کاوه منگلی، کارشناس ارتباطات و رسانه و مجری برنامه فناوری اطلاعات شبکه خبر سیمای جمهودی اسلامی ایران در گفتگو با خبرگزاری «حوزه» در تهران؛ در خصوص جایگاه و نقش رسانه های اسلامی و انقلابی در تبیین اهداف جهانی اربعین، اظهار داشت: متاسفانه فرهنگ گفتمان رسانه ای برای ما در سطح بین الملل شکل نگرفته است و بُرد رسانه ای ما بیشتر داخلی است.

وی ادامه داد: در بحث رسانه و اطلاع رسانی بیشتر مردم خودمان را مخاطب حرکت عظیم مردمی اربعین دانسته ایم و این در حالی است که در رسانه غالب طرز تفکر و نگاه ما تمام دنیا است و سعی می کنیم گفتمان خودمان را از لحاظ فرهنگی برسانیم، ولی با این روش نمی توانیم اثر بخش باشیم.

منگلی افزود: امروز این حرکت بزرگ شکل گرفته است و اگر موفق بشویم این حرکت و اهداف آن را تبیین کنیم و یا این حرکت را تبدیل به یک گفتمان رسانه ای غالب در سطح جهان کنیم به خیلی از اهداف بزرگتر دست خواهیم یافت.

کارشناس فضای مجازی تاکید کرد: وقتی این فرهنگ به دست مردم دنیا برسد و این گفتمان با همین چارچوب در اختیار مردم قرار بگیرد قطعا می توانیم  شاهد اتفاقات بزرگتر فرهنگی دیگری باشیم و شاهد درخشش نام و جایگاه ائمه(ع) در سطح جهان باشیم.

وی اظهار کرد: متاسفانه همیشه این طور بوده که در بحث رسانه و بخصوص در بخش بین الملل دارای نقاط ضعف هایی بوده ایم که این ضعف ها برای ما مشکلاتی را ایجاد کرده است.

این کارشناس ارتباطات و رسانه با بیان نقاط قوت رسانه های مجازی، بیان داشت: رسانه های امروز یک مزیتی به نام شبکه های اجتماعی در جایگاه رسانه ای ما به وجود آورده اند، که این شبکه ها جریان تولید و بخصوص توزیع محتوا را از انحصار رسانه ها خارج کردند، یعنی وقتی یک جوانی که به تنهایی به کربلا حرکت می کند، خودش هم رسانه است و هم موزّع است و مهمتر اینکه اِستناد کاری را که انجام می دهد لحظه به لحظه با دیگران به اشتراک می گذارد و این حرکت ممکن است به علت عدم آشنایی افراد با تکنیک های رسانه ای از کیفیت مناسبی برخوردار نباشد، ولی اثرگذار خواهد بود.

 منگلی ادامه داد: دراین شرایط جریان رسانه ای اسلامی و انقلابی می تواند علاوه بر اینکه کار رسانه ای خود را انجام می دهد، مدیریت رسانه مردمی را نیز در کنار خودش ایفا کند و این مدیریت در واقع می تواند یک هم افزایی را برای افرادی که عشق این حرکت و ائمه(ع) را دارند ایحاد کند. مهمتر از آن، اینکه با مدیریت رسانه می توان یکپارچه سازی در سطح جهانی و بین المللی داشته باشد.

وی ادامه داد: هر کدام از زائران اربعین به واسطه شبکه اجتماعی با افرادی در ارتباط هستند و خود آن افراد نیز از همین طریق با افراد دیگر در ارتباط هستند و استناد کلام و اختصاص کلام برای هر کدام از این افراد میتواند برای ما یکی از ابزار های محکم برای ارسال پیام باشد.

این کارشناس فضای مجازی توضیح داد: در ارسال پیام این نکته وجود دارد که نفر ارسال کننده پیام برای مجموعه خیلی مهم است. وقتی ما بتوانیم این نگاه و تفکر را به عنوان روایت گران مختلف مدیریت کنیم شاهد یک اتفاق بزرگ خواهیم بود.

منگلی در پاسخ به اینکه اصحاب هنر و رسانه چگونه می توانند در جهت ایفای گفتمان سازی در سطح رسانه های بین المللی اقدام کنند، خاطرنشان کرد: سال گذشته یک اتفاق خیلی خوب افتاد و با هشتگی با عنوان «حُبّ الحُسین یَجمعُنا» خیلی از محتوا ها را یکپارچه کرد و این در صورتی بود که ما روزگاری حسرت این را داشتیم که به هشتگ های پرطرفدار و داغ دنیا برسیم؛ هشتگ «حب الحسین یجمعنا» یکی از بزرگترین هشگ های تولید محتوا در دنیا را در اختیار ما گذاشت که نتیجه و موفقیت آن را همگان مشاهده کردند.

وی ادامه داد: ما نباید به ایجاد هشتگ و یا حرکت صِرف اجتماعی قانع باشیم، بلکه باید رسانه های ما با نگاه ملی و  فراملی بتوانند این هدایت، تولید و توزیع محتوا را در قالب یک مدیریت منسجم انجام دهند. با ایجاد مفاهیمی از قبیل شهروند خبرنگار، می توانند یک چارچوبی بسازند که آن حرکت فرهنگی را تبدیل به گفتمان غالب رسانه ای در بکنند و برای هر کسی قابل دسترسی باشد.

