به گزارش خبرگزاری «حوزه»، كتاب پيرامون يكى از موضوعات مهم علوم قرآنى يعنى تاريخ قرآن نوشته شده است. مؤلف محترم كه خود از دانشمندان علوم قرآن و از مفاخر جهان تشيع در عصر حاضر در اين زمينه مى باشد كتاب را در شش فصل ارائه نموده كه خلاصه مباحث هر كدام از فصول كتاب به شرح زير مى باشد:
* فصل اول: پديده وحى نام دارد. در اين فصل ابتدا واژه وحى را از نظر لغت معنا نموده آنگاه كاربرد آن در قرآن را با ذكر چند آيه بيان كرده و توضيح مى دهد كه وحى در قرآن به چهار معناى: اشاره پنهانى، هدايت غريزى، الهام، و وحى رسالى به كار رفته است. در ادامه مسأله امكان وحى را مطرح نموده، و دلايلى بر امتناع وحى را نقد و بررسى كرده آنگاه كيفيت نزول وحى را توضيح داده، به دنبال آن داستان ورقة بن نوفل و افسانه غرانيق را مطرح و ساختگى بودن آنها را اثبات مى نمايد. در پايان اين فصل مساله كاتبان وحى و چگونگى ثبت و ضبط قرآن توسط آنان بحث شده است.
* فصل دوم:مربوط به نزول قرآن است. در اين فصل از آغاز نزول قرآن و مدت سه سال تاخير كه دوران فترت نام دارد را بحث نموده، آنگاه نزول دفعى و تدريجى و ديدگاه ها درباره آنها را بيان كرده، به دنبال آن از اولين آيه و سوره و نيز آخرين آيه و سوره بحث و نظرات دانشمندان علوم قرآنى را در اين باره نقل و آنها را بررسى كرده است. سپس سوره هاى مكى و مدنى و معيار شناخت براى هر كدام از آنها و فوايد شناخت آنها را ذكر كرده است ضمن آنكه چند شبهه درباره مكى و مدنى بودن سوره ها را مطرح و پاسخ مى دهد. در پايان اين فصل پيرامون اسباب نزول و فرق ميان سبب نزول و شأن نزول و راه شناخت آن توضيحاتى ارائه شده است.
* فصل سوم: جمع و تأليف قرآن در اين فصل از نظم و تاليف قرآن سخن گفته، كسانى را نام برده كه مصحف را جمع آورى نموده و مشخصات هر كدام از مصاحف را بيان مى نمايد همچون حضرت على( ع)، ابن مسعود و ابىّ بن كعب سپس مسأله توحيد مصاحف در دوران عثمان را بررسى نموده و به دنبال آن ويژگي هاى مصاحف عثمانى را بيان داشته است.
* فصل چهارم: در اين فصل از قاريان قرآن و قرائت هاى هفتگانه سخن گفته، عوامل اختلاف در قرائت ها، راه هاى شناخت قرائت صحيح را توضيح مى دهد. آنگاه قاريان سبعه و راويان آنها را معرفى كرده به دنبال آن مسأله تواتر قرائت ها را مطرح، و جهت توضيح آن به حديث سبعة احرف اشاره نموده است. در پايان فصل حجيت قرائت هاى هفتگانه را ذكر و توضيح مى دهند كه قرائت عاصم به روايت حفص برگزيده قرائت ها و مطابق با قرائت جمهور مسلمين از صدر اسلام تا كنون، در تمام ادوار تاريخ قرائت ها بوده است.
* فصل پنجم: اين فصل مربوط به تحريف ناپذيرى قرآن است كه در آن ابتدا واژه تحريف از نظر لغت و اصطلاح معنا شده، آنگاه دلايل نفى تحريف از جمله: گواهى تاريخ، ضمانت الهى، ضرورت تواتر قرآن و نصوص اهل بيت(ع) ذكر شده است. به دنبال آن ديدگاه علماى بزرگ شيعه در اين باره نقل شده است. در پايان اين فصل منشأ قول به تحريف مورد بررسى قرار گرفته است.
* فصل ششم: در اين فصل مسأله ترجمه قرآن مورد بحث قرار گرفته است كه در اين زمينه ابتدا ترجمه را تعريف، آنگاه روش هاى ترجمه را ذكر كرده است. سپس برخى از ويژگي هاى قرآن را نام برده و متذكر مى شوند كه با توجه به اهميت اين ويژگي ها، ترجمه قرآن نيز داراى اهميتى خاص مى باشد و ضرورت اقتضاء مى كند كه قرآن به زبان هاى زنده جهان ترجمه شود. در قسمت ديگرى از اين فصل دلايل مخالفان ترجمه قرآن را ذكر و آنها را پاسخ داده، آنگاه فتاواى برخى از علماء در اين زمينه را نقل مى نمايد. در پايان فصل شرائط ترجمه و مترجم را بيان كرده است.
*ويژگى ها:
«كتاب به صورت منظم فصل بندى شده است»، «در ابتداى هر فصل و يا هر بحثى، واژه هاى مهم آن از نظر لغت و اصطلاح تعريف شده اند»، «با توجه به اينكه كتاب براى دانشجويان بوده مباحث به صورت روشن و روان بيان شده است»، «بيان مطالب سير منطقى دارد به گونه ايى كه هر فصلى با فصل قبل ارتباط داشته و در فهميدن آن نقش مهمى دارد»، «تمام مباحث مطرح شده بر اساس مبانى شيعه و مكتب اهل بيت عليهم السلام مى باشد»، «در فصل دوم مهمترين مباحث مربوط به نزول قرآن ارائه شده است مانند آنچه كه در بحث ترتيب نزول درباره ترتيب نزول سوره هاى مكى و مدنى آمده است»، «در فصل ششم- بحث ترجمه قرآن وجود دارد كه در آن ديدگاه ها پيرامون ترجمه قرآن مورد بررسى قرار گرفته و بيان كرده اند كه ترجمه قرآن يك ضرورت دينى است و در پايان جدولى ارائه شده كه در آن ترجمه قرآن به زبان هاى مختلف ذكر شده است»، «در آخر كتاب، منابعى جهت مطالعه بيشتر معرفى كرده است بدين صورت كه براى هر فصل به صورت جداگانه چندين منبع از منابع علوم قرآنى به زبان فارسى و يا عربى ذكر نموده است.
* نسخه شناسى
كتاب در يك جلد، متن آن فارسى و داراى 216 صفحه مى باشد که در سال 1382 از سوی انتشارات سازمان مطالعه و تدوين كتب علوم انسانى دانشگاهها (سمت) در تيراژ: 2000 نسخه منتشر شده است.
