به گزارش خبرگزاری «حوزه»، حجت الاسلام والمسلمین احمد مبلغی رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی در خصوص ضرورت های آموزشی و تبلیغی در عرصه بین الملل به ویژه ضرورت شکل گیری تحول در روش های آموزشی حوزه های علمیه و تعامل با جهان به سوالات مرکز ارتباطات و بین الملل حوزه های علمیه پاسخ داد.
متن این سؤالات و پاسخ های این استاد حوزه فعال در عرصه بین الملل را در ذیل می خوانید.
*ضرورت حضور اساتید و مراکز آموزشی حوزه برای تعامل با مردم جهان را چگونه می بینید و دلایل حضور فعال در این عرصه را بیان فرمایید.
ضرورتش خیلی روشن وآشکار است، چون اصولا حوزه در فضای فعلی که فضای جهانی شده ای است باید سعی کند مخاطبان جهانی داشته باشد با توجه به فضای چرخش اطلاعات، مخاطبان داخلی هم بخشی از مخاطبان خارجی هستند.
اگر بخواهیم بر روی مخاطبان داخلی تاثیر بگذاریم، باید مخاطبان جهانی داشته باشیم، مادامی که در فضای جهانی نباشیم و مخاطبان جهانی نداشته باشیم در یک انزوا قرار می گیریم و حتی مخاطبان داخلی را از دست می دهیم .
افزون بر این دین اسلام جهانی و برای جهان است، خطاب های یا ایها الناس قرآن بسیار جهانی و جدی و محوری است. اگر حوزه علمیه در پی دین و احیای آن است باید حتما مخاطبان جهانی را حفظ کند .
*از چه راه هايي مي توان در بعد آموزش حوزه ،موضوعات مورد نیاز جهان را گنجاند و لحاظ کرد؟
امروزه آموزش، یک نقش محوری و اساسی دارد، کاری که از گذر آموزش حاصل نشود، یا غیر علمی یا نیمه علمی است.
امروزه هر فعالیتی باید متکی به یک دانش باشد. فعالیت ها در سطح جهان و در سطح داخل ذیل یک دانشی جای می گیرند، مثلاً ارتباط گیری یک دانش است و در زمره علوم ارتباطی قرار می گیرد، شناخت مخاطب و دسته بندی و چگونه انتقال مطلب به مخاطب هم نیاز به آموزش دارد .
اگر ما بپذیریم ارتباط ضروری است به همان اندازه باید بپذیریم این ارتباط باید آموزش داده شود .
آموزش ها بر دو قسم است :
1-آموزش مستقل برای ارتباط و فعالیت در سطح بین الملل
2-تزریق بعد بین المللی به آموزش های عادی
*چگونه ميتوان سیستم آموزش حوزه شيعه در ایران و ديگر كشورها را به سوي جهان نگري سوق داد؟
شیعه محتوای غنی ای در دست دارد، این محتوا مشتریان خوبی هم دارد، ولی مشکلی که ما داریم در برخورد با جهان مسیحیت واهل سنت است. ارتباط و برخوردهای ما مشمول روش های کارآمد نیست، خیلی شتابزده و بی برنامه تعامل برقرار می کنیم .
باید اهداف کوتاه مدت و بلند مدت پایه ریزی شود .
به نظر می رسد باید کوشش کنیم تا یک تعامل عقلایی داشته باشیم، چون می خواهیم با فراتر از مذهب خودمان حرف بزنیم، باید تعامل ما مشمول قوانین و قواعدی باشد که آنها قبول دارند و در یک چارچوب عقلایی ارتباط بگیریم.
شیعه باید همیشه در نظر داشته باشد این محتوای غنی برای تعامل کافی نیست، بلکه سلوک، شیوه و تعامل ما نیز جزء اساسی ترین مباحث برای تعامل و انتقال آموزه های اهل بیت علیهم السلام برای جهان است .
*آیا شیوه رایج در حوزه جوابگوی نیازهای بین الملل می باشد ؟
بخشی از آنچه که می خواهیم با جهان امروز تعامل برقرار کنیم مایه های آن در فقه و اصول نهفته است، مثل ارتباط با جهان اهل سنت وجهان حقوق . اشکالی که وجود دارد:
اولاً: آن بخشی از فقه که مورد نیاز فضای بین الملل است یا فعال نیست یا به شدت به صورت گذرا مطرح می شود .
ثانیا : با رویکرد های تقریبی بیگانه هستیم و مباحث را به صورت تقریبی دنبال نمی کنیم .
*چه راه هايي براي تربيت طلاب و اساتيد جهان نگر در نظام آموزش وجود دارد؟
ما برای تغییر سیستم آموزشی باید دو مرحله را تعریف کنیم .
1- بر مدار تجربیات کسانی که در فضای بین الملل حضور داشتند نظام آموزشی را بنا کنیم و نظام آموزشی ما معروف به دروس مورد نیاز در فضای بین الملل با رویکردهای تطبیقی باشد .
2-علوم ارتباطات را هم در حدی که فضلا بتوانند مجهز به نگاه های ارتباطی و رسانه ای شوند در اختیارشان قرار دهیم .
*چه ظرفيت هايي در سیستم آموزش حوزه ها جهت كار بين المللي وجود دارد؟ و چه كاستي هايي را می بینید؟
ظرفیت ما اولا : محتوای غنی است.
ثانیاً: تجربیات افرادی است که در فضای بین المللی حضور پیدا کردند که متاسفانه این تجربیات نه تجمیع ، نه تحمیل و نه منتقل شده است .
ثالثا : همه جا نام حوزه به عنوان فضایی که نگاه نو دارد مطرح است . کاستی های ما در عدم توانایی برای برقراری ارتباط است.
*چگونه مي توان تجربیات ديگر كشورها را در علوم اسلامي، ديني و انساني به سیستم آموزشی حوزه ها منتقل كرد؟
اصولا تعامل دو سویه است، یا باید حوزه وارد تعامل نشود واگر وارد تعامل شد باید به اقتضائاتش تن بدهد . از اصلی ترین اقتضائات تعامل این است رابطه نباید یک جانبه باشد، اگر شما خواهان برگزاری کرسی فقه شیعه در الازهر مصر شدید به همان اندازه باید کرسی فقه اهل سنت را در قم بپذیرید .
حوزه علمیه اگر بخواهد ارتباط با دانشگاه ها پیدا کند، باید به همان اندازه پای دانشگاه های جهان را هم به قم باز کند و آن ها بتوانند با تمام آزادی حرف بزنند . آزادی ضربه ای به ما نمی زند چون منطق ما قوی تر است .
در زمان امام صادق(ع) زنادقه در کنار کعبه حرف هایشان را می گفتند؛ اما ببینید حرف آنها مانده یا حرف امام صادق علیه السلام ؟
همیشه خیال نکنیم چون ما بر حق هستیم ، نزد دیگری حقی وجود ندارد . مذهب واصول اساسی ما حق است اما گاهی اوقات نزد آنها دیدگاه هایی است که اگر ضمیمه دیدگاه های ما شود برای رشد مذهب ما بهتر است .
پیامبر اکرم (ص) فرمودند: اطلبو العلم ولو بالصین در چین مطالب دیگری غیر از توحید می آموختند.
*نهضت ترجمه و نيز تاليف حوزويان به زبانهاي ديگر چگونه است؟
خیلی دیر شروع کردیم منتهی یک نگاه دقیق ، برنامه ریز ، هوشمند ، و نیاز سنج باید رخ دهد.
