سه‌شنبه ۱۵ آبان ۱۴۰۳ |۳ جمادی‌الاول ۱۴۴۶ | Nov 5, 2024
علامه طباطبایی

حوزه/ در نشستی علمی«منطق فعالیت اقتصادی از دیدگاه علامه طباطبایی در مقایسه با اقتصاد کلاسیک»شب گذشته در موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) بررسی شد.

به گزارش خبرگزاری «حوزه»، حجتالاسلام والمسلمین سید کاظم رجایی در این نشست گفت: مقاله ای که در حال حاضر در این نشست نقد می شود، یکی از پیش نشست های علمی همایش علامه طباطبایی است.

وی افزود: در نگاه علامه، مباحث مختلفی نسبت به اقتصاد بیان شده است که باید نگاهی همه جانبه به آنها داشت؛ انسان اقتصادی اقتصاد کلاسیک، انسانی خودخواه و  مادیگرا و لذت طلب است؛ او عقلایی عقل ابزاری فکر میکند و به بیان حداکثر سازی نفع مادی شخصی است.

عضو هیئت علمی موسسه امام خمینی(ره) با ذکر این مطلب که در این نگاه، تولید کننده به کسب حداکثرسازی نفع مادی شخصی است، گفت: تولید کننده به کسب حداکثرسود مادی شخصی و مصرف کننده به حداکثر سازی مطلوبیت، یعنی لذت مادی محض می اندیشد، نفع مادی شخصی ملاک رجحان و انتخاب انسان است.

وی افزود: از دیدگاه علامه انسان مرکب ازروح و بدن است؛ روح که هویت اصلی انسان را تشکیل میدهد از بین رفتنی و مستهلک شدنی نیست؛ انسان با هدایت تکوینی‌؛ با داشتن نیروی فکر و تسخیر موجودات میتواند علوم طبقهبندی شدهای برای تصرف در اشیا تدوین و در نتیجه از موجودات عالم برای حفظ و جود و بقای خود استفاده کند؛ نفع شخصی و لذت و الم فطری منطق انسان اقتصادی است.

حجت الاسلام والمسلمین رجایی خاطرنشان کرد: این لذایذ است که علم و متعلقات عمل انسان را در نظر انسان زینت میدهد؛ خداوند به وسیله همین لذایذ آدمی را تسخیر کرده است؛ این لذت است که سبب انجام افعال میشود؛ باوجود این ما با سه نوع لذت مادی فکری مطابق با فطرت و فکری مخالف با فطرت و موافق هواهای نفسانی مواجهایم؛ نوع اول و دوم هماهنگ با فطرت، مقدمی و سازگار با هدایت تشریعی است؛ اما نوعی سوم منشا اختلاف و استخدام انسانها از یکدیگر است.

وی افزود: انبیا و اولیا الهی به همراه کتب آسمانی آمدهاند تا انسان را به سمت لذت با دوام سوق میدهند؛ لذتی که مطابق با فطرت است وهدایت تکوینی همراه با هدایت تشریعی درجهتدهی انسان به کمال حقیقی و سعادت یا لذت با دوام هماهنگ است.

عضو هیئت علمی موسسه امام خمینی(ره)  گفت: سوال تحقیق در اینجا آن است که آیانفع شخصی تنها می تواند منافع جامعه را تامین کند؟ فطرت انسان از طرفی به استخدام و از طرفی به زندگی گروهی و اجتماعی حکم میکند؛ تنافی بین دو حکم فطری در اینجا همین حکم را دارد، نفع طلبی انسان او را به اختلاف و بهره کشی در حالی که طبیعت اجتماعی او را به همزیستی با دیگران جهت میدهد.

حجت الاسلام والمسلمین رجایی با ذکر این مطلب که وضع قوانین و نسبت دین برای عدم اختلاف در اجتماع ضرورت پیدا میکنند گفت: تجربه نشان داده است که غریزههای شخصی در او کافی نیست و هدایت تشریعی لازم است؛ ارزشهای اقتصادی اسلامی بر اساس هدایت تشریعی به استثمار مبدل نمیشود؛ از طرفی سیستم اقتصادی اسلام بر اساس آیات قرآن در حد نظارت، دخالت دولت را مجاز می‏شمارد.

 

ارسال نظر

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha