انسیه شاه حسینی کارگردان سینمای دفاع مقدس در گفتوگو با خبرگزاری «حوزه» درباره جایگاه زن در سینمای ایران اظهار کرد: وقتی درباره جایگاه زن در سینمای ایران سخن میگویم منظورمان سینمای بعد از انقلاب است، چون قبل از انقلاب اسلامی زن در سینمای کشورمان جایگاهی نداشت که بخواهیم درباره آن حرف بزنیم. قبل از انقلاب از زنان تنها به عنوان ابزاری برای بالا بردن فروش بهره برده میشد، اما با پیروزی انقلاب اسلامی چنین دسته بندیهایی از سینمای ما رخت بست و آنچه در فیلمها مشاهده میشد تنها بر پایه عزت و هنر بازیگر بود که در فیلمها جلوه پیدا میکرد.
وی افزود: این ابتدای در دهه اول پیروزی انقلاب اسلامی به خوبی در آثار سینمایی محسوس بود. در آن سال ها هم در بازی هم در پوشش آنچه که در اکثر فیلمها میدیدم، نزدیکی بسیاری با الگوهای زن مسلمان داشت، اما متاسفانه با گذشت زمان عوض اینکه ما روز به روز به سمت ارتقاء و کیفیت سوق پیدا کنیم، بیشتر به سمت افول گرایش پیدا کردیم، به نحوی که آنچه که امروز در فیلمهایمان میبینیم، با آنچه که در ابتدای انقلاب برایش برنامهریزی کرده بودیم فاصله گرفته ایم .
این کارگردان ادامه داد: از نگاه من دلیل این امر را هم باید در یک امر جستجو کرد آن نیز اینکه راه خود را در سینما گم کردهایم و آرمانهایمان جای خود را با هدفهای دیگر عوض شده ؛ در سالهای دهههای ابتدای پیروزی انقلاب در فیلمها در پی این بودیم که حرفهای انقلاب را به نوعی بازگو کنیم، اما امروز بیشتر در پی این هستیم که رضایت جشنوارههای خارجی را تامین کنیم، همین مهم نیز به ما ضربه زده که نمود آن را در گیشه سینماها میبینیم، البته ممکن است عده ای بگویند که در دو سال اخیر سینماها رونق خوبی داشتهاند، اما این ادعا صحیح نیست، چون پرفروشترین فیلمهای ما در مقایسه با جمعیت رقم راضی کنندهای ندارد.
این کارگردان با بیان این مخاطبان سینمای ایران محدود به قشری خاص شدهاند، گفت: در گذشته فیلمهای سینمایی برای تمام احاد مردم ساخته میشد، اما امروز اینگونه نیست و تنها بخشی از مردم که آنها نیز تنها به شهرهای بزرگ به ویژه تهران مختص شدهاند، خلاصه میشود. بگذارید برای درک بهتر مثالی بزنم. فیلم سینمایی «عقابها» در دهه شصت توانست بیش از 70 درصد مردم را به سینماها بکشاند، اما امروز پرفروشترین فیلمهای ما حتی به 50 درصد هم نزدیک نمیشود.
در این بخش از گفتوگو خبرنگار حوزه سوال کرد: سخن شما در جای خود صحیح است، اما ممکن است مخالفان نظر شما بر این باور باشند که در دهه 60 تماشاگران حق انتخابی نداشتند، برای همین مجبور بودند برای گذران وقت خود به سینما بروند.
شاه حسینی تاکید کرد: مطلبی که شما به آن اشاره کردید در کم شدن میزان مخاطبان در سینما دخیل است، اما معتقدم تنها نقش کوچکی در این موضوع دارد، زیرا فیلم سینمایی اگر بتواند برای تمامی سلیقهها ساخته شود، مطمئن باشید، تماشاگر خود را پیدا خواهد کرد. برای درک بهتر از سینمای جهان به ویژه هالیوود مثال میزنم. در آمریکا امکانات دسترسی به فیلم بیش از ایران است، اما باز هم صنعت سینما برای آنها بسیار پول ساز است ، چون مخاطبان آن از کودکان آغاز میشوند و تا پیرمردان ادامه پیدا میکند، اما در سینمای ما اکثر تماشاگران فیلمهای ایرانی تنها به یک رده سنی خلاصه شدهاند.
این بازیگر در بخش دیگری از سخنان خود تاکید کرد: کمی از بحثمان دور شدیم. برای همین باز به موضوع اول برگردیم. برای اینکه بتوانیم الگوی مناسبی از زن مسلمان در سینما داشته باشیم، باید ظاهر را در کنار معنا قرار دهیم و جدا از هم به این دو مهم نپردازیم، چون برخی مواقع تنها به ظاهر میپردازیم و نتیجه نیز کاری سفارشی میشود و زمانی دیگر تنها به مفهوم میپردازیم و به نوعی ظاهر را نادیده میگیریم. نتیجه این رویکرد نیز کارهایی میشود که در آن رفتار بازیگران نسبت به هم بر پایه الگوهای غربی شکل گرفته است.
وی برای برطرف شدن معضل مورد نظر پیشنهاد کرد: برای اینکه در سینما بتوانیم الگوسازی مناسبی از زن و مرد مسلمان داشته باشیم، حتماً احتیاجی نیست که با دستور و بخشنامه به آن برسیم، بلکه بهترین روش آن است که با درک موقعیت شرایطی را فراهم آوریم تا هنرمندان متعهد بسیار در سینمای کشورمان امکان فعالیت داشته باشند، اتفاقی که در دهه 60 آن را تجربه کردیم و نتیجه مثبت آن را دیدیم، بنابراین باز هم باید چنین مسیری را بپیماییم.
شاه حسینی در پایان تاکید کرد: مخلص کلام با تمام نقدهایی که به سینمای و آثار کشورمان مطرح است باز هم باید انصاف را حفظ کرد و باید گفت در مقایسه با سینمای جهان ما سینمای اخلاق مداری داریم، اما نکته اینجاست که ما نباید خودمان را با سینمای غرب مقایسه کنیم، بلکه ترازو برای ما باید آرمانهایی باشد که برای آن انقلاب کرده ایم.