دکتر مهدی اسلامی در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری حوزه با بیان این که آغاز پویش ملی "حیا" در کشور یکی از اقدامات خوب و ایجابی در راستای ترویج فرهنگ عفاف و حجاب به شمار می رود، اظهار داشت: اگر در جامعه ای حیا و عفاف به معنای واقعی کلمه نهادینه شود، جلوی بروز و ظهور بسیاری از معضلات و ناهنجاری های فرهنگی و اخلاقی در آن جامعه گرفته می شود.

وی با اشاره به این که حیا، ارتباط تنگاتنگی با ایمان دارد، افزود: حیا در یک تقسیم بندی شامل حیای نفسانی و حیای ایمانی می شود که البته حیای نفسانی به جنسیت وابسته است و زمانی که کم رنگ می شود زنان را بیش از مردان درگیر مشکلات می کند و با این حال به هر میزان که ایمان فرد قوی تر و مستحکم تر گردد، این حیا نیز در او بیشتر می شود.

وی گفت: عفت نیز در اصل به معنای خویشتن داری، تسلّط بر نفس و نقطه مقابل شهوت پرستی و شکم پرستی است، چه آن که گفته اند عفت عبارتست از خودداری کردن از آن چه حرام است و در عین حال زیبا به نظر می رسد.

این مدرس دانشگاه بیان داشت: از سوی دیگر باید توجه داشت که حیا و عفاف، لازم و ملزوم یکدیگر هستند، به این معنا که فردی که حیا دارد، عفت می ورزد و کسی که عفیف است، دامن خود را به گناه و معصیت آلوده نمی سازد، بر این اساس باید گفت و تأکید کرد که بی حیایی همان بی عفتی است و به انسانی که پاکدامن نیست، بی حیا می گویند.

وی افزود: حیا آن قدر حائز اهمیت است که پیامبر اعظم(ص) در حدیثی نورانی می فرمایند از جمله ویژگی های انسان عاقل آن است که هیچ گاه حیا از او جدا نمی شود.

وی بیان داشت: در حدیث دیگری از رسول الله (ص) بر این نکته تأکید شده که خدای متعال، عقل را از نور خزانه ی خود که پنهان شده در علم ازلی او بوده و هیچ پیامبر و فرشته ای از آن آگاه نبود، خلق نمود و حیا را دو چشم او قرار داد. امام صادق(ع) نیز می فرمایند که حیا و عفت پیشگی و کوتاهی از نشانه های ایمان است.

اسلامی افزود: از این کلام نورانی می توان به خوبی این نکته کلیدی را استنباط کرد که انسان بی حیا و بی شرم که از هیچ رفتاری خجالت نمی کشد و از بر زبان راندن هیچ کلامی ابایی ندارد و لذا ایمان چنین فردی، مشکل دارد و باید ریشه بی حیایی او را در مشکلات اعتقادی اش جستجو کرد و لذا بی جهت نیست که رئیس مذهب حضرت امام صادق(ع) به صراحت می فرمایند که هر کس که حیا ندارد، ایمان ندارد.

وی خاطرنشان کرد: به تعبیر رسای رهبر معظم انقلاب، حیا و عفاف، اختصاص به زنان جامعه ندارد بلکه مردان نیز باید عفیف و باحیا باشند، منتها چون در جامعه، مرد به‌خاطر قدرت جسمانی می‌تواند به زن ظلم کند و برخلاف تمایل زن رفتار نماید، روی عفت زن بیشتر تکیه و احتیاط شده و این نکته مهمی است که حتماً باید بدان توجه صورت گیرد.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه امام صادق(ع) در بخش دیگری از سخنان خود با بیان این که زمینه ها و عوامل گوناگونی موجب بی حیایی و بی عفتی برخی زنان می شود، گفت: ضعف ایمان، عدم شناخت درست از تعالیم اسلامی، تأثیرپذیری از فرهنگ غربی به خصوص سبک زندگی غیراسلامی و ... از جمله این عوامل است که باید روی این ها کار کرد و برای مقابله با آن ها راهکارهای مناسب و مؤثر معرفی نمود.

وی افزود: به عقیده بنده قبل از هر چیز باید روی بحث تقویت باورهای دینی در خانواده سرمایه گذاری کرد، ابراز داشت: تربیت اول از همه در نهاد خانواده شکل می گیرد و لذا باورهای افراد نیز در چنین بستری شکل گرفته و قوام می یابد و لذا باید روی بحث تربیت خانوادگی و تقویت باورهای دینی و اخلاقی در خانواده خیلی تمرکز کرد.

اسلامی بیان داشت: تأثیر والدین بر فرزندان درخصوص موضوع عفاف و حیا، از لحظه انعقاد نطفه آغاز می‌شود، کما این که بی شک رعایت اصول اخلاقی در دوران بارداری و توجه به لقمه حلال، نامگذاری مناسب کودکان، توجه به رشد معنوی فرزندان، غیرت بجا و مناسب پدران نسبت به مسائل اخلاقی فرزندان و از سویی، پایبندی مادر به اصول اخلاقی، از مهم‌ترین عوامل تقویت حیا و عفاف در افراد محسوب می شود.

وی با بیان این که محیط‌های آموزشی نیز در ترویج مسائل معنوی و نهادینه‌شدن آنها نقش بسزایی دارد، گفت: مربیان، محتوای آموزشی، مکان و دوستان، از عناصر محوری است که در باورپذیری ارزش‌های دینی در چنین محیط‌هایی اثرگذار است. جامعه‌شناسان معتقدند بسیاری از رفتارهای انحرافی، اکتسابی و قابل انتقال از شخصی به شخص دیگر می باشد و لذا گروه دوستان و مربیان در فضاهای آموزشی، در تقویت فضایل اخلاقی افراد نقش ویژه ای دارد.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه امام صادق(ع) ادامه داد: بدون تردید مؤثرترین راه برای ایجاد یا تقویت ارزش یا فضیلتی در افراد، کار فرهنگی است، ضمن آن که باید توجه داشت بالابودن فرهنگ جامعه بیانگر توسعه‌یافتگی آن جامعه به شمار می رود.

وی افزود: از سوی دیگر، همان‌طور که برخی عوامل غیرفرهنگی در ایجاد ناهنجاری‌های اجتماعی ازجمله تضعیف روحیه حیا و عفاف در زنان نقش بسیاری دارد، عوامل فرهنگی مثبت نیز موجب تقویت روحیه عفاف در زنان می شود.

اسلامی همچنین بر اهمیت مساله ایجاد شناخت و دادن آگاهی به بانوان نسبت به مسئله حیا و عفاف، و نیز پررنگ کردن نقش رسانه‌های جمعی در الگوسازی مناسب برای احیای فضایل عفاف و حیا و همچنین تصحیح نگرش‌ها نسبت به مقوله زن اشاره کرد و گفت: اگر می خواهیم که جلوی معضلات فرهنگی و اخلاقی گرفته شود بخش مهمی از آن در سایه ترویج فرهنگ عفاف و حیا در جامعه امکان پذیر است.