به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، آیت الله محمدجواد فاضل‌لنکرانی پیش از ظهر امروز در همایش «در مسیر فقاهت»، گردهمایی طلاب جدید الورود سطوح مختلف مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) که در سالن امام خمینی(ره) این مرکز برگزار شد، گفت: در حدیثی داریم که خدای متعال فرمودند اگر یک عنایت خاص به بنده ای بکند او را در دین خودش فقیه می کند، البته باید دانست که معنای این فقه، فقه اصطلاحی نیست حتی مراد یک اطلاع اجمالی بر همه ابعاد نیست؛ بلکه مراد تسلط بر چارچوب دین است و این تسلط با غیر از اجتهاد امکان پذیر نیست.
آیت الله فاضل‌لنکرانی خاطرنشان ساخت: امروز یک کارشناس واقعی دین به مراتب ضرورتش از دکتر متخصص بیشتر است واین یک ادعا نیست؛ بلکه حقیقت است چراکه اگر دین به درستی معرفی نشود، داعش و وهابیت و سلفیه و مذاهب جعلی و عرفان های کاذبی به وجود می آید و مردم را به خود جذب می کنند.
وی به اشاره به ماموریت های مراکز تخصصی حوزه افزود: طلبه ای که استعداد فقه و اصول ندارد نباید در این مراکز تخصصی وارد شود چون خود فقه و اصول یک استعداد خاص و صبر و تحمل ویژه ای می خواهد، همچنانکه مرحوم والد ما می فرمودند: یک عمر طبیعی برای فقه به تنها کافی نیست چه برسد که فلسفه و عرفان و امثال آن هم به آن اضافه شود.
رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) با تأکید بر این که گرایش های مختلفی در فقه به وجود آمده است و باید به همه آنها به خوبی پرداخته شود گفت: فقه پزشکی، فقه قضایی، فقه هنر و رسانه، فقه اقتصاد و فقه های دیگری امروز در مرکز فقهی دنبال می‌شود که حتی یک عمر معمولی برای فقه پزشکی تنها کافی نیست چون آن قدر سؤالات و مسائل وجود دارد که نمی توان به همه آنها پرداخت.
وی ابراز داشت: این طور نیست که تصور شود در فقه همه حرف ها زده شده باشد و اگر بگوییم بیش از ۸۰ درصد فقه هنوز کارشناسی اصلی نشده است حرف گزافی نیست و تنها با ۲۰ درصد فقه انقلاب درست شد و نظام اسلامی برپا شده است.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم تصریح کرد: هیچ بخشی در جامعه نیست مگر آن که فقه در مورد آن مطلب دارد و حتی ما در این مرکز در مورد فقه هسته ای کارهای بزرگی کرده ایم بنابراین فقه ما جامع و کامل و کارآمد است و شبهاتی که مطرح می شود ناشی از عدم فهم درست نسبت به دین و فقه است.
وی با بیان این که ذهنیت بسیار غلطی در حوزه و بیرون حوزه نسبت به اجتهاد وجود دارد، گفت: برخی می گویند اجتهاد تنها تفقه در احکام است و چون این فقه اصغر است در برابر فقه اکبر ارزشی ندارد، در حالی که اجتهاد و فقاهت مربوط به اساس دین است و تا کسی به مرحله اجتهاد نرسد نمی تواند دین شناس بشود.
آیت الله فاضل‌لنکرانی با اشاره به اشکال برخی نسبت به حوزه که مگر ما چقدر مرجع تقلید نیاز داریم که این تعداد مؤسسه فقهی ساخته شده است؟ خاطرنشان ساخت: آنها نمی دانند اجتهاد محصولش فهم دقیق دین است و اساسا ادعای ما این است کسی می‌تواند بین اعتقادات، اخلاقیات و احکام تمایز قائل شود که مجتهد باشد و او تنها کسی است که می تواند در بخش اعتقادی، اخلاقی و احکام به ملاکات و ابزار آنها تسلط پیدا کند.
وی یادآور شد: کسی که اجتهاد در دین پیدا کرد بدعت شناس می شود چون متوجه می شود چه چیزی وارد دین شده است که قبلا نبوده است؛ اجتهاد نعمت بزرگ و کم یابی است؛ هرچند مدعی زیاد است ولی با ادعای صرف کسی به اجتهاد متصف نمی شود و وقتی کسی مرز بین روایات اخلاقی و روایات فقهی را تشخیص بدهد، بتواند عقل را در اعتقادات در رأس قرار بدهد، در اخلاقیات عقل را مدیریت کند و بداند که در احکام برخی جاها اصلا عقل راه ندارد می توانیم بگوییم مجتهد است.
آیت الله فاضل لنکرانی در بخش دیگری از سخنان خود تاکید کرد: کسانی که به دنبال مسؤولیت های نظیر قضاوت یا امامت جمعه یا عقیدتی ها هستند نباید وارد این گونه مراکز شوند و تنها خواندن دروس معمول حوزه کفایت می کند چرا که این گونه مراکز برای این است که کسی بخواهد دین شناس شده و دین را به جهان معرفی کند.
وی با اشاره به اینکه عصر کنونی عصر گرایش مردم به دین است گفت: هرچند بخواهیم از دور و اطراف خود نظرسنجی کنیم شاید دین داری و تدین و عمل به دین ضعیف شده باشد ولی اطلاع از دین و توجه به دین در همه جوامع بشری زیاد شده است از این رو ما نیازمند دین شناسانی هستیم که دین را به خوبی به مردم و جامعه معرفی کنند. و این قضیه کرونا مردم را تا حدی متوجه ماوراء الطبیعه کرد.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم افزود: کسی با ادعا و گفتار و یک مقاله و تدریس یک کتاب نمی تواند به این مرحله برسد ولی وقتی انسان به اجتهاد رسید می تواند تشخیص بدهد که ابزار اعتقادات، احکام فقهی و احکام اخلاقی چیست و ملاکات آنها چطور است.
رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) با تأکید بر این که فقه فردی، فقه اجتماعی و فقه سیاسی و امثال آن تنها توسط فقیه ممکن است، ابراز داشت: اجتهاد یک امر سطحی نیست بلکه امر مهمی است؛ یک مجتهد اگر مردم به او نیاز داشته باشند برای همه نافع است ولی اگر حتی کسی به او مراجعه هم نکند برای خودش مفید است و خیلی بهتر می تواند خدا را بشناسد، بنابراین معرفت دین و اجتهاد، دست انسان را می گیرد.
وی در پایان سخنان خود ابراز داشت: یکی از خلأهای حوزه علمیه این است که در منابع اعتقادی کارهای اجتهادی نشده است مثلا وقتی با شیوه اجتهادی وارد بحث آیات معاد می شوید به نتایج دقیق و عمیقی می رسیم لذا اجتهاد نعمت بسیار کمیاب، گرانقدر و پرارزشی است که باید قدر آن را دانست.
