مجید قاریزاده، کارگردان سینما در گفتوگو با خبرگزاری «حوزه» درباره جایگاه مضامین عاشورایی در سینمای ایران گفت: اشتباه رایج در سینمای ما این است که تصور کنیم فیلم عاشورایی تنها کارهایی است که در آن روایت مستقیم از عاشورا ترسیم میشود، البته این نوع نگاه شاید اصلیترین وجه در پرداختن به موضوعات مورد نظر باشد، اما همه چیز را در بر نمیگیرد، زیرا معنای عاشورا به آن اندازه عظیم است که قادر است کل تاریخ بشری را پوشش دهد و برای هر نسلی پیامهای مثمرثمر داشته باشد.
وی افزود: اباعبدالله قیام کرد تا اخلاق را بر پا دارد این رویکرد خود میتواند چراغ روشنی برای تمام کسانی باشد که عاشقانه دوست دارند در راه امام حسین (ع) کار کنند. با این توضیح هر گاه بتوان به اخلاق نگاهی عمیق و درست داشت، مسلما فیلم ما جز کارهای عاشورایی محسوب میشود. این گفته نیز ادعا من فیلمساز نیست، بلکه کلام امام حسین ع) است که در خطبههایش بارها به روی مسئله اخلاق، تاکید ویژه دارد.
کارگردان فیلم «پدبزرگ» ادامه داد: برای درک بهتر موضوع مثالی از کربلا میزنم. اوج اخلاق را میتوانیم در وفای حضرت ابوالفضل (ع) مشاهده کنیم که تا آخرین قطره خونش پای برادر ایستاد و جان خود را فدای امام کرد. آیا بالاترین از این کرامت و اخلاق وجود دارد؟ با این توضیح اگر بتوانیم این نوع اخلاقیات را در فیلمهای خود اشاعه دهیم مسلما به دست آوردهای بسیار خوبی در سینما دست پیدا خواهیم کرد.
قاریزاده در پاسخ به این سوال که اخلاقیات را به چه صورت در فیلمهای سینمایی میتوان تصویر کرد؟ گفت: در بسیاری از نقل قولها میخوانیم که برای نشان دادن اخلاقیات حتما باید رویکردی مستتر داشت، درصورتیکه من اینگونه فکر نمیکنم، چون بر این باورم که بعضی اوقات لازم است که مفاهیم به صورت ویژه مورد توجه قرار گیرد، اما به شرطی که در جای خود استفاده شود. در این شرایط اگر هم شعاری داده شود آن کلام بر دل و دین تماشاگر مینشیند.
وی با بیان اینکه فیلمهای خانوادگی و ملودرام هم میتوانند بستری برای آثار عاشورایی باشند، تصریح کرد: بسیاری از مواقع ما به فیلمهای خانوادگی تنها به چشم آثار ملودرامی مینگریم که میخواهد تنها ما را سرگرم کند، درصورتیکه فیلمهایی که در این گونه تولید میشوند، قادرند بستر بسیار مناسبی برای آثار عاشورایی باشند. برای مثال تاکید بر روزی حلال یا احترام به والدین، رفتاری است که بارها در توصیههای اسلامی به آن توصیه شده است و ما در اکثر مواقع نسبت به آن بیتوجه بودهایم.
قاریزاده مثال زد: فیلمی سالها پیش ساخته بودم به نام «پدر بزرگ» که مخاطبان فراوانی داشت. این کار به رعایت احترام والدین تاکید داشت. در این فیلم سعی کردم قصه را به نحوی روایت کنم که تماشاگر تحت تاثیر قرار گیرد. این اتفاق نیز روی داد و فیلم با استقبال فراوان مواجه شد، حتی در ان زمان به یاد دارم که بسیاری به من میگفتند که تحت تاثیر این فیلم رفتار خود را با والدینشان تغییر دادهاند، آیا بیش از این میتوان برای یک فیلم دست آورد مثبت قائل شد؟
کارگردان فیلم «بیقرار» در پاسخ به سوالی دیگر مبنی بر اینکه چرا دیگر فیلمهایی نظیر «پدر بزرگ» در سینمای ما تولید نمیشود؟ گفت: فیلمهای خانوادگی امروز هم در سینمای ما تولید میشود، اما فضای امروز قابل مقایسه با سینمای گذشته نیست. ما در گذشته تنها سینما و تلویزیون داشتیم و رسانههای دیگر با ما رقابت نمیکرند، اما امروز فیلمهای ویدیویی و شبکههای متعدد ماهوارهای وجود دارد که هر کدام تولیدات گوناگونی را به مردم عرضه می کنند. به ویژه ماهوارهها که محصولاتشان به نوعی رایگان است و تماشاگر بابت آنها هزینه نمیکند. در این وضعیت امکان رقابت بسیار سخت و دشورا میشود.
وی به مطلب فوق اضافه کرد: در فضای موجود به نظر من باید راهکار دقیقی اندیشید تا سینما و تلویزیون در مقابل جنگ نرمی که آغاز شده کمر خم نکند. این امر نیز در گام اول با حمایتهای دولت رخ میدهد و در وهله دوم حمایتهای مردم است که به هنرمندان
انگیزه کار کردن میدهد. برای رسیدن به این خواسته هم تنها با یک برنامهریزی کوتاه مدت نمیتوان به نتیجه رسید، چون در ابتدا باید فرهنگسازی انجام شود، آنگاه در یک پروسه زمان بر انتظار میرود، سیاستهای لازم را تبیین و اجرا کرد.
قاریزاده در بخش پایانی سخنان خود به صدا و سیما پیشنهاد کرد: زمانی سینما و تلویزیون خواهند توانست در مقابل هجمه ماهوارهها تمام قد ایستادگی کنند که، نسبت به هم احساس مسئولیت کنند، چون تا وقتی این اتفاق رخ ندهد وضعیت رو به وخامت بیشتر خواهد رفت، پس من به مسئولان سیما توصیه میکنم که سینما را برادر خود بدانند و از بذل هیچ کمک دریغ نورزند، هرچند این دست دوستی باید از طرف سینما هم دراز شود.