به گزارش خبرگزاری حوزه، معاونت تبلیغ و امور فرهنگی حوزههای علمیه، شماره ۳۰۸ ماهنامه علمی تخصّصی «مبلّغان» ویژه ماه جمادیالثانی را منتشر کرد.
بر اساس این گزارش، این نشریه که بیست و شش سال است با هدف ارائه مقالات علمی و محتوایی به مبلغان سراسر کشور منتشر میشود در این شماره نیز به موضوعات مختلف از جمله مناسبتهای ماه جمادیالثانی پرداخته است.
حجت الاسلام والمسلمین محمد حسن نبوی در سرمقاله شماره ۳۰۸ نشریه مبلغان با عنوان «جنگ شناختی و راهبردهای آن» تلاش کرده راهکارهای مواجه با جنگ شناختی را با تأکید بر جهاد تبیین ارائه کند.
وی نوشته است: «در جنگ شناختی، افکار و اندیشههای فردی و اجتماعی هدف دشمنان قرار میگیرد تا آنان پیادهنظام طراحان جنگ تلقّی شوند»
نویسنده در ادامه مواردی از خدمات اجتماعی در ایران را برشمرده و تصریح کرده: «دشمنان مکتب تشیع و ارزشهای جمهوری اسلامی ایران در پارهای از موارد توانستهاند در جنگ شناختی به موفقیتهایی دست یابند و القا نمایند که زندگی در ایران در بدترین وضعیت ممکن است».
حجت الاسلام والمسلمین نبوی با مقایسه حادثه مرگ مهسا امینی و قتل خبرنگار سعودی، جنگ شناختی را دارای راهبردهایی دانسته که روایت اول، استمرار و تکرار، انتظارات غیرواقعی، جذابسازی پیام، گفتمانسازی، محبوبیتسازی، القای اجماع جهانی، بدیهی جلوهدادن امور نظری، از آن جمله است.
این سرمقاله همچنین جهاد تبیین را چاره کار دانسته و پاسخهای ساده و قابل فهم، نشان دادن مغرض بودن دشمن، تهاجمی عمل کردن در مقابل دشمن و امیدبخشی به مردم را از نکات مهم در جهاد تبین برشمرده است.
تاریخ و سیره اهل بیت علیهم السلام
بخش نخست این نشریه به تاریخ و سیره اختصاص دارد و عنوان نخستین مقاله این شماره مبلغان «مراحل و ابعاد مقاومت از دوران کودکی تا شهادت حضرت زهرا (سلامالله علیها)» است.
نویسنده ابتدا مفهوم مقاومت را از نظر قرآن، توضیح داده و سپس حضرت زهرا را الگوی مقاومت دانسته است. حجةالاسلام عبدالکریم پاکنیا تبریزی، مقاومت در کنار پدر، استقامت در شعب ابیطالب، تحمل فراق مادر، حادثه طائف ولیلة المبیت و هجرت برای مقاومت را از قلههای مقاومتی زندگانی حضرت صدیقه طاهره برشمرده است. در ادامه مقاله با روشهای مقاومت حضرت زهرا پس از مهاجرت به مدینه آشنا میشویم با عناوین: استدلالهای عقلانی، قهر و سکوت، دادخواهی و افشاگری علنی، مقاومت با وصیتنامه جاویدان و مقاومت در مقابل سنتهای باطل. همچنین سه راهکار مقاومت به استناد حدیثی از حضرت، مبنی بر تمسک به فرهنگ وحیانی قرآن، تکیه بر محبت رسول خدا صلی الله علیه و آله و انفاق، ازخودگذشتگی و ایثار، تکمیل کننده این مقاله است که با شعر معروف «دختر فکر بکر من، غنچه لب چو وا کند» از کمپانی، پایان یافته است.
مقاله بعدی «زیارت حضرت فاطمه زهرا(سلامالله علیها)» است که حجةالاسلام محمد اسماعیل نوری زنجانی آن را به رشته تحریر درآورده است. نویسنده که در شمارههای پیشین وعده داده بود در هر ماه به زیارت یکی از ائمه اطهار علیهم السلام بپردازد؛ در این شماره به زیارت حضرت زهرا پرداخته است. وی ابتدا به قبر مخفی آن حضرت اشاره کرده و فضیلت زیارتشان را یادآور شده است.
