به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه در مشهد، دکتر عباس خسروی، مدیر راهبردی دانشگاه ایوان‌کی، در نشست علمی «پژوهش‌های میان رشته‌ای در حوزه جنگ ترکیبی» که در حاشیه نمایشگاه پژوهش و فناوری استان خراسان رضوی برگزار شد، به تحلیل رویکردهای نوین در حوزه جنگ ترکیبی پرداخت.
وی که خود سال‌ها تجربه در زمینه مدیریت راهبردی و مسائل دفاعی دارد، ابتدا به تاریخچه این نوع جنگ‌ها و ضرورت آن در دنیای مدرن اشاره کرد و توضیح داد: جنگ‌های ترکیبی شامل ابعاد متنوعی از جنگ سخت و نرم، دیپلماتیک و اقتصادی است که با استفاده از مجموعه‌ای از ابزارها به دنبال تحقق اهداف استراتژیک می‌باشد.
خسروی توضیحاتی درباره جنگ‌های سنتی ارائه داد و تأکید کرد: در جنگ‌های گذشته، تهدیدات نظامی معمولاً به صورت مستقیم و با استفاده از نیروهای نظامی و تسلیحات سنگین اعمال می‌شدند. اما امروز دشمنان از تکنیک‌های پیچیده‌تری استفاده می‌کنند که تنها به تحرکات نظامی محدود نمی‌شود.
مدیر راهبردی دانشگاه ایوان‌کی تصریح کرد: دشمنان در جنگ ترکیبی از ترکیب شیوه‌های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و نظامی به طور همزمان بهره‌برداری می‌کنند تا فشارهای چندجانبه‌ای را وارد کرده و در نهایت اهداف خود را محقق سازند.
جنگ ترکیبی؛ مفهومی چندوجهی
خسروی با بیان اینکه جنگ ترکیبی به طور خاص شامل سه رویکرد اصلی نابودی دشمن، تضعیف دشمن و گمراه کردن و فریب دادن دشمن است، گفت: نابودی دشمن بر اساس اصول جنگ‌های سنتی استوار است که دشمن باید از صحنه مبارزه محو شود. در این مدل، از توان نظامی برای شکست کامل دشمن استفاده می‌شود، و در رویکرد تضعیف دشمن به جای نابودی کامل، بر تضعیف قدرت دشمن و وادار کردن آن به پذیرش خواسته‌ها تمرکز دارد. در این مدل، با استفاده از استراتژی‌های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی، دشمن به تدریج ضعیف می‌شود.
وی بیان داشت: استراتژی گمراه کردن و فریب دادن دشمن با بهره‌گیری از روش‌های فریب و اطلاعات نادرست، دشمن را از مسیر واقعی خود منحرف کرده و او را در مواجهه با تهدیدات واقعی گمراه می‌سازد.
خسروی با اشاره به تجربه‌های تاریخی و منابع دینی، به‌ویژه از کلمات امام علی(ع) و فرمایشات رهبر انقلاب اسلامی، خاطرنشان کرد: در جنگ ترکیبی، دشمن از تمامی ابزارهای ممکن برای ایجاد آشوب و نابودی امنیت و ثبات استفاده می‌کند و این مسئولیت ماست که با استفاده از یک استراتژی ترکیبی، به مقابله با آن بپردازیم.
تحلیل مدل‌های دفاعی
مدیر راهبردی دانشگاه ایوان‌کی با تأکید بر نیاز به یک دفاع ترکیبی در برابر تهدیدات جنگ ترکیبی گفت: دشمن از هر جهت به جنگ ترکیبی روی آورده است، پس ما نیز باید با یک دفاع ترکیبی متناسب با نیازها و شرایط روز، در برابر آن ایستادگی کنیم.
وی با بیان اینکه مهم‌ترین چالش در جنگ ترکیبی، تحلیل درست تهدیدات و انتخاب استراتژی مناسب برای مقابله است، گفت: دشمنان امروز نه تنها به دنبال نابودی نظامی هستند، بلکه در تلاشند تا از طریق تضعیف نخبگان، ایجاد شکاف در بین مردم و به چالش کشیدن ساختارهای سیاسی، فرهنگی و اجتماعی، منافع خود را پیش ببرند.
ابعاد مختلف جنگ ترکیبی و دقت در تحلیل
خسروی، به تحلیل رویکردهای مختلف در جنگ ترکیبی پرداخت و به پرسش‌های اساسی در این حوزه پاسخ داد، و خاطرنشان کرد: اولین و شاید ابتدایی‌ترین سؤالی که در این زمینه مطرح می‌شود، این است که آیا این سه رویکرد(نابودی، تضعیف، و فریب) به‌صورت متوالی و تدریجی در طول تاریخ مطرح بوده‌اند یا اینکه همواره در عرصه جنگ‌ها وجود داشته‌اند؟
وی با اشاره به پژوهش‌های جدید در حوزه علوم انسانی و اجتماعی، گفت: این رویکردها همزمان و در تناسب با شرایط مختلف به کار گرفته شده‌اند و در هر دوره از تاریخ، بسته به نوع تهدیدات و شرایط جهانی، یکی از این رویکردها برجسته‌تر بوده است.
مدیر راهبردی دانشگاه ایوان‌کی افزود: در عصر حاضر، استفاده از قدرت نرم به عنوان یک ابزار دفاعی و راهبردی جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده است. در این مدل، به جای رویارویی مستقیم و خشونت‌آمیز، سعی می‌شود تا با ایجاد تغییرات فرهنگی، سیاسی و اجتماعی در درون دشمن، از قدرت آن کاسته شود.
خسروی ابراز کرد: قدرت نرم همانطور که در نظریات جوزف نای، متخصص روابط بین‌الملل، مطرح شده است، امروزه ابزار مؤثری برای مقابله با تهدیدات جدید محسوب می‌شود.
وی در پایان سخنان خود بر ضرورت هماهنگی میان تمامی دستگاه‌ها و نهادهای کشور در ایجاد یک استراتژی جامع دفاعی تأکید کرد، و افزود: جنگ ترکیبی یک پدیده جدید نیست بلکه از ابتدای تاریخ بشری همواره در قالب‌های مختلف وجود داشته است. در این راستا، ما باید ضمن حفظ آمادگی نظامی، به تقویت زیرساخت‌های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی خود بپردازیم و از ابزارهای جدید نظیر جنگ نرم و دیپلماسی عمومی به‌طور مؤثر بهره‌برداری کنیم.
نظر شما