خبرگزاری «حوزه» در راستای انتشار نگاه فقه به مسائل نوپدید، هفتمین جلسه از درس فقه الاداره حجت الاسلام والمسلمین سید صمصام الدین قوامی را منتشر می کند.

در فتوای امام راحل از محله ای یاد شده است که تشکیل دهنده کلان شهر است. یعنی کلان شهر یا بلاد کبیره از محله ها تشکیل شده است و مرجع تشخیص محله و شهر یا کلان شهر عرف است. نیکوست که عرف و محله به عنوان دو موضوع کلیدی مفهوم شناسی شود تا بتوانیم نهایتا به تعریف عرفی محله مسجدمحور دست پیدا کنیم. تعریف عرف را از دید لغویین و فقهاء و حقوقدانان شناختیم. با عرف عام و خاص آشنا گشتیم و با مشخصه های محله نیز آشنا شدیم:

مهمترین عوامل تشکیل دهنده هویت محله های شهری 

 تعاملات انسانی ، حافظه تاریخی ( خاطره ) ،رفتارها و هنجارها ، فرهنگ، هنر و سلیقه از مهم ترین عوامل تشکیل دهنده هویت محله های شهری هستند  . 

* تعاملات انسانی :

وقتی که از شهر می گوییم ، منظور تعاملات انسانی است . تعاملات انسان با انسان ، انسان با محیط و انسان با شهر . و به همین دلیل هویت شهر ، هویت انسان را تشکیل می دهد.

* حافظه تاریخی :

حافظه تاریخی شهر یعنی اینکه تعریف کند در هر مکان چه اتفاقی رخ داده است ؟ شهر با خاطره هایش تعریف می شود. هر چه این خاطره ها بیشتر باشد هویت انسان یا شهر کامل تر می گردد. خاطره باعث می شود فرد یا شهر در حال زندگی کند و غم گذشته و تشویش آینده را نداشته باشد.

*رفتارها و هنجارها :

هویت انسان به جز شکل فیزیکی، با هنجارها و رفتارهایش شکل می گیرد. افراد نه تنها از روی شناسنامه بلکه از روی رفتار و هنجارهایشان شناسایی می شوند. شهر نیز دارای رفتار و هنجار است، شهر به هنجار شهری است که افراد آن احساس ایمنی کنند و ساکنان آن از طریق مکان ها و فضا ها به آن جذب شوند. محله های شهری باید فضایی داشته باشد که بتواند هویت خود را به شهروند و شهروند هویت خود را به شهر و محله عرضه کند. محله های شهر نیاز به مکانهایی دارد که اتفاقات اجتماعی و حادثه های روزانه در آن رخ دهد.( جایی برای تجمع، عزاداری کردن و یا هر نمایش اجتماعی دیگر)

* فرهنگ :

فرهنگ در هویت شهر دارای دو معناست:

 * فرهنگ سنتی ( به ارث رسیده )

 * فرهنگ روز آمد ( افراد بنا به خواسته های روز آنرا می سازند )

با این اشاره می توان گفت فرهنگ معمولاً با افراد می آید و می رود . و در این آمد و شد و تعامل بین گذشته و حال مرتب تبدیل به روز می شود و پالایش و دگرگونی می یابد .

* هنر و سلیقه :

در شهری که مقوله زیبایی شناسی ارزشمند است ، ساکنین و شهروندان نسبت به ساخت و ساز بناها در شهر حساسند و اجازه نمی دهند هر بنایی در شهر ساخته شود . سلیقه عمومی در این فضا به گونه ای است که معماران ، شهر سازان و کلیه مدیران شهری موظف به پاسخگویی و تعامل با مخاطبین خود هستند .

عناصر و ارکان تشکیل دهنده محله :

* خانواده سالم و شهروند سالم

* نمادهای متمایز کننده

* تشکل ها ، اجتماعات محلی و پیشروان محلی

* امکانات و منابع محله ای (زیر ساخت های محله)

* نهاد تصمیم ساز و ناظر بر قوانین محلی