وی سپس مروری بر زیارتنامههای حضرت زهرا داشته و نگاهی به مضمون آن زیارتها انداخته است. تلازم رضایت و عداوت رسول خدا با رضایت و عداوت فاطمه و اشاره به توحید و نامتناهی بودن ذات خدا، عناوین این بخش از مقاله است.
عنوان بعدی این نشریه که در ماه جمادیالثانی به دست مخاطبان میرسد، « توجه ویژه به قرآن درسیره حضرت زهرا (سلامالله علیها)» است. نویسنده ابتدا توصیف قرآن، اهمیت تلاوت قرآن، سفارش به قرائت سورههای خاص، خواندن قرآن در شب اول قبر، از زبان حضرت صدیقه طاهره سلام الله علیها پرداخته سپس به استنادات و تأکیدات آن حضرت در محاجه با دشمنان و افشای پشت پرده جنایات، به متن قرآن کریم، ورود کرده و موارد متعددی را برشمرده است. حجةالاسلام سید جواد حسینی، در بخشی از مقاله ترجمه حدیثی از آن حضرت در توصیف قرآن آورده است: «آن، کتـاب گویـای الهـی و قـرآن راســتگو و نــور فــروزان و شــعاع درخشــان اســت کــه بیــان و حجّتهــای آن روشــن، اســرار باطنــی آن آشــکار و ظواهــرش جلوهگــر است. پیــروان آن مــورد غبطــە جهانیــان بـوده، تبعیـت از آن سـبب خشـنودی الهـی و شـنیدن آن راه نجـات اسـت. بـا آن میتـوان بـه حجّتهـای نورانـی الهـی و واجباتـی کـه تفســیر شــده و محرّماتــی کــه از ارتــکاب آن منــع گردیــده و بــه گواهیهــای جلوهگــرش و برهانهـای کافـیاش و فضایل پسـندیدهاش و رخصتهـای بخشـیده شـدهاش و قوانیـن واجبــش، دســت یافــت».
حجةالاسلام جعفر واضحی آشتیانی، مقاله بعدی را با عنوان «مراثی و روضههای شهادت حضرت زهرا (سلامالله علیها)» به رشته تحریر درآورده است. این مقاله در واقع متن سه مرثیه است با عناوین: هجوم به خانه وحی، وداع جانسوز و هتک حرمت. هر سه مرثیه، شروع، متن، اوج، گریز و فرود دارد. این نوشتار به جز متن مرثیه، از تاریخ و روایت و نیز اشعار مناسبی هم بهره برده و کاملاً برای مبلغان گرامی قابل اجرا است.
سوژه سخن
بخش بعدی این مجله، سوژه سخن است. مجله مبلغان در ادامه شمارههای قبل، متن مکتوب سخنرانی حجةالاسلام عبدالحسین خسروپناه؛ دبیر شورای انقلاب فرهنگی را با عنوان «حکمرانی در خانواده» آورده است که در این شماره به اصل «تربیت» پرداخته.
خسروپناه در مقدمه به مسئله مهدویت اشاره کرده، پس از آن راهکارهای تربیت الهی فرزندان را این گونه برشمرده است: تربیت عملی، تربیت ایجابی، تغذیه سالم، معرفتزائی. در نوشتار این سخنرانی آمده است: «در مسئله حجـاب کـه در جامعـه ایران، بـه یـک چالـش اجتماعـی و گاهـی سیاسـی تبدیـل شـده اسـت، یکی از دلایل آن، عدم توجـه بـه معرفتافزایـی و تبییـن آموزههـای دینــی و انســانی بــه دختــران و خانوادههــا اسـت و برخـی هنـوز بـه زوایـای مختلـف آن و نـگاه متعالـی دیـن بـه حجـاب، پـی نبـرده و بــر ایــن گمــان هســتند کــه حجــاب یــک اجبــار حاکمیتــی اســت و ربطــی بــه دیــن و احـکام آن نـدارد.». مطالب این سخنرانی ادامه دارد که در شمارههای آینده به چاپ خواهد رسید.
«سیره معصومان (علیهمالسلام) در تکریم خانواده شهدا» عنوان مقاله بعدی این بخش است که حجةالاسلام جواد خرمی آن را نوشته است. نویسنده ابتدا به مناسبت ۱۳ جمادی الثانی، سالروز رحلت حضرت ام البنین و روز تکریم مادران و همسران شهدا اشاره کرده است و پس از بیان ضرورت این تکریم از زبان امام و رهبری، به سیره پیامبر اعظم، امیرالمؤمین، امام حسن و امام حسین و امام سجاد علیهم السلام در این زمینه پرداخته. تکریم همسر عمرو بن جموح، همسر جعفر بن ابیطالب، خانواده حمزه سیدالشهداء، نسیبه زن فداکار و مدافع پیامبر در جنگ احد، هانیه همسر وهب که خود نیز شهید شد، کبشه کنیز امام حسین علیه السلام و از اسیران کربلا، فکیهه همسر عبدالله بن اریقط، حسنیه، ام عمرو همسر جنادة بن کعب انصاری و روحیه همسر هانی بن عروة مرادی و چند بانوی دیگر از جمله این افراد هستند. این مقاله با مطلبی در تکریم خانواده شهدا در رفتار مقام معظم رهبری پایان یافته است.
مقاله بعدی «معرفت به امام، بزرگترین درس از حضرت زهرا (سلامالله علیها)» به قلم حجةالاسلام علیرضا قاسمی ویری است. اهمیت و جایگاه معرفت به امام، معرفت حضرت زهرا به مقام امام، تبیین جایگاه امامت، امام مایه نظم و اتحاد جامعه، امام سبب برقراری عدالت اجتماعی، شیوه مبارزه و بیان فضائل امیرالمؤمنین، از عناوین داخلی این مقاله است که در آن میخوانیم: «محمود بن لبید نقل میکند که از حضرت زهرا سلام الله علیها در مورد علت کوتاه آمدن امیرالمؤمنین علیه السلام، از حق خویش و عدم قیام ایشان سؤال کردم، ایشان فرمودند: ای اباعمرو! رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند مَثل امام بین امت، مَثل کعبه است که مردم باید به سوی او روند و طواف کنند؛ نه این که کعبه به سوی مردم بیاید».
همچنین مقاله «خدمت به زوّار امامان معصوم و امامزادگان (علیهمالسلام)» را هم حجةالاسلام محمد مهدی فجری نوشته است. وی ابتدا به اهمیت و جایگاه خدمت به دیگران اشاره کرده و آنگاه خدمتگزاری در سیره ائمه معصوم علیهم السلام را یادآور شده است. سپس با نقل روایتی، ارزش زائر امام را یادآور شده و در ادامه خدمت به زوار را سعادتی بزرگ و توفیق سترگ الهی برشمرده و با نقل حدیثی از امام صادق علیه السلام آورده است: «هنگامی کــه فــردی از بـرادران شـما از زیـارت مـا یـا زیـارت قبـور مـا بـاز میگـردد، بـه اسـتقبال او بروید، بر او سلـام دهیـد و بـه وی برای آنچـه خدا بـه او عطــا فرمــوده اســت، بگوییــد: گوارایــت بـاد! بـا ایـن عمـل، ثوابـی مثـل ثـواب او بـرای شـما منظـور خواهـد شـد و بـه واسـطەه رحمت الهـی، پاداشـی هماننـد ثواب او به شـما داده خواهـد شـد؛ زیـرا فـردی بـه زیـارت مـا یـا قبـور مـا نمیآیـد مگـر آنـکه رحمـت الهـی او را دربرگرفتــه، گناهانــش آمرزیــده میشــود.»
