به گزارش خبرنگار خبرگزاری «حوزه» از مشهد، حضرت آیت الله جوادی آملی، امروز در مدرسه قرآن و عترت مشهد، در جمع نخبگان و اساتید علوم عقلی حوزه علمیه خراسان ضمن استماع گزارش فعالیت های مجمع عالی حکمت اسلامی، گفتند: گزارش کامل ارائه شده، سبب امیدواری به پیروزی نهایی حوزه های علمیه بوده و از ذات اقدس الهی مسألت داریم تا آن توفیق را به ما عطا کند که ثمره پاک خون شهدای نظام و انقلاب را به بهترین وجه شناخته و حفظ کنیم.

ایشان در ادامه به تبیین عقلانیت وحیانی پرداختند و با اشاره به کلام «طَلَبُ اَلْعِلْمِ فَرِیضَةٌ» به عنوان نخستین سخن دین، تصریح کردند: اینجا منظور از این عبارت آن است که علم آموزی بسیار واجب بوده اما این علم را عالمان فرا می گیرند که در نهاد خود مکتب نانوشته و علم میزبان دارند و باید علومی فراهم کنند که با میزبان سازگار باشد.

معظم له در ادامه با بیان این که مدرسه مکان درس است و برنامه نیز علومی است که شاگرد باید بیاموزد، خاطر نشان کردند: دین برنامه را مشخص کرده است و در این میان آنچه که سبب می شود انسان علم را بیاموزد، چراغ درونی است که دین آن را فروزان و شکوفا ساخته و رسول گرامی اسلام(ص) نیز در بیانی به آیة محکمة، أو فریضة عادلة، أو سنّة قائمة اشاراتی داشته اند.

حضرت آیت الله جوادی آملی با بیان این که در این عبارت مفهوم از آیات محکمه خداشناسی، امامت شناسی، معادشناسی و امثالهم است، افزودند: آیات محکمه در ارتباط با بود و نبودها و فریضه عادله و سنت قائمه در ارتباط با بایدها و نبایدهاست.

ایشان با بیان این که تحصیل علم واجب است و از سوی دیگر برنامه های علوم دینی محدود به جهان بینی، حکمت، فقه و اصول و علومی از این دست نمی شود، تصریح کردند: انسان متخیل و متوهم در حد خیال و وهم خود چیزی فرا می گیرند، اما انسان عاقل در حد عقل مسائل را آموزش می بینند و مهمترین رسالت رهبران الهی این بود که عقل جامعه را شکوفا کردند، همان طور که در اولین خطبه نهج البلاغه نیز چنین آمده که وحی و پیامبر آمده اند تا عقل را شکوفا کنند.

معظم له با بیان این که پیامبران الهی درون نهفته انسان را زیر و رو و شکوفا کردند، گفتند: بنابراین پیامبران آنچه را که خداوند متعال درون همه انسان ها قرار داده به عنوان صاحبخانه قرار دادند و آن را شکوفا کردند.

حضرت آیت الله جوادی آملی با بیان این که خداوند انسان را به عنوان لوح نانوشته خلق نکرده است، به مثالی اشاره کردند که یک نوزاد هیچ علمی از علوم حوزوی و دانشگاهی ندارد اما خیلی اسرار درون او نهادینه شده است و عنوان کردند: خداوند متعال این اسرار را در حقیقت انسان قرار داده و او را با سرمایه درونی آفریده است که به عنوان صاحبخانه درونی او است.

ایشان با بیان این که آدمی هرآنچه علومی را که در حوزه و دانشگاه فرا می گیرد، همه به عنون مهمان این صاحبخانه هستند چراکه همان طور که از حوزه و دانشگاه آمده ممکن است روزی در سالمندی نیز رخت بربندد، ابراز کرد: صاحبخانه جاودان است و باید مهمانی دعوت کرد که با صاحبخانه بسازد و بی شک علمی که با صاحبخانه هماهنگ نباشد غوغا و اختلاف درونی پیدا خواهد شد.

معظم له با بیان این که صاحبخانه علمی است که می داند چه چیز برای حقیقت انسان خوب و چه چیز بد است، خاطر نشان کردند: این به عنوان ذخیره در دل های ما بوده و انبیا از راه گوش ما را با حقایق آشنا و از راه دل این حقایق را برای ما شکوفا و انسان را عاقل کردند؛ وقتی انسان عاقل شد به او اجازه حرف زدن و سخن گفتن داده شد که این معنای بارز عقلانیت وحیانی است.

