جواد اردکانی، کارگردان سینما در گفت‌وگو با خبرگزاری «حوزه»، درباره جایگاه موضوعات دینی در برنامه‌های سیما در ایام نوروز گفت: هر ساله در ایام نوروز شاهد پخش برنامه‌های متنوعی از سیما هستیم که هر یک از آنها به نوعی موضوعی خاص را مد نظر قرار داده‌اند، اما آنچه که بین همه تولیدات عمومیت دارد این است که ساختار اکثر آثار، موضوعاتی شاد هستند. این نگرش نیز به هیچ وجه دارای اشکال نیست، بلکه پسندیده نیز است، چون در فضایی که همه جا صحبت از شادی است، مسلما برنامه‌هایی که روی آنتن می‌رود پیرو همین شرایط تولید می‌شود.

وی افزود: نکته مهم اینجاست که در میان تولیدات سیما تا چه اندازه به موضوعاتی چون سبک زندگی ایرانی اسلامی در کارهای مورد نظر توجه می شود؟ این موضوعی بسیار حائز اهمیت است، چون معمولا در تولیداتی که محور آنها شادی است کمتر می‌بینیم که این دست موضوعات مورد نظر باشند، درصورتیکه موضوعاتی که به نوعی دارای ارش‌های دینی و ملی هستند می‌توانند به راحتی در فیلم‌ها یا سریال‌های شاد و طنز مورد توجه قرار گیرند.

کارگردان فیلم «به کبودی یاس» با اشاره به برخی آسیب‌های رایج در برنامه های طنز ایام نوروز اظهار کرد: برخی از تولیدات نمایشی در ایام نوروز یک ضعف رایج دارند که به مضمون آنها بر می‌گردد . در این تولیدات معمولا مصرف‌گرایی و تجمل‌گرایی یکی از موضوعاتی است که به آن پرداخته می‌شود. این شکل از کار به هیچ وجه زیبنده کشوری نیست که پایه و اساسش به روی دین استوار است، البته وقتی ما تجمل‌گرایی را نقد می کنیم ، منظورمان این نیست که زندگی فقیرانه را ترویج کنیم، چون این روش هم پسندیده نیست، بلکه منظور این است که مضامینی مورد توجه قرار گیرد که در آن الگوهای اسلامی و ایرانی، اصل باشد.

اردکانی اضافه کرد: مثالی در این زمینه می‌زنم. اگر قرار است در سریالی آشپزخانه‌ای تصویر شود، می‌توان هر نوع لوازمی که در آن وجود دارد را محصولات ایرانی انتخاب کرد. یعنی یخچالی که در آن آشپزخانه قرار دارد می‌تواند بلکه یکی از مارک‌های مطرح داخلی باشد تا به نوعی توجه به سرمایه و محصول ایرانی نیز مد نظر قرار گیرد این اتفاق را درباره بسیاری دیگر از جمله تلویزیون می‌توان مثال زد.

این فیلمساز به توضیح فوق اضافه کرد: این اتفاق به نوعی دیگر درباره کودکان می‌تواند رخ دهد. به این شکل که معمولا کودکان در سریال‌های ایرانی در حالی تصویر شوند که مشغول بازی‌های کامپیوتری هستند، اما بازی که از آن استفاده می‌کنند معمولا بازی جنگی خارجی است، اما ما در کشورمان امروز بازی‌های دفاع مقدسی بسیار خوب و با کیفیتی داریم که می‌تواند همان لذت را به کودکان فراهم کند به شرطی که آنها را به درستی به آنها معرفی کنیم.

وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به این‌که مناسک دینی هم می‌تواند در برنامه‌های نوروزی جایگاهی ویژه داشته باشد، گفت: معمولا در تولیدات سیما رفتارها و مناسک دینی از طرف آدم‌های مذهبی نشان داده می‌شود. یعنی فردی که نماز می‌خواند یا زکات می‌دهد حتما فردی با سیمای رایج آدم‌های مذهبی است. این شکل از نگاه، مخاطب را از این رفتارها دور می‌کند، چون نمی تواند خود را به جای آن شخصیت ببیند، اما اگر ما به طرز درست از افراد عادی هم برای نشان دادن رفتار مورد نظر استفاده کنیم به نتایج بهتری دست پیدا خواهیم کرد.

این سینماگر درباره بحث حجاب در تولیدات نمایشی هم گفت: معمولا در تولیدات سیما حجاب به لحاظ ظاهری رعایت می‌شود، البته حجابی که در حد متوسط باشد، والا حجاب ایده‌آل آن نیست که در بسیاری از کارهای تلویزیونی نشان داده می‌شود، اما نکته اصلی این است که رعایت حجاب اسلامی تنها پوشاندن موی سر نیست، بلکه باید به موضوعات دیگری هم توجه داشت. برای مثال نداشتن آرایش زیاد یا رنگ و مدل‌های لباس همه بحث حجاب را در بر می‌گیرد.

کارگردان فیلم «شور شیرین» ادامه داد: بحث دیگر من به بحث رفتارهای والدین در کارهای نوروزی بر می‌گردد. این موضوع بسیار مهم است که ما نشان دهیم سنت نوروز چگونه قادر است در بین اعضای خانواده سبب به وجود آمدن صمیمت و مهربانی شود. در ضمن به مدد بازی‌های فامیلی چگونه می‌توان والدین را با بردار و خواهرشان که هر کدام خانواده‌ای مستقل دارند، نزدیک کرد. برای رسیدن به خواسته بهتر است فیلمساز از وجود کارشناسان خبره بهره برد، چون بحث‌های رفتار شناسی و روانشناسی از موضوعاتی است که باید به آن توجه ویژه در تولیدات نمایشی داشت.

اردکانی درباره فیلم‌های خارجی پخش شده در ایام نوروز هم چنین توضیح داد: معمولا در ایام نوروز فیلم‌های خارجی از شبکه‌های مختلف زیاد پخش می‌شود، اما انتخاب این کارها باید با دقت بیشتری صورت گیرد، یعنی کارهایی پخش نشوند که در آنها سبک زندگی غربی تبلیغ می‌شود، حتی از نشان دادن فیلم‌هایی که در آن قدرت‌نمایی غرب به صورت مستتر در کارها لحاظ شده می‌بایست پرهیز کرد، زیرا متاسفانه فیلم‌های غربی به واسطه جذابیت‌های تصویری و تکنیکی می‌تواند برخی مواقع برای مخاطبان به ویژه کودکان و نوجوانان فریبننده باشند. گواه بارز این ادعا شخصیت‌هایی است که امروز در بین کودکان رواج پیدا کرده‌اند و متاسفانه اکثر آنها نیز الگوهای غربی هستند، مرد عنکبوتی، باب اسفنجی، بت من و... تنها نمونه‌های از این دست الگوها هستند.

این کارگردان در پایان این گفت وگو بیان کرد: در این گفت‌وگو باید به نکته‌ای مهم اشاره کنم که معمولا نظارت در آن به شکل مطلوبی لحاظ نمی‌شود، حتی این نظارت در مقایسه با تلویزیون بسیار محدودتر است و آنهم فیلم‌ها و سریال‌هایی است که در شبکه نمایش خانگی پخش می‌شود. این آثار که در ایام نوروزی تعداد بسیار بالایی دارند و تنها یک موضوع را مد نظر قرار می‌دهند، آنهم هم جذب مخاطب به هر قیمتی است، درصورتیکه این اتفاق می‌تواند تبعات منفی بسیاری به همراه داشته باشد.