آموزش
بخش آموزش مجله مبلغان در این شماره یک مقاله دارد با عنوان «چیستی، چرایی و چگونگی طلبگی» که حجةالاسلام محمد علی قربانی، در باره آن نوشته است. این نوشتار در اصل سخنرانی استاد ماندگاری بوده است. گوینده و نویسنده در این مقاله در پی آنند که در یک مدل تحلیل مفهومی، مبتنی بر سه پرسش چیستی، چرایی و چگونگی تحصیل در حوزههای علمیه و مفتخر شدن به طلبگی را تبیین کنند. این متن در پاسخ به چیستی طلبگی، راه طلبگی را راه خدایی و راه انبیاء و اولیاء دانسته است. در پاسخ به چرایی آن هم سربازی امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف، معرفتآموزی در کنار علمآموزی و کارکرد دنیایی و آخرتی محتوای آموزشی حوزه را یادآور شده است. اما در بخش چگونگی، ناظر دانستن خدا در زندگی، تلاش برای فهمیدن و فهماندن، رعایت تقوای الهی و مجاهدت و تلاش مضاعف را در پاسخ ارائه کرده و ضمن آن راهکارهای فهم مطالب حوزوی را هم بیان کرده که شامل: پیش مطالعه، تمرکز در درس، مطالعه مستمر، مباحثه علمی و تدریس است. در پایان این مقاله میخوانیم: «ســه فعالیتــی کــه در کنــار تحصیــل علــوم حـوزوی میتوانـد زمینهسـاز جلـب عنایـات الهــی باشــد و راه ســخت و پرمخاطــره را راحــت و ســهل الوصول کنــد، عبارتنــد از: اقامـە نمـاز شـب، قرائـت قـرآن کریـم و تمســک و توسّــل بــه اهلبیــت علیهم السلام».
ادیان و مذاهب و فرق
اما در بخش ادیان و مذاهب و فرق مجله مبلغان، حجةالاسلام مهدی رستمی منشور کورش هخامنشی را از جهت سندی، نقد و بررسی کرده و در بخش نخست مقاله که در این شماره چاپ شده در اصالت این منشور تردید وارد کرده است. وی به استناد برخی مقالات خارجی، مدعی است آزمایشهای باستانشناسانه روی این اثر تاریخی انجام نشده است.
اسوهها و الگوهای تبلیغی
بخش بعدی مجله مبلغان، اسوهها و الگوهای تبلیغی است که حجةالاسلام عباس کمساری در آن به برخی اقدامات تحولی و بابرکت امام خمینی (ره) پرداخته با عنوان «مولود با برکت». گزینش این عنوان هم به دلیل سالروز ولادت حضرت امام در بیستم جمادی الثانی ۱۳۳۰ قمری است. این مقاله ابتدا به زندگینامه کوتاهی از امام خمینی پرداخته سپس به برخی اقدامات تحولی امام اشاره کرده است. اصلاحات در حوزه، دشمنشناسی و مسئله فلسطین، عناوین این تحولات هستند. همچنین مهمترین خطرها برای حوزه از نگاه امام برشمرده شده که عبارت است از رواج روحیه انزواطلبی، گسترش تشریفات و توجه به تجملات و تهجرگرایی.
شبهه و پرسش
«مواجهه با مشکلات» آخرین نوشتار این مجله است که حجةالاسلام محمد حسین پورامینی، آن را قلمی کرده و در قالب پنج پرسش مطرح به آن پرداخته است: ۱. در مقابل سرزنشهایی که در راه خدا میشنویم چه کنیم؟ ۲. در مقابل حوادث تلخ چه کنیم؟ ۳. چرا برخی از صالحان دچار مشکلات هستند و برخی از مجرمان و بدکاران در رفاه به سر میبرند؟ ۴. چرا در دنیا همواره با مشکلات و سختیها مواجه هستیم؟ ۵. فلسفه سختیها و ناگواریها چیست؟
خواندن پاسخها به این پرسشها که گاه با داستانکی نیز همراه است و از قرآن و روایات تاریخی نیز بهره برده خالی از لطف نیست.
گوناگون
در صفحات پایانی نشریه مبلغان هم مانند هر شماره پرسشنامهای طراحی شده که علاقهمندان در نهادها میتوانند از آن به جای آزمون استفاده کنند.
گفتنی است صاحب امتیاز نشریه وزین مبلغان، معاونت تبلیغ و امور فرهنگی حوزههای علمیه و مدیر مسئول آن حجةالاسلام و المسلمین حسین ملانوری و سردبیر آن حجةالاسلام محمد علی قربانی است.
این شماره نشریه مبلغان در ۲۵۰۰ نسخه و به قیمت یک میلیون ریال چاپ شده و به صورت تصویری نیز در فضای مجازی قابل دسترسی است.
معرفی: حامد عبداللهی
نظر شما