به گزارش خبرگزاری حوزه، مرکز پژوهشی دائرةالمعارف علوم عقلی اسلامی وابسته به مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، به مناسبت هفته پژوهش، از یکی دیگر از آثار فاخر و دستاوردهای بنیادی خود رونمایی خواهد کرد.
در همین زمینه حجت‌الاسلام و المسلمین احمد ابوترابی رئیس مرکز پژوهشی دائرةالمعارف علوم عقلی اسلامی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) در مصاحبه با خبرگزاری حوزه از رونمایی یکی از آثار فاخر و یکی از دستاوردهای پژوهش‌های بنیادی این مرکز به نام اصطلاح جامع نامه عرفان نظری خبر داد.
وی خاطر نشان کرد: این اثر فاخر برای اولین‌بار در جهان اسلام، نقشه جامع عرفان نظری را در اختیار پژوهشگران و علاقه‌مندان عرفان اسلامی قرار خواهد داد. این اثر در قالب ۵ مجلد حدود ۳۵۰۰ را به خود اختصاص داده است.
حجت‌الاسلام و المسلمین ابوترابی افزود: درباره ویژگی های این اصطلاح نامه نکاتی وجود دارد که اهمیت آن را روشن‌تر می‌سازد که به ترتیب به آن ها اشاره می شود.
۱. از نکات مهم درباره پژوهش های عرفانی این مرکز این است که نگاه به عرفان نظری و پژوهش در این دانش در مرکز پژوهشی دائرةالمعارف علوم عقلی و موسسه امام خمینی به گونه‌ای است که زمینه‌های برداشت نادرست از عرفان نظری و انحرافات ناشی از بی‌توجهی به شریعت و عقل را در عرفان منتفی می‌سازد.
مرحوم آیت‌الله مصباح یزدی، آنگاه که اولین بار با پیشنهاد تدوین این اصطلاح‌نامه و برگزاری دوره‌های آموزش عرفان اسلامی موافقت کردند، به این نکته توجه دادند که در آموزش و پژوهش این رشته باید توجه به نقاط قوت عرفان، برجسته شود و از آسیب‌های احتمالی آن پرهیز گردد. به عبارت دیگر باید الگوی مناسبی برای آموزش و پژوهش عرفان اسلامی در حوزه‌های علمیه فراهم شود. از یک سو راه را برای مقابله با نسبت های ناروا به عرفان اسلامی فراهم سازد و از سوی دیگر، از انحرافات احتمالی برخاسته از برداشت‌های نادرست از عرفان اسلامی و جایگزینی عرفان‌های کاذب ساخته دست استکبار جهانی به جای عرفان حقیقی، پیشگیری کند، معظم له همواره بر این مطلب تأکید و مراقبت می‌کردند.
۲. این اصطلاح‌نامه، حاصل یکی از فعالیت‌های پژوهشی کاملاً بنیادی است که دستاورد آن مورد نیاز همه پژوهشگران عرفان نظری خواهد بود چرا که اصطلاح‌نامه‌هایی که در این مرکز برای علوم عقلی اسلامی تهیه شده اند من‌جمله اصطلاح‌نامه جامع عرفان نظری، نقشه جامع این دانش‌ها را ترسیم کرده و جایگاه هر یک از موضوعات و اصطلاحات این علم را در جغرافیای این دانش تعیین می‌کند.
۳. بعلاوه این پژوهش و دستاورد آن، الگویی شایسته برای کارهای درازمدت است که آثار آن منحصر به یک دوره و زمان و نسل خاصی نخواهد بود چرا که اصطلاح‌نامه عرفان نظری، حاصل ۲۰سال تلاش پژوهشگران متخصص در عرفان و برجسته‌ترین اساتید عرفان نظری حوزه علمیه قم است. بدیهی است ورود در چنین پژوهش‌هایی، نیازمند استقامت و اخلاص ویژه‌ای است که باید در پژوهش‌های مورد نیاز مورد توجه و تأکید قرار گیرد.
۴. از ویژگی های مهم این اصطلاح‌نامه این است که از جمله دستاوردهای کارهای گروهی است، چرا که بیش از بیست نفر پژوهشگر و استاد برجسته عرفان اسلامی در تهیه آن مشارکت داشته‌اند.
۵. از جمله برکات این اثر این است که بلندهمتی، ژرف‌بینی و دوراندیشی مرحوم آیت‌الله مصباح یزدی را نشان می‌دهد چرا که حدود ۱۹ سال از طول زمان ۲۰ساله تهیه این دستاورد، این مرکز تحت اشراف و ریاست عالیه آن حکیم فرزانه و آن فقیه عارف بود و ایده‌های اولیه و نظارت بر حسن اجرای برنامه‌ها با اشراف ایشان انجام شده است.
۶. همچنین لازم است یادآور شویم که هرچند الگوی اولیه و ساختار کلی اصطلاح‌نامه‌های علوم عقلی این مرکز از شیوه بین‌المللی تزاروس و اصطلاح‌نامه‌نویسی جهانی گرفته شده است اما این مرکز برای استفاده بهینه از این الگو در جهت ترسیم نقشه جامع علوم، در عین حفظ اصول اساسی و رعایت استانداردهای اصطلاح‌نامه‌نویسی، تغییرات جدی در شیوه کار ایجاد کرده و با بهره‌گیری از نقاط قوت و رفع نواقص و کاستی‌های آن، الگوی شایسته‌ای برای اصطلاح‌نامه‌نویسی در علوم را فراهم آورده است و به همین دلیل اصطلاح‌نامه‌های تهیه شده در این مرکز با اصطلاح‌نامه‌های دیگری که در داخل و خارج کشور برای علوم تهیه شده‌اند تفاوت‌هایی اساسی دارد از جمله این تفاوت‌ها در قوت و متانت کار است چراکه همه اصطلاحات، مستندات و روابط اصطلاحات در شورایی متشکل از برجسته‌ترین اساتید هر یک از رشته‌ها و من‌جمله عرفان نظری مورد بررسی قرار گرفته‌اند. یکی از علل طولانی شدن کار نیز همین بوده است امتیاز دیگری که دلیل بر قوت و اعتبار علمی این مجموعه است این است که همه اصطلاحات و اصطلاح‌نامه به متون اصلی و معتبر عرفانی مستند شده‌اند و روابط و اصطلاحات عرفان به همراه مستندات و ارجاع دقیق به منابع منتشر می‌شوند. وجود مستندات از یک سو ارزیابی و راستی‌آزمایی این اثر را برای دیگران فراهم می‌آورد و از سوی دیگر از آن می‌توان به عنوان فرهنگ‌نامه‌ای مستند بهره برد.
