به گزارش خبرگزاری «حوزه»، استاد محسن قرائتی در تفسیر نور به ارائه «نکات ناب» و «پیام های زیبای آیات قرآن کریم» پرداخته که حوزه نیوز در این نوشتار، آیه 25 و 26 سوره مبارکه آل عمران را در قالب مجموعه «قطره ای از دریا» ارائه می نماید.
* آيه 25
فَکَيْفَ إِذا جَمَعْناهُمْ لِيَوْمٍ لا رَيْبَ فيهِ وَ وُفِّيَتْ کُلُّ نَفْسٍ ما کَسَبَتْ وَ هُمْ لا يُظْلَمُونَ
* ترجمه
پس (كسانى كه گمان مى كنند از قهر خداوند دورند،) چگونه خواهد بود حالشان، آنگاه كه آنان را در روزى كه شكّى در آن نیست، گرد آوریم و به هر كس در برابر آنچه تحصیل كرده، پاداش یا كیفر داده شود و به آنان ستم نخواهد شد.
* پيام ها
1- یاد قیامت باشید و خرافات را كنار بگذارید. «لن تمسّنا النار... فكیف اذا جمعنا»
2- كیفر و پاداش بر اساس عمل است، نه آرزو و گمان. «لن تمسّنا النار... وفیّت كل نفس ما كسبت»
3- هیچ عملى محو و نابود نمىشود، بلكه به صاحبش برگردانده مى شود. «وفیّت... ما كسبت»
4- دادگاه الهى بر اساس عدالت تشكیل مىشود و هركس به جزاى خود مى رسد. «وفیّت كل نفس... هم لا یظلمون»
* آيه 26
قُلِ اللَّهُمَّ مالِکَ الْمُلْکِ تُؤْتِي الْمُلْکَ مَنْ تَشاءُ وَ تَنْزِعُ الْمُلْکَ مِمَّنْ تَشاءُ وَ تُعِزُّ مَنْ تَشاءُ وَ تُذِلُّ مَنْ تَشاءُ بِيَدِکَ الْخَيْرُ إِنَّکَ عَلي کُلِّ شَيْءٍ قَديرٌ
* ترجمه
بگو: خداوندا! تو صاحب فرمان و سلطنتى. به هر كس (طبق مصلحت و حكمت خود) بخواهى حكومت مى دهى و از هر كس بخواهى حكومت را مى گیرى و هر كه را بخواهى عزّت مى بخشى و هر كه را بخواهى ذلیل مى نمایى، همه خیرها تنها به دست توست. همانا تو بر هر چیز توانایى.
* نکته ها
در تفاسیر مى خوانیم كه پیامبر اسلام صلى الله علیه و آله پس از آنكه مكّه را فتح نمود، وعده ى فتح ایران و روم را به مسلمانان داد. در آن موقع منافقان با تعجّب به یكدیگر نگاه مى كردند كه این آیه نازل شد. گروهى از مفسّران، نزول آیه را در موقع حفر خندق دانسته اند. آن زمان كه پیامبر صلى الله علیه وآله كلنگ را بر سنگ زد و از آن جرقه اى برخاست، فرمود: من در این جرقه ها فتح كاخ هاى مدائن و یمن را از جبرئیل دریافت كردم. منافقان با شنیدن این سخن، لبخند تمسخر مى زدند كه این آیه نازل شد.
آنچه در این آیه در مورد اعطاى عزّت و ذلّت از جانب خداوند آمده، طبق قوانین و سنّت اوست و بدون جهت و دلیل خداوند كسى را عزّت نمى بخشد و یا ذلیل نمى سازد. مثلاً در روایات مى خوانیم: هر كس براى خداوند تواضع و فروتنى كند، خداوند او را عزیز مى كند و هر كس تكبّر نماید، خدا او را ذلیل مى گرداند.[ بحار، ج16، ص 265]
بنابراین عزّت و ذلّت از خداست، ولى ایجاد زمینه هاى آن به دست خود ماست.
* پيام ها
1- مالك واقعى تمامى حكومت ها خداست. مُلك براى غیر خدا، موقّتى و محدود است. «مالك الملك»
2- اكنون كه مالك اوست پس دیگران امانتدارى بیش نیستند و باید طبق رضاى مالك اصلى عمل كنند. «مالك الملك»
3- اگر انسان مالك مُلك نیست چرا از داشتن آن مغرور و با از دست دادنش مأیوس شود! «مالك الملك»
4- خداوند به هر كس كه شایسته و لایق باشد، حكومت مى دهد. همان گونه كه به سلیمان، یوسف، طالوت و ذوالقرنین عطا نمود. «تؤتى الملك من تشاء»
5 - حكومت و حاكمیّت، دلبستگى آور است. «نزع» به معناى كندن است و نشانه یك نوع دلبستگى است.
6- عزّت و ذلّت به دست خداست، از دیگران توقّع عزّت نداشته باشیم.[1*] «تعزّ من تشاء و تذلّ من تشاء»
7- توحید در دعا و عبادت یك ضرورت است.[2*] «بیدك الخیر»
8 - آنچه از اوست، چه دادن ها وگرفتن ها، همه خیر است، گرچه در قضاوت هاى عجولانه ى ما فلسفه ى آن را ندانیم. «بیدك الخیر»
9- سرچشمه ى بدى ها عجز و ناتوانى است. از كسى كه بر هر كارى قدرت دارد چیزى جز خیر سر نمى زند. «بیدك الخیر انك على كل شىء قدیر»
پاورقی:
1*) قرآن از كسانى كه از غیر خدا عزّت مى خواهند به شدّت انتقاد كرده و مى فرماید: «أیبتغون عندهم العزّة فانّ العزّة للّه جمیعاً» نساء، 139
2*) در مناجات شعبانیه مى خوانیم: «الهى بیدك لابید غیرك زیادتى و نقصى»