طول سال به برگزاری مراسم‌های مذهبی و اجتماعی می‌پردازد.
یکی از فعالیت‌های این هیأت که در این مستند به آنها اشاره شده تفکیک زباله‌های تر و خشک است. در این هیأت کیسه‌هایی که روی آن نوشته «هیأت، پایگاهی برای کار خیر» به مردم داده می‌شود تا خانواده‌ها در هیأت ماهانه یا هفتگی زباله‌ها را تحویل داده یا با تماس با مسئول هیأت کیسه‌ها از آنها تحویل گرفته شود. این هیأت بیش از یک دهه است که به حوزه اقتصاد ورود پیدا کرده و قریب به بیست مورد فعالیت اقتصادی داشته است؛ از جمله آموزش ساخت انگشتر نقره، حوزه محیط زیست، درخت کاری و... در موارد بحرانی نیز این هیأت پای کار است و به اندازه توان و بضاعت خود مردم یاری می‌کند.
یکی دیگر از فعالیت‌هایی که هیأت یا مهدی اخیراً موفق به انجام آن شده، تأسیس فروشگاه مهرانه در راستای حمایت از مشاغل خانگی است.
یکی از ویژگی‌های بارز هیات یا مهدی واوان، تلاش آنها برای جذب جوانان و خانواده‌ها به مراسم‌های مذهبی و فرهنگی است. فعالیت‌های تربیتی و آموزشی که هیأت برای ارتقای آگاهی دینی و فرهنگی جوانان برگزار می‌کند، به تصویر کشیده شده است.
استقبال گرم مردم از مستند به عشق حبیب
معمولاً همیشه پشت‌صحنه کارهایی که از تلویزیون پخش می‌شود برای مخاطبین جذاب است؛ به همین دلیل روایت مستند به عشق حبیب در کنار روایت چگونگی تشکیل هیأت و پرداختن به کارکردهای مختلف آن تلاش کرد تا بخش‌هایی از فعالیت‌های پشت‌صحنه هیأت‌ها را به تصویر بکشد و از این باب، این مستند مورد استقبال مردم قرار گرفت. عدالتخواه در این باره می‌گوید: «پس از پخش برنامه پررنگ‌ترین بازخوردهایی که از مخاطبین دریافت کردیم، درباره کارکردهای متنوع هیأت بود. اینکه هیأتی‌ها فعالیتشان محدود به برپایی مراسم عزاداری یا مولودی‌خوانی نمی‌شود. مثلاً در دوره کرونا خیلی از هیأت‌ها گروه‌هایی برای تولید ماسک و ضدعفونی مراکز عمومی و... داشتند، یا در حوادث دیگری مثل سیل و زلزله در قالب گروه‌های جهادی به کمک سایر هموطنان خود می‌روند. اینها بخش‌هایی از آموزه‌هایی است که در سیستم تربیتی هیأت با مبنای دینی به افراد آموزش داده می‌شود.»
هیأت‌ها پل ارتباطی برای انتقال مفاهیم دینی به نسل جدید
باتوجه‌به سرعت دنیای مدرن و جذابیت‌هایش برای نسل «زد»، امروزه دیگر بکارگیری روش‌های قدیمی برای جذب و آشنایی کودکان و نوجوانان به فضای دینی جواب نمی‌دهد. خوشبختانه ارتباط خوبی که خیلی از هیأت‌ها در این چند سال اخیر با قشر کودک و نوجوان برقرار کرده‌اند، بسیار حائز اهمیت است و فضایی متفاوت با دوره کودکی و نوجوانی ما دارد. بااین‌حال، عدالتخواه که تجارت زیادی در طی ساخت این مستند کسب کرده، می‌گوید: «به نظر می‌رسد قبل از هر فعالیت اجتماعی و فرهنگی در هیأت‌ها خوب است که از این ظرفیت استفاده‌های بیشتر و بهتری شود. خوشبختانه ما در طی ساخت این مستند در بعضی هیأت‌های تشکیلاتی شاهد ذوق و سلیقه و دقت آنها برای انتخاب‌های ظریف و هنرمندانه در انتقال مفاهیم دینی با به‌کارگیری ابزاری چون هنرهای نمایشی و طراحی بازی‌ها برای انتقال مفاهیم دینی به کودکان و نوجوانان بوده‌ایم.»
او افزود: «به نظر می‌رسد بعضی از فضاهای پرورشی هیأت‌ها، پتانسیل این را دارند تا الگوی مناسبی برای انتقال مفاهیم و ارزش‌های دینی و اخلاقی در مدارس ما باشند.»
گردهمایی مردمی به عشق حبیبشان
معمولاً سر ضبط برنامه همیشه یک چشم فیلمساز به صحنه و چشم دیگر به قاب دوربین است تا ببیند تصویربردار چه قابی می‌بندد. دراین‌بین زیباترین لحظه‌های این پروژه برای تهیه‌کننده مستند به عشق حبیب در دو قاب خلاصه می‌شود؛ عدالتخواه اظهار می‌کند: «زمانی که در قاب دوربین تنوع تیپ و استایل مخاطبین هیأت‌ها و لحظه ورود به هیأت را می‌دیدم، حس عجیبی داشتم. این متنوع‌ترین گردهمایی است که مردم تنها به عشق حبیبشان گردهم می‌آیند.»
او ادامه می‌دهد: «دومین قاب زیبا برای من، دویدن پسربچه‌هایی بود که برای کمک به کارهای هیأت عطش داشتند و انگار در یک ماراتن شرکت کرده‌اند، ماراتنی که هرکس به عشق حسین (ع) دوید، برنده است.»
نقش حیاتی اعضای هیات‌های مذهبی در ترویج ارزش‌های ایرانی‌اسلامی
عدالتخواه با اشاره به نقش اعضای هیأت در ترویج فرهنگ و ارزش‌های ایرانی‌اسلامی می‌گوید: «برای استفاده از پتانسیل هیئات مذهبی در راستای ترویج فرهنگ ارزش‌های ایرانی‌اسلامی، هیچ عاملی مهم‌تر از خود اعضای هیأت مؤثر نیست. قدم اول هر ارتباطی، توجه به‌طرف مقابل و شنیدن او است. ما باید گوش شنوایی برای شخص یا گروه مقابل باشیم؛ خواه مخالف، خواه منتقد.»
او تأکید می‌کند: «هیاتی‌ها و مذهبی‌ها برای فهم بهتر باید از زاویه دید طرف مقابل به قضیه نگاه کنند. قبل از هر انتقاد و کلام و نصیحتی اول باید دیگری را بشنویم، وقت بگذاریم و بعد گفت‌وگو کنیم. این امر مستلزم دانش دینی و هنر گفت‌وگو داشتن است. هیأتِ بدون آگاهی که نمی‌داند چرا برای امام حسین (ع) اقامه عزا می‌کند و هیأتی که نمی‌تواند اسلام سیاسی را درک کند، نمی‌تواند مؤثر باشد.»
