خبرگزاری «حوزه»، متن سؤالات و پاسخ های این مرجع تقلید را منتشر می کند.
* تعیین تولیت موقوفات
پرسش: تعیین تولیت موقوفات عام بر عهده کیست؟ جزء اموری است که به اداره کشور اسلامی ارتباط دارد یا صرفاً مسئلۀ فردی محض است؟
پاسخ: تولیت و نظارت بر موقوفه بر عهده کسانی است که واقف معین نموده و نباید بر خلاف آن عمل نمود. بله، چنانچه متولی طبق وقف نامه عمل نکند، حاکم شرع با قراردادن ناظر او را ملزم به عمل به مفاد وقف نامه می کند و اگر با این کار هم نتواند از خیانت وی جلوگیری نماید، شخص دیگری را جایگزین می کند.
* جبران خسارت آسیب رساندن به حیوان
پرسش: در تصادفی که در جاده صورت گرفته، حیوانی آسیب دیده است. آیا راننده باید خسارت وارد شده بر حیوان را که سهوی هم بوده، جبران کند؟
پاسخ: اگر قرار داشتن حیوان در این مکان وی را در معرض تلف قرار داده و عرفا راننده کوتاهی نکرده، راننده ضامن نیست.
* گرفتن هزینه های دادرسی از محکومٌ علیه
پرسش: هنگامی که در دادگاه به نفع كسي حکم صادر مي شود آیا اين شخص مي تواند هزينه هاي دادرسي و غیر آن را که براي رسيدن به حقش پرداخت كرده است، از طرف مقابل بگيرد؟
پاسخ: اگر امتناع محکومٌ علیه از پرداخت حق، سبب این ضرر بر شاکی شده، دریافت آن مانعی ندارد.
* فوری بودن پرداخت صدقه عوض دین
پرسش: دیونی بر عهده دارم و از دسترسی به صاحبانش مأیوس هستم، آیا صدقه دادن آن از طرف صاحبانش وجوب فوری دارد یا خیر؟
پاسخ: بله، در اولین وقت ممکن باید با اجازه مجتهد جامع الشرایط پرداخت شود.
* فضله پرندگان حرام گوشت
پرسش: آیا فضله پرندگانی چون مرغ عشق و قناری که حرام گوشت هستند، نجس است؟
پاسخ: پاك است، اگر چه احتياط مستحب در اجتناب از آن است.
* خمس مصالح و ساختمان نیمه کاره
پرسش: ساختمان منزلی را در طول چندین سال بنا کرده ام و اکنون در آن ساکن هستم، آیا خمس پس انداز یا مصالح یا خود ساختمان نیمه کاره را که سال بر آن گذشته و از آن استفاده نبرده بودم را باید بپردازم؟
پاسخ: اگر تهیه منزل مورد نیاز و در شأن شما، متوقف بر این پس انداز و سرمایه گذاری بوده و تهیه آن از راه دیگر (مثل قرض کردن بدون هتک حیثیت) در موعد خود ممکن نباشد، خمس ندارد.
* انجام معامله غبنی
پرسش: اقدام آگاهانه نسبت به معامله غبنی و ضرر رساندن و فریب دادن دیگران در معامله چه حکمی دارد؟
پاسخ: اگر مصداق فریب یا غش در معامله باشد یا موجب ضرر اساسی بر دیگری شود، حرام است.
* دور ریختن اقلام کشاورزی جهت گران شدن آنها
پرسش: آیا اقدام برخی از کشاورزان یا دلالان، در دور ریختن اقلام کشاورزی برای تنظیم قیمت بازار یا به عنوان اعتراض و جلب توجه دولت نسبت به مشکلاتشان، مصداق اسراف و گناه نیست؟
پاسخ: تعیین مصادیق اسراف با عرف است. اگر عقلا به نحو لزومی این کار را تقبیح کنند، حرام است.
منبع: پايگاه اطلاع رساني دفتر آيت الله العظمي شبيري زنجاني
