کارگردان سریال «حبیب» در گفتوگو با خبرگزاری «حوزه» درباره نحوه پرداختن به مسایل دینی در رسانه محلی و نیز مشکلاتی که عرصه هنر دینی را تهدید میکند، تشریح کرد.
وی گفت: سریال حبیب تاکنون بارها از تلویزیون پخش شده و به گواه یکی از مسئولان سازمان صدا و سیما، از پربییندهترین سریال های تلویزیونی بوده است.
* یک فیلم موفق قرآنی
یاری افزود: درباره چگونگی ساخت این سریال باید بگویم؛ فیلمنامه این کار تلویزیونی توسط «بهروز مفید» به عنوان تهیهکننده در سال 90 به من پیشنهاد شد. داستان کلی درباره فردی زندانی بود که میخواست قرآن را حفظ کند. من از کلیت قصه خوشم آمد، اما چون در آن شعارگویی به وفور وجود داشت با موافقت تهیهکننده و همرامی فیلمنامهنویس (براهیمی)، فیلمنامه را کاملا بازنویسی کرده و بسیاری از شخصیتها را تغییر دادم.
وی افزود: فیلمنامه اولیه نگاهی ماورایی به داستان داشت، شخصیت رئیس زندان یک روحانی بود که در انتها مشخص میشود، روح است. این رویکرد با آن قصه برای تماشاگر باور پذیر نبود. برای همین شاخصههای غیر واقعی را از آن دور کردیم، حتی سعی کردیم قرآن خواندن شخصیت اصلی داستان را هم تنها یک بار نشان دهیم تا نگاهی سطحی به موضوع نداشته باشد.
وی افزود: هدف این بود تا تماشاگر به سمتی هدایت شود که منظور قصه در آن لحاظ شده، اتفاقی که فکر میکنم با توجه به عکس العمل تماشاگران رخ داد. دلیل این موفقیت نیز این است داستان برای تماشاگر ما به ازای بیرونی داشت و مخاطبان شخصیت مندرج در کار را در اطراف خود میدیدند برای همین نیز آنها را باور میکرد.
* نجات بخشی قرآن را به تصویر کشیدیم
این کارگردان ادامه داد: برای اینکه بتوانم فضای زندان ایران را به خوبی در «حبیب» تصویر کنم، بارها به زندان قزل حصار رفتم تا بتوانم تصویری صحیح و واقعی در کارم خلق کنم.
وی در پاسخ به این سوال چگونه «حبیب» از شعار و سطحینگری دور مانده گفت: من به کمک مشاورانم در این فیلم سعی کردیم مردابی را تصویر کنیم که از داخل آن یک گل رشد میکند. همین تضاد است که سبب به وجود آمدن درام در «حبیب» شده و تماشاگر آن را میپذیرد.
داریوش یاری افزود: رویکرد دیگر ما این بود تماشاگر از ابتدا متوجه داستان نشود؛ لذا تا نیمههای فیلم مخاطب نمیداند حبیب در حال قرآن خواندن است و دائم این تصور به وجود میآید وی کتاب داستان میخواند، نکته دیگر اینکه در ابتدا هدف از حفظ قرآن توسط حبیب رهایی از زندان بود، اما در نهایت میبینیم به ایمانی میرسد که آرامش روحی وی را در پیدارد.
*یک آفت برای فیلم های دینی
یاری گفت: یکی از دلایلی که سبب شده اکثر کارهای دینی سینما، جذابیت لازم را نداشته باشد، این است که صبر و همدلی لازم در بین گروه سازنده وجود ندارد. اتفاقی که برای تولیدات این گونه فیلم ها سم است و میتواند موجب ضعیف شدن کار شود، این اتفاق را هم بارها در این گونه کارها دیدهام که گروه دائما در حال جنگیدن با هم هستند. برای همین از این قبیل تولیدات نمی توان انتظار داشت که برای مخاطب تاثیرگذار باشد.
*علاقهمند ساخت کارهای دینی و قرآنی هستم
این فیلمساز در پاسخ به این سوال که آیا وی در ساخت کارهای دینی و قرآنی سفارشی از جایی میگیرد؟ گفت: در کارهایی که محوریت موضوعات دینی ساختهام، سفارش دهنده بودهام. برای مثال «کربلا جغرافیای تاریخ» را من به سیما پیشنهاد کردم و آنها موافقت نکردند، سپس آن را به حوزه هنری پیشنهاد دادم. در کارهای دیگر وضعیت همین گونه بود. این امر نیز از آنجا نشأت میگیرد که به این قبیل موضوعات علاقه دارم و باورم این است، اما متأسفانه این شوق و ذوق به کار دینی در بسیاری مواقع بی پاسخ می ماند.
* کاری برای امام رضا(ع) که حامی ندارد!
این کارگردان اضافه کرد: برای مثال طرحی در دست دارم با محوریت حضرت امام رضا (ع)، اما هیچکس حاضر به سرمایه گذاری در آن نیست. دلیل این عدم همراهی نیز به نظرم این است که مسئولان مربوطه استقبال قابل قبولی از این قبیل موضوعات ندارند.
داریوش یاری گفت: این که مسئولان هنری نسبت به این گونه موضوع ها آگاهی لازم را ندارند، به خودی خود اشکالی ندارد، چون ما ادعا نداریم در همه زمینه مطلع هستیم، اما توقع داریم به هنرمندانی که در این زمینه امتحان خود را پس داده اند اعتماد کنند تا کاری که تولید میشود کیفیت و تاثیر گذاری لازم را داشته باشد.
وی در پایان بیان داشت: برای مثال در «کربلا جغرافیای تاریخ» مسئولان حوزه هنری به هیچ وجه اطلاعی از داستان و نحوه ساخت نداشتند، اما به من اعتماد کردند و نتیجه آن را هم دیدند.