حجت‌الاسلام و المسلمین حسنی، مدیر اجرایی مؤسسه دائره المعارف فقه اسلامی، در مصاحبه اختصاصی با خبرنگار مرکز خبر حوزه گفت: فقه شیعه از ابتدای تأسیس تاکنون هر روز گسترده‌تر می‌شود و با گذشت زمان در ابعاد مختلفی توسعه پیدا کرده و گسترش آن به لحاظ پویایی این علم است.
وی افزود: کسانی که فهم متوسطی از فقه شیعه دارند، نمی‌توانند با مراجعه به منابع اصیل فقهی به مطلب مورد نظر خود دست یابند، زیرا گستردگی فقه باعث شده به سختی بتوان به پاسخ سوالی رسید، در این شرایط تدوین دائره المعارف فقه اسلامی با تسهیل و تخلیص این علم، آنرا در اختیار بیشتر اقشار جامعه قرار می‌دهد.
حجت‌الاسلام و المسلمین حسنی، کاربردی کردن فقه برای حضور پررنگ آن در جامعه را از مهمترین اهداف تدوین دائره المعارف فقه اسلامی دانست و تصریح کرد: معرفی فقه شیعه متناسب با فهم و درک همه مخاطبان و ایجاد بستر مناسب جهت تکامل مسایل فقهی از دیگر اهداف تدوین دائره المعارف است.
وی با اشاره به ویژگی‌های دائره المعارف فقه اسلامی اظهار داشت: این دائره المعارف دارای ویژگی‌هایی مانند پرداختن به مباحث کلان و پویای فقهی در کنار مباحث سنتی، حفظ اصالت و زبان تخصصی فقه، بیان موضع صریح مکتب اهل بیت علیهم‌السلام ضمن دوری از تعصبات مذهبی، بیان استدلالات مهم علمی در هر مسئله، تقسیم دیدگاه‌های فقهی از بعد اجتهادی، تناسب سطح و هماهنگی روش در تمام مباحث، تنظیم مباحث قضایی با توجه به نظام حقوقی روز و طرح مباحث سنتی فقه به سبکی نوین و روشمند است.
مدیر اجرایی مؤسسه دائره المعارف فقه اسلامی، با بیان اینکه قرآن و سنت حکم تمام مسایل موجود را بیان کرده‌اند گفت: فقه شیعه از زمان حضور معصومین علیهم‌السلام، ریشه دارد و با توجه به پویایی، جامعیت و به روز بودن آن باید حکم هر مسئله را به گونه‌ای از فقه استخراج کنیم که بتوانیم پاسخگوی همه زمان‌ها باشیم.
حجت‌الاسلام و المسلمین حسنی یادآور شد: انجام بررسی‌های لازم جهت تبیین شیوه‌ای نوین در تدوین مقالات تهیه شده به صورت دائره المعارف، از وظایف اصلی این مؤسسه است و تاکنون فعالیت‌هایی در زمینه‌های انتشار آثار علمی و فرهنگی فقهای نامدار شیعه به زبان‌های عربی، فارسی، انگلیسی و فرانسوی، جهت بهره‌برداری مراکز علمی و پاسخگویی به شبهات روز و مسایل مبتلا به نظام جمهوری اسلامی ایران انجام داده‌ایم.
وی با اشاره به روند تدوین دائره المعارف فقه اسلامی تصریح کرد: در سال 1369 پس از دستور مقام معظم رهبری مبنی بر ضرورت تأسیس مؤسسه‌ای جهت تدوین دائره المعارف فقه اسلامی مطابق با مکتب اهل بیت علیهم‌السلام، آیت‌الله هاشمی شاهرودی از طرف ایشان برای تأسیس و مدیریت این مؤسسه انتخاب شدند که پس از انجام مراحل اولیه، مقدمات تدوین دائره المعارف با معجم نویسی جواهر الکلام آغاز شد و در این مرحله اقوال، روایات و نظریات صاحب جواهر در جدول‌هایی تنظیم شد و در سال 1377 تحت عنوان «معجم فقهی جواهر الکلام» در شش جلد به چاپ رسید.
حجت‌الاسلام و المسلمین حسنی افزود: کتاب «جواهر الکلام فی ثوبه الجدید» جهت استفاده طلاب برای استخراج سخن صاحب جواهر، نقل قول‌ها، روایات و احادیث با حفظ نظم آثار جواهر الکلام در سال 1379 در 21 جلد تدوین شد که تاکنون سه جلد آن به چاپ رسیده و 9 جلد دیگر آماده چاپ است.
مدیر اجرایی دائره المعارف فقه اسلامی خاطرنشان کرد: منابع مورد استفاده در تهیه دائره المعارف با پیشنهاد گروه‌های تحقیقاتی و تصویب آیت‌الله شاهرودی مورد استخراج قرار گرفته‌اند و پس از معرفی پانزده هزار مدخل، چهار هزار مدخل از میان آنان انتخاب گردیدند که در سال 1377 حدود یکصد محقق فیش برداری خود را از این منابع آغاز کردند و توانستند تا سال 1379 بیش از نیمی از مداخل را فیش برداری کنند و با متمرکز شدن نیروهای پژوهشگر، اولین جلد از دائره المعارف فقه اسلامی در سال 1381 منتشر شد که تاکنون بیش از پنج جلد از این دائره المعارف، با بیش از 160 مدخل منتشر شده است و با پایان تحقیقات، یازده جلد دیگر حاوی چهارصد مدخل، امسال منتشر خواهد شد و پیش‌بینی می‌کنیم تعداد کل مجلّدات به یکصد جلد برسد و هر سال پنج جلد منتشر می‌شود.
