حجت الاسلام محمد رضا امامی نژاد، مبلغ تخصصی دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان در گفت وگو با خبرنگار خبرگزاری «حوزه» در اصفهان به مناسبت روز بزرگداشت شیخ مفید اظهار کرد: ابوعبدالله محمد بن نعمانی حارثی عکبری بغدادی ملقب به شیخ مفید از بزرگان فقهای شیعه در سده های چهارم و پنجم هجری است. این عالم در سال ۳۳۶ هـ.ق. در روستایی به نام عُکبرا دیده به جهان گشود.
وی ادامه داد: پدرش او را به بغداد برد تا علم بیاموز و پس از مدتی به محضر بزرگانی چون: شیخ صدوق، محمد بن جنید اسکافی، ابو علی صولی، ابوغالب رازی، ابن قولویه قمی و... راه یافت و از آنان بهره گرفت و با استعداد و هوش فوق العاده ای که داشت، خیلی زود به مقام های عالی علمی نائل شد.
این مبلغ حوزوی افزود: در کرخ بغداد، کرسی درسی پایه گذاری کرد و شاگردانی چون: سید مرتضی علم الهدی، سیدرضی، نجاشی، شیخ طوسی، ابن حمزه و... را پرورش داد که بعدها هر یک از ناموران بزرگ جهان اسلام و مایه فخر تشیّع شدند.
حجت الاسلام امامی نژاد خاطرنشان کرد: شیخ مفید در کلام، فقه و جدل بسیار زبردست بود و با پیروان همه مذاهب با جلالت و عظمت مناظره می کرد، شیخ مفید در سال ۴۱۳ هـ . ق. در بغداد, دیده از جهان فروبست،از وی آثار ارزشمندی به جای مانده که نجاشی ۷۸ اثر نام می برد، شمار زیادی از آثار شیخ در باب معارف اسلامی و امامت ومهدویت است، از جمله نوشته های ارزشمند وی, کتاب الارشاد فی معرفة حجج اللّه علی العباد است.
سیره علمی وعملی شیخ مفید لازمه امروزحوزه های علمیه
وی ادامه داد: جناب شیخ مفید از اولین نائبان عام امام عصر علیه السلام درآغاز غیبت کبراست، او از چهره های شاخص علمی شیعه در زمینه های فکری، فقهی واعتقادی و....است و درصحنه اجتماعی وسیاسی،زعیم عالیقدر، ولی فقیه ورهبر مقتدر وجامع الشرائط آن برهه ی زمانی خاص وحساس بوده است
این مبلغ عنوان کرد: .فعالیت های علمی وعملی شیخ مفید یک الگو واسوه برای مدیران حوزه های علمیه ی امروز است .
وی در توضیح شاخصه های اواز نظر علمی شیخ مفید، گفت: شناسایی درست ودقیق مسایل علمی واعتقادی جامعه ، بخصوص راجع به غیبت امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف؛ شناسایی نیازهای فکری ومسائل فقهی مبتلا به جامعه؛ شناسایی شبهات و انحرافات ووارونه گی های الغائی از طرف دشمنان، تولید محتوای علمی باسبک و روش متناسب با مخاطب و تربیت نیروی علمی وکادرسازی تخصصی در مقابل مواردی که درمنظر اول به آن اشاره شد از جمله شاخصه های نظر علمی شیخ مفید است.
ارتباط با علمای دیگر مذاهب وتبادل نظر با آن ها در مسائل گوناگون اسلامی
این مبلغ تخصصی اذعان داشت: کرسی درس شیخ مفید درشهری بود که فضای تفکری معتزله وعقل گرائی ، حاکم بود، اونه تنها مسلط بر مبانی ومنابع منقول ومعقول مکتب اهل بیت علیهم السلام بود، بلکه نظرات وآراء مخالفان ،را نیز خوب می شناخت.
وی تاکید کرد: این عالم با استفاده از روش عقل گرائی معتزله که روش غالب بر حوزه های علمیه ی بغداد بود توانست با مهارت وتسلط تمام بر این روش ، ضمن اقناع مخالفان ، اصول و مبانی شیعه را با دلیل و استدلال متین ومنطقی ارائه و مطرح کند.
حجت الاسلام امامی نژاد خاطرنشان کرد: شیخ مفید با حلم و شرح صدر فراوان ، توفیق یافت مخالفان فکری ونظری خود را نیز به انصاف وتبعیت از حق واصل نماید، این روش ممتاز شیخی است، الحق والانصاف می توان به او لقب معلم واستاد شیعه را داد.
وی بیان کرد: حوزه های علمیه امروز نیاز بیشتری به الگو گیری از این روش شیخ مفید دارد، امروز کلام جدید وفلسفه ی غرب روش رایجی است که طلاب ومبلغین دینی با این روش می توانند منابع اصیل وغنی قرآن واهل بیت علیهم السلام رادرجهان امروز مطرح ومنتشر کنند .
