پژوهشگر حوزه علمیه قم با اشاره به نقش برنامههای اسلام در ساختن زندگی بدور از ملال و خستگی، گفت: برنامههای اسلامی ما را از سرگرمیهای غربی بی نیاز میکند.
به گزارش مرکز خبر حوزه سید حسین شرف الدین در دومین همایش فقه و رسانه که صبح امروز با موضوع «سرگرمی در رسانه»، در دانشکده صدا و سیمای قم برگزار شد، گفت: لذت و تفریح از نیازهای بشری است که امروزه تحت تاثیر جوامع مدرن قرار گرفته است.
وی ادامه داد: تا قبل از صنعتی شدن جوامع، کار محوریت داشت و سرگرمی و تفریح در حاشیه قرار میگرفت، ولی امروزه به واسطه کم ارزش شدن کار در جوامع غربی، زیاد شدن اوقات فراغت، احساسی شدن زندگیها و تنوع طلبی و لذت جویی افراد در پرتو زندگی صنعتی سرگرمی و تفریح اصل قرار گرفته و کار در حاشیه است.
این پژوهشگر حوزوی ادامه داد: جوامع غربی به منظور تامین نیازهای دنیای صنعتی موسساتی را در این جوامع شکل داده اند که یکی از آنها رسانههای جمعی است که در راس آنها رسانههای تصویری و به ویژه تلویزیون است.
وی اظهار داشت: برخی از متخصصان بر این عقیده اند که هنر به دو دسته هنرهای کار بردی و هنرهای هفت گانه تقسیم میشود که دسته دوم صرفا برای سرگرم کردن افراد است.
عضو هیات علمی موسسه امام خمینی (ره) قم با بیان اینکه سرگرمی در رسانه خاصیت اندماجی دارد، افزود: اندماجی بودن به این معنا است که سرگرمی در رسانه، کارکردهای دیگری از جمله اطلاع رسانی وطنز و امثال آن را در بر دارد.
وی تصریح کرد:در نگاه فقهی به پدیده سرگرمیهای رسانه ای باید کارکردهای دیگر آن را مدنظر قرار داد، چرا که برنامههای سرگرمی از جهاتی خالی از اشکال است، ولی به واسطه برخی از وجوه دیگر میتواند هنجار شکن باشد.
شرف الدین با اشاره به لذت ستیزی در برخی از فرقههای مسیحیت، اظهار داشت: استفاده از این رسانه در دنیای مسیحیت به منظور انتقال مفاهیم دینی با چالشهای جدی مواجه شد چرا که به عقیده برخی وجود تلویزیون صرفا به منظور سرگرمی بود و دنیای مسیحیت با سرگرمی و لذت گرایی مخالف بود و برای آنها یک نوع تضاد و پارادوکس وجود داشت.
وی ادامه داد: مخالفت اسلام با تلویزیون درگذشته به واسطه جنبه سرگرمی بودن آن نبود، بلکه عوارض دیگری همچون به نمایش کشیده شدن زن و رقص و موسیقی آن، مخالفت علما را برانگیخت.
سخنران این نشست، با بیان اینکه اسلام هیچگاه با سرگرمی صرف مخالفت نکرده است، افزود: سرگرمی به خودی خود مباح است، ولی برخی از کارکردهای دیگر و عوارض ناشی از ملزومات آن میتواند جنبه حرمت داشته باشد.
وی تاکید کرد: اسلام تلاش کرده است وقتی افراد را با برنامههای مختلف پر کند، چرا که اگر وقتی برای انسان خالی بماند، فرصتی برای ورود شیطان میشود و از همین رو میبینیم، اعیاد اسلامی بیشترین اعمال و برنامهها را دارد.
عضو هیات علمی موسسه امام خمینی (ره) تصریح کرد: زیستی که انسان برای مومن برنامه ریزی کرده است به گونه ای است که اگر عمل افراد بر اساس برنامه اسلامی باشد، زندگی او ملال آور و خستگی آور نخواهد شد و شادی قلبی برای او محقق است لذا چنین شخصی احتیاجی به سرگرمیهای غربی برای خالی کردن خود ندارد.
وی با بیان اینکه آستانه تحریک فقه، ترک واجب و انجام محرمات است، افزود: رسانه در بررسی سرگرمی باید به کارکردهای دیگر آن نیز توجه داشته باشد و جنبهها و ابعاد دیگری میتواند در ورای سرگرمی مباح باشد که آسیب زننده است.
شرف الدین گفت: اصل اولی در اسلام آن است که سرگرمی فی نفسه حلال است و حرام و مستحب بودن آن بسته به کارکردها، اغراض و ملزومات آن سرگرمی است./