وی با اشاره به تاریخچه دائره المعارف نویسی در فقه خاطرنشان کرد: برای نخستین با در سال 1951 میلادی عده‌ای از علمای اسلامی در کنفرانسی در کشور فرانسه بر ضرورت تدوین دائره المعارفی فقهی برای پاسخگویی به سئوالات موجود در جامعه تأکید کردند و در سال 1967 وزارت اوقاف کویت فعالیت خود را در این زمینه آغاز کرد که پس از ده سال فعالیت پراکنده و پس از رسیدن به اسلوبی مناسب در سال 1977 فعالیت جدی تدوین دائره المعارف آغاز شد و در سال 2006 با تدوین 45 جلد پایان یافت.
حجت‌الاسلام و المسلمین حسنی، افزود: اهل سنت با سرمایه‌گذاری عظیمی در طول 29 سال توانستند در مجموع 45 جلد را با میانگین هر جلد 400 صفحه تدوین کند، ولی این مؤسسه درصدد است با برنامه‌ریزی دقیق در طول 20 سال 100 جلد را با میانگین هر جلد 500 صفحه تدوین و مجموعه‌ای نفیس را به جهان شیعه عرضه نماید.
وی از ترجمه این دائره المعارف به زبان‌های فارسی و انگلیسی در آینده خبر داد و خاطرنشان کرد: دائره المعارف فقه اسلامی مورد استفاده حوزویان و تحصیل کنندگان در رشته‌های علوم انسانی آشنا به زبان عربی قرار خواهد گرفت و جهت رفع نیاز فارسی زبانان، کتاب «فرهنگ فقه» را در 6 جلد تدوین کرده‌ایم که در حجم و تعریف کلید واژه‌ها اندازه کمتری دارد.
حجت‌الاسلام و المسلمین حسنی افزود: «فرهنگ فقه» دارای شش هزار مدخل از چهارصد منبع فقهی است که تاکنون 2200 مدخل آن چاپ شده است دو جلد دیگر در آینده به بازار خواهد آمد.
وی، این کتاب را نخستین و گسترده‌ترین فرهنگ فقه شیعه دانست و افزود: کتاب «فرهنگ فقه» با برخورداری از نثری ساده و روان، ضمن دسته‌بندی و چینش مطالب با روشی‌نو، در بردارنده مهمترین اطلاعات فقهی مربوط به هر مدخل است و با اشاره به موضوع و مسئله شرعی، حکم آنرا بیان کرده است.
مدیر اجرایی مؤسسه دائره المعارف فقه اسلامی، انتشار کتاب «معجم فقهی کتب شیخ طوسی» را از دیگر فعالیت‌های این مؤسسه برشمرد و تصریح کرد: با همکاری ده نفر از محققین در طول سه سال، کتاب‌های فقهی شیخ طوسی را به صورت معجم در آورده‌ایم، ولی جهت افزایش سرعت در تدوین دائره المعارف فقه اسلامی اکنون بخش تعجیم تعطیل است و محققان آن به تهیه دائره المعارف کمک می‌کنند.
حجت‌الاسلام و المسلمین حسنی در ادامه پیرامون انتشار فصلنامه‌ی فقه اهل بیت(ع) اظهار داشت: فصلنامه «فقه اهل بیت(ع)» به دو زبان فارسی و عربی منتشر می‌شود و با توجه به اینکه در جهان عرب فصلنامه‌ای در این زمینه وجود ندارد، می‌توان فصلنامه «فقه اهل بیت(ع)» را نخستین نشریه تخصصی در این زمینه به زبان عربی دانست که تاکنون بیش از 45 شماره به زبان فارسی و 42 شماره به زبان عربی با هدف تبیین مسایل مستحدثه و موضوعات برون فقهی و درون فقهی منتشر شده و این فصلنامه توانسته دامنه نفوذ زیادی در میان علمای اهل سنت جهت شناسایی چهره واقعی تشیع ایجاد کند.
وی بر لزوم پاسخگویی مستدل به شبهات مطرح شده در زمینه معارف اسلامی تأکید کرد و اظهار داشت: با پیشنهاد آیت‌الله هاشمی شاهرودی و تأیید رهبر معظم انقلاب مرکز الغدیر در سال 1372 در داخل مؤسسه دائره المعارف فقه اسلامی تأسیس شده است و تاکنون بیش از 150 اثر با رویکرد پاسخگویی تفصیلی به شبهات را منتشر نموده است.
حجت‌الاسلام و المسلمین حسنی، با اشاره به راه‌اندازی سایت www.islamicfegh.com تصریح کرد: علاقمندان به فقه و معارف اسلامی می‌توانند از طریق این پایگاه اطلاع‌رسانی از آثار منتشر شده مؤسسه و فصلنامه‌ها به صورت رایگان استفاده کنند و با توجه برخورداری مؤسسه دائره المعارف فقه اسلامی از محققان و متخصصان فقهی، ایجاد ارتباط دو جانبه علمی بین کار بران شبکه و محققان مؤسسه امکان پذیر می‌باشد.
وی در پایان تعداد کتب منتشر شده توسط این مؤسسه را 216 عنوان کتاب دانست و اظهار داشت: از این تعداد 13 عنوان به زبان فارسی و 5 عنوان به زبان انگلیسی، یک عنوان به زبان فرانسه و بقیه به زبان عربی می‌باشند که در موضوعات اخلاق، اصول، فقه، فلسفه، عقاید، تفسیر، حقوق، پزشکی، رجال و سیاسی منتشر شده‌اند.
انتهای پیام
