به گزارش خبرنگار خبرگزاری «حوزه»، حجت الاسلام علی جعفری، مدیر گروه مطالعات فرهنگی و اجتماعی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، عصر امروز طی سخنانی در نشست جریان شناسی سبک زندگی روحانیت در سینما و تلویزیون از سلسله نشست های سبک زندگی و سینما که به همت انجمن سواد رسانه طلاب در سالن جلسات مرکز فرهنگی- هنری دفتر تبلیغات اسلامی برگزار شد، با اشاره به مطلب فوق اظهار داشت: در برخی فیلم ها و سریال ها که به ظاهر دینی و حتی دفاع مقدسی هستند به جهت عدم شناخت درست فیلمسازان و سریال سازان از مناسبات و سبک زندگی روحانیت، شاهد هستیم که اطلاعات غلطی به مخاطب ارایه می شود و یا این که زاویه نگاه به روحانیت و ارایه آن به مردم مناسب نیست.
علاقه بیشتر فیلمسازان به کارکرد اجتماعی روحانیت نسبت به کارکرد مذهبی و سیاسی
وی با اشاره به این که به نمایش گذاشتن سبک زندگی و نقش آفرینی روحانیت در سینما و تلویزیون را باید در ساحت های مختلف مورد بررسی و کنکاش قرار داد، گفت: در عرصه روحانیت و فعالیت اجتماعی به نظر می رسد که برخی فیلمسازان که تعدادشان هم کم نیست بیشتر روحانیت را به مثابه مددکار اجتماعی بازنمایی می کنند تا نقش و جایگاه دینی خود که البته این مساله لزوماً وجهه منفی ندارد، کما این که بر اساس فرمایشات مقام معظم رهبری نیز ایشان تاکید داشتند که روحانیت باید در کنار مردم و غمخوار مشکلات آن ها باشد و به حل آن ها کمک کند.
این منتقد و تحلیلگر سینما و تلویزیون افزود: از سویی معمولاً در سریال های تلویزیونی در رابطه با پرداختن به شخصیت های روحانی ، بیشتر به رویکردهای اجتماعی توجه می شود تا رویکردهای مذهبی اما آنچه قابل توجه است این که تقلیل روحانیت به عنوان مددکاری اجتماعی مساله درستی نیست چرا که باید شان حقیقی روحانیت در سینما و تلویزیون مطرح شود.
کم توجهی سینما و تلویزیون به مناسبات سیاسی روحانیت
وی در ادامه با اشاره به این که مراودات ، علائق ، دیدگاه و مواضع و تاملات سیاسی و خصوصاً انقلابی روحانیت تا حدود زیادی در سریال ها و فیلم ها مغفول مانده است، ابراز داشت: یک فیلم شاخص که به این موارد تا حدودی توجه کرده فیلمی است که درباره زندگی شهید اندرزگو با بازی درخشان مجید مجیدی ساخته شد.
حجت الاسلام جعفری افزود: در این خصوص به نظر می رسد که اساساً گویا نسبتی بین روحانیت و سیاست وجود ندارد و روحانیت در سریال ها و فیلم های ایرانی عموماً در زمینه های غیر سیاسی حضور دارند و حال آن که ما در تاریخ معاصر روحانی مبارز و چریک همچون شهید نواب صفوی، شهید اندرزگو، شهید شریف قنوتی و شهید محمد منتظری داشته ایم.
وی گفت: با این وجود در فیلم های مسعود ده نمکی نگاه نسبتاً بهتری به کارکردهای روحانیت وجود دارد، چون خود کارگردان اهل جبهه بوده و نقش روحانیت را در جبهه و میدان حماسه و مبارزه به عینه دیده است؛ البته در برخی فیلم های تاریخی مثل "یتیم خانه ایران" و یا سریال "معمای شاه" این خلأ تا حدودی برطرف شده و ما با تفاوت نگاه و رویکرد ، روبرو هستیم.
لزوم تفاوت قائل شدن میان صداقت روحانیت با بلاهت آثار سینمایی
مدیر گروه مطالعات فرهنگی و اجتماعی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در ادامه صحبت های خود با اشاره به این که عدم مرزبندی بین طنز و لودگی در برخی از آثاری که به روحانیت می پردازد، یکی از مشکلات جدی این فیلم هاست، بیان داشت: باید میان صداقت و بلاهت تفاوت گذاشت و حال آن که متاسفانه در برخی فیلم ها و سریال ها نگاهی طنزآمیز و هجوآلود به فرد روحانی به چشم می خورد که آسیب زاست.
وی افزود: از دیگر سو برخی روایت ها از سبک زندگی روحانیت به گونه ای است که انگار اختلالی وجود دارد که روحانی آن را برطرف می کند یا این که مردم به نحوی با کاراکتر روحانی رفتار می کنند که خلاف شأن آن است و بعضاً نیز طوری القا می شود که انگار عموم مردم با روحانیت مشکل دارند و یا در ارتباط با آن دچار اختلالاتی می شوند.
افراط در جاذبه و تفریط در دافعه
حجت الاسلام جعفری با اشاره به این که افراط در جاذبه و تفریط در دافعه یکی دیگر از آفت هایی است که در سریال سازی و فیلمسازی در باره سبک زندگی روحانیت وجود دارد، خاطرنشان کرد: در برخی از آثارما تنها شاهد حضور یک روحانی و آخوند تبشیری هستیم و انذاری از سوی فرد روحانی در مواجهه با مردم به آن صورت مشاهده نمی شود.
وی گفت: البته یکی از برکات انقلاب همین است که هنرمندان سعی کرده اند به تدریج شناخت بهتری از روحانی و روحانیت داشته باشند و گرچه ایراداتی در برخی آثار در بازنمایی زندگی و حقیقت روحانیت وجود دارد، اما به نظر نمی رسد که جهت گیری کلی در راستای تخریب روحانیت باشد که این حقیقتاً از برکات انقلاب اسلامی است.
منتقد و تحلیلگر سینما و تلویزیون ادامه داد: تجربه ای که سینما و تلویزیون ما در بازنمایی روحانیت دارد عموماً بازمی گردد به عدم تعادل در نشان دادن برخی چالش ها و حال آن که به اعتقاد بنده باید با ایده های خلاقانه در فیلمنامه این روند را اصلاح کرد.
وی افزود: از سویی تیپولوژی روحانیت در سینما و تلویزیون یکی از مقولات مهمی است که نباید از آن غفلت کرد و آنچه مورد انتظار است این که باید شناخت فیلمسازان و نویسندگان سینما و تلویزیون نسبت به سبک زندگی روحانیت اصلاح شود تا با درک و شناخت بهتر بتوانند آثاری منطبق با حقیقت و واقعیت بسازند و به نمایش درآورند.