این کارشناس رسانه و ارتباطات افزود: یکی از مزایای رسانه امروزی این است که تعدد و تکثر محتوا را می توانند به رُخ بکشند. وجود رسانه های مختلف بخصوص رسانه های شخصی توانایی رسانه ای را رنگ و لعابی بدهد که تا به حال به این صورت وجود نداشته است.

وی با بیان پتانسیل های اصحاب هنر و رسانه  توضیح داد: آن چیزی که امروز ما از آن غافل شده ایم در حقیقت همین اصحاب هنر و رسانه هستند که با نگاه و نگرش و ابزار خاص خودشان می توانند یک نقش گفتمان سازی ایفا کنند.

منگلی تاکید کرد: این جریان ها، جریان هایی هستند که تک تک اینها در بستر زمان و موقیعت خودشان بسیار ارزشمند خواهند بود. با این وجود آیا ما قدر این موقعیت ها را می دانیم و یا از آنها در جهت لایه های اطلاع رسانی و خبر در سطح جامعه استفاده کرده ایم؟ متاسفانه این چارچوبی است که کمتر مورد توجه بوده است.

وی با بیان عملکرد رسانه های غربی در ایجاد جریان ها کاذب در سطح اجتماع، بیان داشت: وقتی رسانه های غربی و یا جریان خاص تصمیم می گیرند یک سلبریتی و یا یک چهره ای را در سطح جامعه ای بسازند، از قبل برنامه ریزی می کنند که از این ها چطور و در چه زمانی استفاده شود، ولی متاسفانه ما حتی از این وضعیت مثبت موجود خودمان هم در خیلی از مواقع استفاده مناسب نکرده ایم.

کارشناس ارتباطات و رسانه با انتقاد از عملکرد ضعیف متولیان مدیریتی در خصوص اصحاب رسانه و هنر، گفت: اینکه اصحاب هنر و رسانه چه جایگاه خودشان متصور هستند یک حرکت خودجوش است، اما متاسفانه در مدیریت این ساختار ها نقاط ضعف وجود دارد و لازم است با برنامه ریزی این ضعف ها مرتفع شود.

منگلی در پاسخ به نقش و ضرورت حضور حوزه های علمیه در سطح بین المللی در راستای ایفای نقش جهان شمول خود و اینکه یکی از متولیان اصلی فرهنگ در سطح اجتماع هستند، اظهار داشت: قطعاً برای هر کاری باید سراغ متخصص آن کار رفت و برای یک کار تخصصی نمی توان به افراد غیر متخصص رجوع کرد. به همین دلیل وقتی این نگاه جا می اُفتد شاهد این اتفاق هستیم که حضور، حضور پر رنگی خواهد بود؛ این حضور پررنگ به عِده و عُده نیست، بلکه در بحث رسانه برعکس است و حضور پررنگ بیشتر به حضور موثر اطلاق می شود و حضور موثر بسیار با ارزشمندتر است حضور پررنگ است.

وی ادامه داد: در واقع حضور موثر زمانی است که بتوانیم جریان مخاطب را تحت تاثیر قرار بدهیم و مخاطبین بتوانند از لحن گفتگوی ما استفاده کنند و در نتیجه به هدفی که می خواهیم برسیم.

منگلی اظهار کرد: صرف جمع کردن مخاطب هم به درد نمی خورد، بلکه باید بتوانیم مخاطب خود را در طیف های مختلف شناسایی کنیم و برای هر طیف برنامه ریزی داشته باشیم و متخصص موضوع را در اختیارشان بگذاریم و انتظار داشته باشیم که این تعامل را شکل بدهند و این قطعاً آن چیزی که است که می تواند برای ما مهم باشد ...

کارشناس ارتباطات و رسانه خاطرنشان کرد: در برهه ای از زمان اعزام مبلغ به عرصه بین الملل فقط هدف بود که این کار بارها و بارها انجام شده است و اگر بخواهیم همین رویه و حضور فیزیکی را هدف ‌قرار دهیم، اثر گذاری زیادی نخواهد داشت.

وی ادامه داد: جوانان ما امروز یک زبان کاملا متفاوت دارند. شکافت نسلی به حداکثر زمان خودش رسیده است. ما قصد داریم در عرصه بین الملل چه کاری انجام دهیم؟ آیا فکر نمی کنیم در مرحله اول اگر در جامعه خودمان موفق بودیم، بعد برویم سراغ جامعه بین الملل؟ حداقل این است که باید هر دو جامعه ملی و بین المللی را همزمان مد نظر داشته باشیم و اینکه جامعه داخلی را رها کنیم و متمرکز بر بین الملل شویم، یک ضربه دوگانه هم از داخل و هم از خارج خواهیم خورد.

این کارشناس رسانه افزود: ایجاد لحن رسانه ای و گفتمان مناسب و طیف بندی مخاطبین گام اول در این حرکت خواهد بود. وقتی طیف های مختلف را دیدم و جامعه مخاطب را شناسایی کردیم خواه و ناخواه جامعه بین الملل مدنظر ما خواهد گرفت و آن موقع می توانیم از ضرورت حضور صحبت کنیم.

منگلی در پایان خاطرنشان کرد: حضور داشتن حتی نه به معنای فیزیکی، بلکه حضور مجازی و رسانه ای می تواند باشد و اثر گذار خواهد بود و بیش از همه به طیف بندی مخاطبین و دسته بندی مخاطبین و ایجاد و تامین هر کدام از این طیف ها نیازمندیم.

خبرنگار: سعید امیری