به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه از مشهد، حجت‌الاسلام والمسلمین ربانی بیرجندی، استاد دروس خارج این حوزه در دومین مراسم انتخاب پژوهشگر سال حوزه علمیه خراسان و اجلاسیه پژوهشگران این حوزه به ایراد سخن پرداخت و مباحث مهمی را در رابطه با اهمیت پژوهش در حوزه‌های علمیه و نقد علمی مطرح نمود و بر لزوم استفاده از دفتر و قلم به عنوان سلاح اصلی پژوهشگران تأکید کرد.
پژوهشگران باید نقد را بپذیرند
وی به مسئله‌ی «نقد» اشاره کرد و افزود: یکی از بزرگترین اشتباهات پژوهشگران این است که به محض اتمام کار علمی خود، آن را به سرعت منتشر کرده و از هرگونه نقد و بررسی جلوگیری می‌کنند.
استاد دروس خارج حوزه علمیه خراسان با بیان اینکه پژوهشگران باید همواره آماده‌ی نقد باشند و هیچ‌گاه از آن نترسند، به نقش «ابن ادریس» در نقد آثار شیخ طوسی اشاره کرد و گفت: شیخ طوسی از طریق نقدهای مستمر ابن ادریس زنده ماند و آثارش به مرحله‌ی تکامل رسید، لذا اهمیت نقد در رشد و تعالی علم اثر دارد.
پژوهش و نقش آن در پیشرفت حوزه
حجت‌الاسلام والمسلمین ربانی‌بیرجندی به اهمیت پژوهش در حوزه‌های علمیه اشاره کرد و افزود: پژوهش نه تنها به بهبود سطح علمی حوزه کمک می‌کند، بلکه در عین حال باید از نگاه‌های سطحی و گذرا پرهیز شود.
وی بیان داشت: طلاب علوم دینی باید در مسیر پژوهش، نه تنها باید با عمق و دقت نگاه کنند، بلکه باید با روحیه‌ای انقلابی و با نگرش به‌روز به مسائل علمی و دینی بپردازند، تا از تجربه‌های گذشتگان بهره‌مند شوند.
عادت به پژوهش و تحقیق به عنوان سلاح طلبگی
استاد دروس خارج حوزه علمیه خراسان با اشاره به مسأله‌ی «عادت به پژوهش» گفت: پژوهش و تحقیق باید جزئی از سبک زندگی طلبگی باشد، لذا طلاب می‌بایست همیشه دفتر و قلم باید در کنارشان باشد و باید بدانند که این ابزارها از اصلی‌ترین سلاح‌های آنان در مسیر پژوهش و نگارش هستند.
وی با نقل حدیثی از مرحوم دیلمی افزود: اگر کسی بمیرد و میراثش تنها دفاتر و دوات و قلم باشد، در واقع به معنای داشتن میراثی ارزشمند است که می‌تواند در مسیر گسترش علم و دین قرار گیرد.
نقد و تأمل در آثار بزرگان علم
حجت‌الاسلام والمسلمین ربانی بیرجندی به نقد آثار برخی از بزرگترین علما و فقهای اسلام پرداخت و گفت: علمای بزرگ به ویژه در گذشته، با روحیه‌ی نقد و بررسی علمی به تداوم و گسترش آثار خود پرداخته‌اند.
وی به مثال‌هایی از کتاب‌هایی چون «جواهر الکلام»، «المیزان»، و «جواهر الفوائد» اشاره کرد و بیان داشت: این آثار به واسطه‌ی نقد و بررسی‌های مستمر نه تنها زنده ماندند بلکه در طول زمان تأثیر عمیقی بر جامعه علمی گذاشتند.
لزوم اصلاح شیوه‌های تدریس در حوزه
استاد دروس خارج حوزه علمیه خراسان به بررسی شیوه‌های تدریس در حوزه‌های علمیه پرداخت و نقدهایی را نسبت به تعطیلی‌های بی‌مورد در این مراکز علمی مطرح کرد و گفت: عطیلی‌های غیرضروری، به ویژه در ایام مختلف سال، می‌تواند به روند علمی طلبه‌ها آسیب برساند.
وی با اشاره به خاطره‌ای از آیت‌الله سید محمد شیرازی در مورد حفظ فضای علمی در عتبات در شرایط سخت به نقد این شیوه‌ها پرداخت و تاکید کرد: حوزه باید با جدیت به آموزش و پژوهش ادامه دهد و هیچ‌گاه تحت تأثیر عوامل غیر علمی قرار نگیرد.
یادآوری نسبت به مسأله «غرور» در بین پژوهشگران
حجت‌الاسلام والمسلمین ربانی بیرجندی به مسأله‌ی «غرور علمی» و تأثیر منفی آن بر روی پژوهشگران اشاره کرد و به طلاب و پژوهشگران هشدار داد که باید از این صفت منفی پرهیز کنند و همواره تواضع علمی را در پیش گیرند.
وی اضافه کرد: اگر کسی به این روحیه دچار شود، عملاً در مسیر علم‌آموزی دچار مشکل خواهد شد و نمی‌تواند رشد و پیشرفت علمی پیدا کند.
استفاده از منابع معتبر و کتابخانه‌ها
استاد دروس خارج حوزه علمیه خراسان به مسأله‌ی منابع علمی اشاره کرد و افزود: پژوهشگران باید از منابع معتبر استفاده کنند و همواره به کتابخانه‌ها و مراکز علمی معتبر مراجعه کنند.
وی ادامه داد: دسترسی به منابع علمی نباید به‌واسطه‌ی مشکلات مالی و اقتصادی محدود شود و باید تلاش کرد تا شرایط بهتری برای پژوهشگران فراهم شود
حجت‌الاسلام والمسلمین ربانی بیرجندی با یادآوری به طلبه‌ها و پژوهشگران حوزه علمیه خراسان تاکید کرد: علم و پژوهش باید در خدمت جامعه باشد و برای گسترش فرهنگ اسلامی و دینی در دنیا از ابزارهای علمی به بهترین نحو استفاده شود.
وی در پایان خاطرنشان کرد: مسیر پژوهش و تحقیق نه تنها به علم‌افزایی کمک می‌کند بلکه به تقویت ایمان و معرفت دینی نیز می‌انجامد.
نظر شما