حضرت آیت الله جوادی آملی با بیان این که در بخش های پایانی سوره مبارکه نسا، ذات اقدس الهی به همین عقل اشاره کرده، آنطور که می گوید ما انبیا را فرستادیم چراکه هرکجا فکر و عمل اختیاری حضور دارند، نبوت نیز باید باشد، افزودند: با این تفاوت که خداوند می فرماید برخی انبیا را برای شما نقل و برخی دیگر را نقل نکردیم.

ایشان با بیان این که اگر پیامبران فرستاده نمی شدند، بشریت علیه خداوند متعال احتجاج می کردند و چنین می گفتند که نمی دانیم از کجا آمده و به کجا می رویم، ادامه دادند: اینگونه میلیون ها مساله را انسان ها نمی دانستند که کدامیک خوب و کدام بد هستند.

معظم له با بیان این که آن عقلی که با خداوند احتجاج و گفتگو داشته و حرف او را امضا می کند، همان عقل وحیانی است، خاطر نشان کردند: البته همه گفتگوها با خداوند در فصل سوم مورد بحث است چراکه فصل اول مقام ذات الهی و فصل دوم صفات ذات اقدس الهی است که در این دو فصل احدی راه ندارد اما مقام فکر و نورانیت و آنجا که خداوند سخن می گوید، فصل سوم است.

ایشان افزودند: اگر عقلانیت وحیانی به میان بیاید کلام زنده می شود، اصول جان می گیرد و این کلام نورانی سوره نساء است که می گوید عقل آنقدر برجسته است که در فصل سوم با خداوند متعال احتجاج و گفتگو می کند. 

حضرت آیت الله جوادی آملی با بیان این که قطب فرهنگی حوزه های علمیه و اسلام عقل است و مقصود اینجا همان عقل وحیانی که قرآن روی آن احتجاج کرده و صحه گذاشته است، ابراز کرد: مرحوم کلینی چنین می گوید که قطب فرهنگی ملت اسلامی عقل آنهاست و همین عقل بیش ترین و بهترین خضوع را در برابر قرآن و وحی و پیشگاه ولایت دارد.

معظم له با بیان این که عقل مجاز به گفتگو با خداوند متعال بعد از قیام و شکوفا شدن است، عنوان کردند: حضرت امیر مومنان(ع) در نهج البلاغه اشاره می کنند که شما چهارده میدان انقلاب دارید و وقتی ذوات مقدسه را معرفی می کنند به پیامبر(ص)، فاطمه زهرا(س) و ائمه(ع) اشاره می کنند که این چهارده نفر میدان انقلاب هستند و می گوید شما باید قبل هرچیز ببینید اینان درباره توحید، نبوت، امامت و ولایت چه گفتند و ملتی که میدان انقلاب دارد نباید در کوچه پس کوچه های تنگنا حرکت کند.

ایشان با بیان این که شما اگر بخواهید علم و چهار خط مسائل نقلی پیدا کنید جای دیگر نیز می توانید، اما چنانچه بخواهید انقلاب فرهنگی و فکری داشته باشید، بدون شک به واسطه این چهارده نفر است، بیان کردند: بنابراین باید آیه محکمه را فرا بگیرید و در کنار آن به فریضة عادلة و سنّة قائمه بپردازید که همه علوم به وسیله این ها مورد تبیین قرار می گیرد.

حضرت آیت الله جوادی آملی با بیان این که همان طور که فقه و اصول به عنوان فن هایی هستند که قواعد آنها در کنار آن طرح شده است، حکمت نیز فنی است که قواعد همراه با آن طرح شده، اظهار کردند: شما طلاب خراسان باید کاری که پیش از شما صورت گرفته را تکمیل کنید و آن این است که بیش از 40 حدیث نورانی در قواعد فلسفه از کلمات اهل بیت استخراج شده که شما امروز باید این قواعد حکمت را تدریس کنید.

معظم له با بیان این که بیش از 40 قاعده از قواعد عقلی را ائمه اطهار(ع) طرح کرده که برخی از طلاب قم نیز آن را جمع آوری نموده اند، بیان کردند: امروز شما باید این ها را تحقیق، تالیف و در فضای حوزه های علمیه تدریس کنید.

ایشان با بیان این که در حقیقت  قواعد فلسفه با خود آن یکجا باید تدریس شوند تا آثار آن پدیدار شود، بیان کردند: انبیاء الهی از سوی پروردگار فرستاده شدند تا انقلاب عقلی ایجاد کنند که منجر به عقلانیت وحیانی شود و امروز نیز باید همچون گذشته حوزه پربرکت خراسان به جایگاه اصلی خود باز گردد همچنانی که بسیاری از حکمای ایران زمین نیز از همین سرزمین برخاستند.

انتهای پیام ۳۱۳/۴۹