حبیب اسماعیلی، بازیگر و تهیهکننده سینما در گفتوگو با خبرگزاری «حوزه» درباره ویژگیهای سینمای انقلاب اظهار کرد: در بسیاری از کشورهایی که دارای سینمای فعال هستند، معمولا موضوعات ملی جز اصلیترین گزینهها برای فیلمهای سینمایی است. برای نمونه در سینمای آمریکا درباره جنگهای داخلی آن کشور یا اتفاقاتی که در زمان ابراهام لینکن روی داد، فیلمهای بسیاری ساخته شده است. در حوزه موضوعات دینی نیز اینکه دلبستگی به وفور در تولیدات هالیوودی وجود دارد. بهترین گواه نیز فیلمهای بسیاری است که درباره مسیح در آن کشور تولید میشود.
*دفاع مقدس شاخص سینمای ایران
وی افزود: هدف از ذکر مقدمه فوق، این بود بررسی کنیم در کشور ما تا چه اندازه به افتخاراتمان در سینما پرداخته شده است. برای مثال برهه ای از این افتخارات به پیروزی انقلاب و هشت سال دفاع مقدس مربوط میشود که درباره آن فیلمهای مختلفی ساخته شده است.
سینمای ایران بعد از پیروزی انقلاب اسلامی به ویژه در دهه 60 توجهی ویژه به دفاع مقدس و انقلاب اسلامی داشت و فیلمهای بسیاری نیز در آن زمان ساخته شد که به انحای مختلف موضوعات مورد نظر را مد نظر داشتند. این گرایش وافر نیز آنچنان غریب نبود چون در آن زمان مردم درگیر جنگ بودند، پس لازم بود مورد توجه ویژه ای قرار گیرد.
*کاهش تولید فیلم در عرصه دفاع مقدس
بازیگر فیلم «360 درجه» ادامه داد: در همان دوران فیلمهای خوبی در حوزه انقلاب اسلامی و هشت سال دفاع مقدس ساخته شد از آنها میتوان به عنوان نقاط روشن سینمای ایران نام برد. در دهه 70 نیز رویکرد سینما به دفاع مقدس همچنان به صورت جدی ادامه داشت، هر چند از میزان تولیداتی که در آنها به انقلاب اسلامی پرداخته میشد، کاسته شده، اما در دهه هشتاد و اوائل نود وضعیت فرق کرد، زیرا این دست تولیدات به شدت از میزانش کاسته شد.
وی تاکید کرد: من این کاهش را تا حدی طبیعی میدانم، چون طریقه و خواست مردم امروز را نمیتوان با دهه 60 یکی دانست. نکته دیگر اینکه نگاه به هشت سال دفاع مقدس با رویکردی دیگر در فیلمهای ایرانی نمود پیدا میکند، حتی ابراهیم حاتمیکیا نیز فیلم خوبی چون «آژانس شیشهای» میسازد که در آن با زبانی دیگر ارزشهای جنگ تصویر میشود یا اخیرا در «شیار 143» میبینیم که ایثار مادران شهدا به زیباترین شکل ممکن تصویر میشود.
اسماعیلی با بیان اینکه نمرهای به سینمای ایران در پرداختن به انقلاب و دفاع مقدس میتوان داد، نمره قبولی است، گفت: از نگاه من سینمای کشورمان در پرداختن به موضوعات ارزشی و انقلابی توانسته نمره قبولی دریافت کند، البته برای رسیدن به نقطه آرمانی هنوز راه طولانی باید طی کرد، اما همین که امروز از سینمای ایران در سراسر جهان به عنوان سینمایی اخلاقگرا نام برده میشود، نمره خوبی است. این اتفاق نیز تنها به برکت انقلاب اسلامی به دست آمد که باید با عشق و علاقه از آنها حراست کرد.
*سهم روحانیت از سینما
وی در پاسخ به این سوال که نقش و جایگاه روحانیت در سینمای ایران را بعد از پیروی انقلاب در سینما چگونه میتوان ارزیابی کرد: درباره این موضوع وضعیت متفاوت است، چون در یک یا دو دهه اخیر نگاهی که به روحانیت در سینما میشود بسیار عمیقتر و زیباتر است، چون درباره آنها شخصیتپردازی میشود و بسیاری از دغدغههای آنها در زندگی خصوصی تصویر میشود. در این فیلمها به مردم نشان داده میشود بسیاری از روحانیون این سرزمین زندگی عادی همانند مردم دارند و بسیاری حتی زندگی را سختتر از دیگر مردم میگذرانند. برای نمونه در فیلمهایی چون «طلا و مس»، «زیر نور ماه» و «فرشتهها با هم میآیند» به بهترین شکل گوشهای از زیبایی زندگی یک روحانی تصویر میشود.
*کار برای روحانیت نیازمند مطالعه عمیق است
این پخشکننده سینما متذکر شد: البته به عقیده من کسی میخواهد به زنگی یک روحانی بپردازد در ابتدا باید به این قشر در ارتباط باشد تا بتواند تصویرگر درستی از این عالمان باشد، همچنین حتما باید مشاوران از خود روحانیت در کنارش باشند، تا بتوانند به وی رهنمودهای لازم را بدهد. مطلب دیگری که باید به آن تاکید داشته باشم این است استفاده از مشاوران خبره این کمک را به فیلمساز میکند که تنها نگاهی سطحی به روحانیت نداشته باشد، بلکه توجهش کاملا بر پایه استدلال علمی و عملی باشد.
وی در بخش دیگری از سخنان خود تصریح کرد: حال که بحث روحانیت در سینما به میان آمد به موضوع مهم دیگری هم اشاره می کنم، در سینمای جنگ ما کمتر حضور روحانیت را در فیلمهای سینمایی میبینیم، البته در چند سال اخیر وضعیت کمی بهتر شده، اما هنوز آنگونه که باید به درستی به این موضوع پرداخته نشده است. دلیل این ادعا این است، روحانیت در بین تمام اقشار یکی از بخشهایی است که بیشترین شهدا را در هشت سال دفاع مقدس داشته است.
وی در پایان این گفتوگو تاکید کرد: به نظرم برای اینکه بتوانیم سینمای فعالی در حوزه انقلاب و دفاع مقدس داشته باشیم، ابتدا باید زیر ساختهای آن را فراهم کنیم، سپس از سینماگران توقع کار کردن داشته باشیم. امروز اگر بخواهیم فیلمی درباره انقلاب بسازیم قادر نیستیم بسیاری از دکورها را داشته باشیم و این مسئله مشکل مهمی در مسیر تولیدات کارهای مورد نظر است.