به گزارش خبرگزاری حوزه از تهران، حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه طی سخنانی در مراسم افتتاحیه قرار هفتم مرکز رشد دانشگاه امام صادق(ع) با تأکید بر اهمیت حکمت و معادگرایی در نظام تعلیم و تربیت اسلامی، نقش این مرکز را در پیوند میان نظریه و عمل در حوزه علوم انسانی برجسته دانست.
وی همچنین با اشاره به موضوع حکمت گفت: به این واژه در علوم اسلامی کمتر پرداخته شده است. حکمت در قرآن، برخلاف مفهوم مدرن که از رنسانس به بعد مطرح شده است، می‌تواند هم در برابر سنت و هم در برابر مدرنیته به کار رود.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی البته با بیان تفاوت میان عقل در سنت مسیحی و مدرنیته، به نقش فیلسوفانی چون توماس آکوئینی، دکارت، کانت و ماکس وبر اشاره کرد و تحول مفاهیم عقل نظری و عقل عملی تا زمان هابرماس را توضیح داد.
وی خاطرنشان کرد: حکمت از آیه ۲۶۹ سوره بقره «یُؤْتِی الْحِکْمَةَ مَن یَشَاءُ وَمَن یُؤْتَ الْحِکْمَةَ فَقَدْ أُوتِیَ خَیْرًا کَثِیرًا وَمَا یَذَّکَّرُ إِلَّا أُولُو الْأَلْبَابِ» «[خدا] حکمت را به هر که بخواهد عطا می‌کند، و به هر که حکمت داده شود، خیر فراوانی داده شده است و جز خردمندان (اولوالالباب) پند نمی‌گیرند.» (یعنی دستاورد حکمت، خیر کثیر است)، برمی‌خیزد. منشأ حکمت «اولوالالباب» است، و «لبّ» در اینجا به معنای خرد ناب است. اگر مراتب ابزار معرفت انسان را در قرآن بسنجیم، ابتدا حواس (مثل سمع و بصر) مطرح هستند، سپس خیال، و بعد عقل. مشتقات واژه عقل نیز در قرآن به کار رفته، و در مرتبه بالاتر، «لبّ» قرار دارد. اگر تمام ساحت‌های عقل که در نصوص دینی مطرح شده‌اند، جمع شوند، «خرد ناب» یا «لبّ» حاصل می‌شود. این خرد ناب اگر پخته شود، «فؤاد» نامیده می‌شود، و اگر بیشتر پخته شود، به «قلب» تبدیل می‌شود.
حجت الاسلام والمسلمین خسروپناه اضافه کرد: خدای سبحان ابتدا به حضرت ابراهیم (ع) حکمت داد، سپس نبوت و بعد امامت را به او عطا کرد. در قرآن، دو مورد تفسیر مصادیق حکمت آمده است: یکی در سوره لقمان و دیگری در سوره اسراء.
وی بیان داشت: کاری که مرکز رشد دانشگاه امام صادق(ع) انجام می‌دهد، کاری حکمت‌بنیان است. یعنی اینکه بتواند ایده‌ای را که از ساحت عقل نظری به دست آورده، با عقل عملی که درک باید و نبایدها را می‌کند، پیوند دهد. سپس با کمک عقل معاش، تدبیر و برنامه‌ریزی کند و مسائل را حل کند، جای تقدیر دارد اما حل مسئله نباید سکولار باشد، بلکه باید معادگرایانه باشد. یعنی «العقل ما عُبِدَ به الرحمن و اُکتُسِبَ به الجِنان» باشد، عقل چیزی است که انسان را به عبادت خدای رحمان و کسب بهشت هدایت کند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی همچنین خاطرنشان کرد: بنابراین، انسان باید با نگاه آخرت گرایانه دنیا را بسازد و این همان حکمت است. در مرکز رشد باید ساحت‌های عقل نظری، عقل عملی، عقل معاش و عقل معاد، مسائل را بشناسند و از ترکیب این‌ها به حکمت دست یابند. نتیجه حکمت، خیر کثیر است، زیرا منشأ آن از اولوالالباب است. تا وقتی به اولوالالباب تبدیل نشویم، حکمت نصیبمان نمی‌شود و خیر کثیر به دست نخواهد آمد.
وی در ادامه با اشاره به اثرگذاری آیت‌الله مهدونی کنی در دانشگاه امام صادق(ع) ابراز داشت: آیت‌الله مهدوی کنی نه تنها یک شخصیت کم‌نظیر، بلکه یک شخصیت تحول‌گرا و نهادساز بود، آیت‌الله مهدوی کنی در تأسیس نهادهای علمی و فرهنگی، به ویژه دانشگاه امام صادق علیه‌السلام، نقش اساسی داشت البته آیت‌الله مهدوی تنها به ایجاد یک دانشگاه نپرداخت، بلکه دانشگاهی حکمت‌بنیان تأسیس کرد که پایبند به تقوا و اصول فکری عمیق بود. این دانشگاه توانست ترکیبی نوین از ساختار آموزشی حوزه و دانشگاه ایجاد کند.
حجت الاسلام والمسلمین خسروپناه یادآور شد: آیت‌الله مهدوی کنی نه تنها یک اندیشه‌ورز بود، بلکه اندیشه او پیوندی عمیق با عمل و نهادسازی داشت. این پیوند نظریه‌پردازی و عمل از منابع اسلامی عمیق او نشأت می‌گرفت و او را به عنوان یک متفکر، مجتهد و اهل حکمت و فقاهت، ممتاز می‌کرد. یکی دیگر از ویژگی‌های برجسته ایشان تعهد و پایبندی به اصول انقلاب اسلامی بود.
وی تأکید کرد: مرحوم آیت‌الله مهدوی کنی ذوب در امام و ولایت فقیه بود و ولایت‌پذیری صادقانه و خالصانه‌ای داشت که نه تنها در سخنانش، بلکه در عمل نیز متبلور بود. برخلاف برخی که صرفاً به تکرار سخنان رهبری می‌پردازند اما در عمل خلاف آن را انجام می‌دهند، آیت‌الله مهدوی کنی همواره به دستورات ولایت فقیه وفادار بود.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی همچنین به نقش آیت‌الله مهدوی کنی در تربیت نخبگان نظریه‌پرداز و مدیران انقلابی اشاره کرد و گفت: بسیاری از فارغ‌التحصیلان دانشگاه امام صادق(ع) آثار ارزشمندی منتشر کرده‌اند که برخی از آنها به عنوان نظریات رسمی ثبت شده‌اند.
وی افزود: به لطف الهی دانشگاه امام صادق(ع) توانسته افراد نخبه در حوزه‌های علمی و مدیریتی تربیت کند. نقش اصلی این موفقیت به خاطر وجود آیت‌الله مهدوی کنی بود، او با همراهی دیگر اساتید و مدیران، توانست دانشگاه امام صادق(ع) را به نهادی خلاق و مؤثر در تربیت نخبگان تبدیل کند.