این مبلغ حوزوی عنوان داشت: یکی دیگر از روش های علمی شیخ مفید که می تواند برای حوزه های علمیه جنبه الگویی داشته باشد روش مناظره بامخالفان است .
نحوه برخوردو معاشرت شیخ مفید با دیگر مذاهب
وی اظهار کرد: این آسیب بزرگی است که گاهی حوزویان وطلاب به بهانه ی وحدت بین شیعه وسنی می گویند تاریخ را فراموش کنیم واز اصول اعتقادی وفکری خود دست کشیده برای موفقیت در انتخابات ومسائل سیاسی وجلب نظر اهل سنت مثلا معنای مولی درجمله ی من کنت مولا فعلی مولاه را به معنی دوست بیان می کنند ویا اصل تبری که یکی از فروع دین است را به منظور رعایت تقیه کنار می گذارند و بالعکس برخی دیگر بدون رعایت تقیه و اهمیت به مسئله وحدت بین مسلمین به لعن وسب وتوهین به مقدسات وپیروان دیگر مذاهب اسلامی می پردازند .
حجت الاسلام امامی نژاد اضافه کرد: سیره ی شیخ مفید نمونه ی بارزی از روش وسیره ی علمی وعملی صحیح در این زمینه است. او باکمال ادب وحسن معاشرت با دیگر مذاهب اسلامی معاشرت داشت به گونه ای که مورد احترام شیعه وسنی بود و بعد از حیاتش در تشییع جنازه مطهرش شیعه وسنی شرکت کردند، ولی در عین حال با تشکیل مجالس مناظره و پرسش وپاسخ رسالت علمی خود را انجام می داد و به دفاع و محافطت از عقائد و تفکرات شیعی می پرداخت و ذره ای از مبانی واصول مکتب اهل بیت علیهم السلام کوتاه نمی آمد.
شیخ مفید پایه گذار مکتب اعتدال در علوم عقلی ونقلی است
وی بیان کرد: از دیگر روش های به یادگار مانده از جناب شیخ مفید روش اعتدالی او در عقل گرایی ونیز صحت ودرستی استفاده از اخبار وروایات است.
حجت الاسلام امامی نژاد تصریح کرد: در حوزه های علمیه گاهی افراط، در عقل گرایی صورت می گیرد و به احادیث وروایات بی توجهی می شود وگاهی بالعکس ، عقل را کنار گذاشته و بدون هیچ تحلیل و بررسی عقلی روایات و احادیث مطرح می شود اما آثار شیخ مفید نشان می دهد که ایشان پایه گذار مکتب اعتدال در علوم عقلی ونقلی است وبه خصوص آثار ایشان در تفسیر عقلی وروایی آیات قرآن راه گشای حوزویان ومفسرین قرآن است .
وی با بیان اینکه سومین سبک وروش شیخ مفید قبول مسئولیت های اجتماعی ودرعین حال غافل نشدن از درس وبحث طلبگی است، تاکید کرد: ازدیگر مسائل حوزوی ما همین معضل است، گاهی طلاب ما چنان سرگرم قیل و قال های علوم نظری وفکری حوزه شده که از مسائل روز و به اصطلاح (مستحدثه)غافل اند و بر خلاف آن ها عده ای از طلاب که یک سره درس و بحث را کنار گذاشته وبه مناصب ومسئولیت های اجتماعی مشغول شده اند واتصالشان به حوزه قطع شده است.
رمز ماندگاری آثار جناب شیخ مفید شدت اتصال و پیوند باقرآن مجید
این مبلغ تخصصی گفت: جناب شیخ مفید میان این دو را به خوبی جمع کرده بود، هم رهبری علمی شیعه را داشت وهم هدایت اجتماعی را وآخرین نمونه از روش های الگویی شیخ مفید که در این مجال مختصر قابل طرح است محور قرار دادن قرآن در برنامه های آموزشی معارف دینی است، شیخ مفید با درک عمیق از قرآن کریم دارای یک نظام فکری قویم بود(ان هذا القرآن یهدی للتی هی اقوم)
وی ادامه داد: شیخ مفید روش تفسیری کلامی و عقلی منحصر به فردی داشت و در مباحث تاریخی، روایی، اعتقادی فقهی، مناظرات و... خود به شکل ماهرانه ای از آیات قرآنی استفاده می نمود .
حجت الاسلام امامی نژاد خاطرنشان کرد: رمز ماندگاری آثار جناب شیخ مفید شدت اتصال و پیوند باقرآن است، نیاز امروز حوزه های علمیه، باز نگری آثار بزرگانی مانند شیخ مفید و با روش شناسی مدیریت ایشان در آموزش وپرورش طلاب وشاگردانی چون سید مرتضی ،سید رضی وشیخ طوسی است .
وی در پایان عنوان کرد: محوریت قرآن در علوم مختلف حوزوی، ضامن سالم ماندن حوزه های علمیه از افراط و تفریط و نفوذ افکار التقاطی می شود.
