جبار آذین منتقد و کارشناس سینما و تلویزیون در گفتوگو با خبرگزاری«حوزه»،درباره ویژگی سریالهای ماه رمضان گفت: درباره سریالهای ماه رمضان اگر بخواهم ارزیابی اجمالی داشته باشم باید گفت این تولیدات اکثرا آثارهای متوسطی هستند که تنها توانستهاند وجه سرگرمی را مورد توجه قرار دهند و کمتر میتوان در آن شاخصههای دینی را مشاهده کرد، حتی باید گفت : داستانهایی که در سه سریال «دردسرهای عظیم»، «پایتخت» و «گاهی به پشت سر نگاه کن» اتفاق میافتد ربطی به ماه رمضان ندارد و فقط زمان روایت قصه در ماه رمضان است.
*این سریال ها مناسبتی نیستند
وی افزود: منظور این است، اتفاقی که در «پایتخت» یا «دردسرهای عظیم» روی داده میتوانست در ماههای دیگر نیز اتفاق بیافتد، اما به دلیل نیازی که سینما برای تولیدات این زمان دارد، حتما باید روایت قصه را در این ایام شاهد باشیم، البته در میان سه سریال اصلی که پخش میشود باید گفت: «پایتخت» و «دردسرهای عظیم» توانستهاند اکثریت مخاطبان را به خود جذب کنند و در رقابتی نابرابر «گاهی به پشت سر نگاه کن» را به حاشیه راندهاند. دلیل این اتفاق نیز این است در آن دو کار، فضا و بازیگران برای تماشاگر آشنا هستند، اما در سریال مازیار میری (کارگردان مجموعه) وضعیت آنگونه نبوده و تماشاگر با مضمون سریال احساس نزدیکی نمیکند.
این کارشناس سینما اظهار کرد: البته باید توجه داشت سریال «پایتخت» و «دردسرهای عظیم» از قبل در ذهن مخاطب پیش زمینهای ایجاد کرده بودند، چون «پایتخت» سری چهارمی بود که روی آنتن می رود و «دردسرهای عظیم» نیز سری دوم، اما کار مازیار میری اولین بار بود که پخش میشد. این مسئله خود میتواند تاثیر مهمی در ذهنیت تماشاگران ایجاد کند. اما اگر به صورت مجزا به کارهای مورد نظر بنگریم باید گفت؛ «پایتخت» به عنوان پر بینندهترین سریال نمایشی به آخر خط خود نزدیک شده است، البته کارگردان سعی کرده شروع کار خود را با موضوعات سیاسی و اجتماعی جذاب کند، اما هر اندازه که از این سریال میگذرد میبینیم بار اصلی طنز به روی شانه چند بازیگر خاص است که اگر آنها را از سریال بگیریم دیگر جذابیت آن از بین میرود.
آذین نگاهی به دردسرهای عظیم اضافه کرد: همین اتفاق در سریال «دردسرهای عظیم» نیز روی داده، یعنی با تکیه بر بازی چند بازیگر سعی شده داستانی خانوادگی در قالب یک اثر «فیلم فارسی» روایت شود. اتفاقی که همیشه در سینما و تلویزیون جواب داده و توانسته نظر مخاطبان را به سمت خود جذب کند، البته درباره «دردسرهای عظیم» باید گفت در مقایسه با سری اول سریال توانسته رشد کیفی داشته باشد، به نحوی که از متوسط میتوان نمرهای بالاتر به کار داد، اما این مسئله دلیلی برای موفق خواندن مجموعه به لحاظ استانداردهای خوب سریال سازی نیست.
وی درباره سریال مازیار میری چنین توضیح داد: درباره این سریال باید بگویم که این کار بد آغاز نشده و تا به امروز هم بد ادامه پیدا نکرده، هرچند همانطور که پیشتر گفتم هیچکدام از این آثار ربطی به ماه رمضان ندارد، بلکه تنها آثاری هستند که داستانشان در ماه رمضان روی میدهد، اما با این وجود باید با ارفاق به سه کار اصلی، نمرهای متوسط داد؛ کارهایی که بدون طنازیهای رایج در سریال سازی، توانسته باشند داستانی پرکشش را روایت کنند.
آذین درباره تماشاگران سریالهای ماه رمضان گفت: اینکه سریالهای ماه رمضان مخاطبان چند میلیونی دارند را نباید به عنوان امتیاز این دست کارها ذکر کرد، چون این اتفاق در شرایط تعدد آثار روی نداده است، بلکه مخاطبی که حق انتخاب برای تماشای کار در اختیارش قرار نگرفته، مجبور است هر سریالی که از تلویزیون پخش میشود را تماشا نماید. موضوع دیگری که باید درباره سریالهای ماه رمضان به آن اشاره کرد وجود صحنههای زائد و غیرضروری در سریالهای امسال است، به نحویکه مشخص میکند تنها برای طولانیتر شدن سریال، بخشهای غیرضروری به کار اضافه میشود.
وی در پاسخ به این سوال چرا در سالهای جاری، بر خلاف چند سال قبل، دیگر به سریالهایی که به مسائل ماورایی میپرداخت، توجه نمی شود؟ گفت: به عقیده من، پرداختهای ضعیفی که در سریالهای ماورایی وجود داشت باعث شد که روند ساخت سریالهای مورد نظر در ماه رمضان از بین رود. نکته مهم اینجاست که این انحرافات در شرایطی به وجود آمد تمامی این آثار به اصطلاح کارشناس مذهبی نیز داشتند، اما چون نگاه شخصی و سلیقهای در این زمینه انجام میشد باعث گردید تا آسیبهای مورد نظر از بین نرود. این مسئله تا به آنجا پیش رفت که اعتراض بسیاری علما را نیز در پی داشته باشد.
این منتقد سینمایی در پاسخ به این سوال که چه راهکاری را برای ارتقای کیفیت سریالهای ماه رمضان پیشنهاد میکند، گفت: به نظر من تا زمانی که سریالهای ماه رمضان به این سرعت و تعجیل تولید میشوند به نحویکه زمان ساخت با پخش یکی است، ضعفهای بسیاری در سریالهای مورد نظر وجود خواهد داشت. برای همین باید شرایطی را فراهم آورد تا با فراغ بال مجموعههای ماه رمضان تولید شوند و حتی بازبینی کار قبل از آغاز ماه رمضان انجام شود، آنجاست که میتوان در طولانی مدت توقع داشت تا کارهای خوبی روی آنتن رود.
وی در پایان سخنان خود بیان کرد: اینکه یک سریال ماه رمضانی باید با ارزشهای این ماه مبارک همخوانی داشته باشد، نباید به این معنا تصور شود که تنها در این کارها قرار است شعارهای اخلاقی داده شود، بلکه ما باید عمق و تاثیرگذاری کارها را هم مد نظر قرار دهیم. یعنی نه اینکه اشک تماشاگر را در بیاوریم، بلکه باید شرایطی فراهم کنیم تا مردم به واسطه کارهای مورد نظر در رفتار و کردار خود دقیق شوند تا بسیاری از معضلات جامعه از بین برود.